Adjektiv 3. Dekl. zweiendig (i-Dekl.)
trīstis e
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
trīstis, e (vielleicht zu griechisch δρῑμύς, scharf, durchdringend), traurig, betrübt, verstimmt, verdrießlich, von dem, dessen Betrübnis sich in den Mienen usw. äußert
I)im Allgemeinen
1)eigentlich: von Personen (Gegensatz hilaris, hilarus, laetus)
verbunden
maesti tristesquePlaut.
tristis et conturbatusCic.
tristis, demissusCic.
tristes, capite demisso, terram intueriCaes.
numquam ego te tristiorem vidi essePlaut.
quos cum tristiores vidissetCic.
Plural: tristes, substantivisch, Gegensatz: gaudentesPlin. pan. 72, 7
2)übertragen: von Leblosem
a)traurig
von Ansehen
hiemsLiv.
arborPlin.
truncusSen.
lana, schmutzig schwarze (von Natur)Mart.
aspectus, widerlicher A.Plin.
iaspis in Cappadocia ex purpura caerulea, tristis (düster) atque non refulgensPlin.
von der Unterwelt
TartaraVerg.
undaVerg. Hor.
AcheronSil.
und poetisch (= austerus): widerlich, herb
von Geschmack (Gegensatz dulcis)
suciVerg.
absinthiaOv.
glansPlin.
saporOv.
und von Geruch
anhelitus orisOv.
b)objektiv: wie unser traurig, von allem, was mit Trauer, Betrübnis, Unglück verbunden ist: trübe, betrübend, niederschlagend, unglücklich
temporaCic.
litterae nuntiiqueCic.
bellumHor.
Hyades, weil trübe, regnerische Witterung bringendHor.
und so
OrionHor.
officium (ergänze exsequiarum)Ov.
ira, traurig in seinen FolgenHor.
remedia, schmerzliche, empfindlicheLiv.
eventusLiv.
ex itus (Lebensende) tam tristis atque acerbusLiv. epit.
tr. sorsCic.
exta, nichts Gutes verheißende, Unglück drohende (Gegensatz laeta)Tac.
mit ad und Akkusativ
tristia ad (bei) recordationem exemplaLiv. 24, 8, 20
neutrum substantivisch
triste lupus stabulis, etwas VerderblichesVerg.
tristia miscentur laetisOv.
II)insbesondere
1)der Laune nach: finster
a)unfreundlich, mürrisch, übel gelaunt (Gegensatz iocosus, hilaris)Cic.und andere
natura (Naturell)Cic.
puellaProp.
vultus tristiorCic.
b)grimmig, zornigPlaut. Prop.
EurystheusCic. poët.
ursaStat.
iraeCic. poët.
dictaOv.
2)abgemessen ernst, trocken, streng, abgemessen kalt, hart, rau
tristis et severus senexNep.
iudexCic.
sorores, die ParzenTibull.
ErinysVerg.
veritasTer.
tr. et severum dicendi genusCic.
triste responsumLiv.
tristior sententiaLiv.
sermone opus est modo tristi, modo iocosoHor.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
trīstis, e, adjective with comparative and superlative 2 TER-, sad, sorrowful, mournful, dejected, melancholy, gloomy, downcast, disconsolate
quaerere ex te, quid tristis essesCic.
tristis, demissusCic.
tristīs adfatus amicosHor.
Sequanos tristīs, capite demisso, terram intueriCaes.
tristis erat et me maestum videbatCurt.
Gloomy, peevish, morose, sullen, illhumored
Navita (Charon)Verg.
diiHor.
Stern, harsh, severe
iudexCic.
cum tristibus severe vivereCic.
Of things, bringing sorrow, melancholy, saddening, unhappy, sad, dismal, gloomy
ut tuum laetissimum diem cum tristissimo meo conferamCic.
tristia ad recordationem exemplaLiv.
tristissuma extaCic.
tristissimi exsili solaciumLiv.
KalendaeHor.
cladesHor.
morbusVerg.
ius sepulcriOv.
pars subiere feretro, Triste ministeriumVerg.
tristique palus inamabilis undāVerg.
As substantive neuter, a sad thing, pest, bane, sorrow
Triste lupus stabulisVerg.
interdum miscentur tristia laetisOv.
nune ego mitibus Mutare quaero tristiaHor.
Of taste, harsh, disagreeable, bitter
suciVerg.
absinthiaOv.
Of smell, offensive, foul
anhelitus orisOv.
Expressing sorrow, gloomy, sad, melancholy, stern, harsh
voltus tristiorCic.
Tristis severitas inest in voltuTer.
vita tristiorCic.
sermo (opp. iocosus)Hor.
tua tristia iussaVerg.
sententiaOv.
responsumLiv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu