a-Konjugation

commūnicāre

commūnicō  commūnicāvī  commūnicātum

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

commūnico, āvī, ātum, āre (communis) = κοινόω, κοινωνέω

I)transitiv

1)eigentlich: gemeinsam, gemeinschaftlich machen, aliquid und aliquid cum aliquo und aliquid inter mit Akkusativ Plural

a)überhaupt

α)mit jemanden gemeinsam oder gemeinschaftlich machen, betreiben, mit jemanden teilen, zwischen zwei Parteien verteilen

laborem, gemeinsam tragenPlin.

liberos cum aliquo, gemeinschaftlich zeugenCurt.

rem cum aliquo, mit jemanden in Kompanie tretenCic.

concordiam cum aliquo, sich mit jemanden versöhnenVal. Max.

socii (Kompagnons) putandi, quos inter res communicata estCic.

iudicia cum equestri ordine communicata erantCic.

c. quaedam ex maximis officiis inter libertinosSuet.

und im Passiv neben cum aliquo noch mit Dativus commodus

id aut ereptum illis (Graecis) est aut certe nobis cum illis communicatum, müssen es mit uns teilenCic.

sibi communicatum cum illo, non ademptum imperium, habe den Oberbefehl mit jenem teilen müssenLiv.

quae (crimina) cum his civitatibus C. Verri communicata sunt, in die diese St. im Interesse des C. Verres mit verwickelt worden sindCic.

besonders von mündlicher und schriftlicher gegenseitiger Mitteilung: etwas gemeinschaftlich beraten, über etwas sich vernehmen, bei etwas gemeinschaftlich zu Werke gehen und (mit und ohne inter se) etwas sich gegenseitig mitteilens. Kraner Caes. b. G. 7, 63, 4

consilium, consiliaSall. Caes.

rationes belli gerendiCaes.

consilia cum finitimis civitatibus, gemeinschaftliche Sache machen mit usw.Caes.

consilium inter seLiv.

de societate multa inter seCic. ep.

und ohne Objekt = mit jemanden sich vernehmen, sich ins Einvernehmen setzen, sich gemeinschaftlich beraten, sich besprechen, Verabredung treffen, verhandeln

cum collegaLiv.

mit de und Ablativ (κοινοῦσθαί τινι περί τινος)

cum aliquo de maximis rebusCic.

cum aliquo saepe de alicuius mansione aut decessioneCic.

cum aliquo saepissime de aliquoCic.

β)mit einem leblosen Gegenstand = mit etwas zusammenwerfen, vereinigen, zu etwas den gleichem Anteil zuschießen

quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis aestimatione factā cum dotibus communicantCaes.

modo vestri facti gloriam cum mea laude communicet, auch mir mit zum Lob anrechneCic. ep.

b)gebend mit jemanden gemeinsam machen = jemanden an etwas teil (Anteil) nehmen lassen, mit jemanden etwas teilen, jemandem mitteilen

laudemCic.

rem publicamLiv.

his omnium domus patent victusque communicatur (ergänze cum iis)Caes.

neque iis petentibus ius redditur, neque honos ullus communicatur (verst. cum iis)Caes.

praemium cum aliquoCic.

furta benignissime cum aliquoCic.

causam civium cum servis fugitivisSall.

curam doloris sui cum aliquoCic.

mit bloßem Ablativ der Sache

communicabo te semper mensā meāPlaut. mil. 51

mit Dativ der Person

alicui exiguam regionemMamert. pan. Maxim. 10, 1

und insbesondere: mündlich oder schriftlich etwas zur Kenntnisnahme mitteilen

omnia cum aliquoCic.

aliquid non cum alioCaes.

si est causa mihi ignota, cum Hortensio communicata, respondeatCic.

c)empfangend mit jemanden etwas gemeinsam haben, etwas teilen, an etwas teil (Anteil) haben oder nehmen, etwas mit tragen helfen, mit übernehmen

res adversasCic.

periculaCic.

labores modo et discrimina, mox et gloriamTac.

inimicitias cum aliquoCic.

communices hanc mecum meam provinciamPlaut.

2)übertragen (wie κοινωνέω) mit Akkusativ der Person

a)jemanden gemein machen, erniedrigen

aliquemTert. de spect. 17; de pat. 8Augustin. c. Faust. 16, 31

b)se communicare alicui, sich mit jemanden gemein machen = mit jemanden verkehren, umgehen

se honestioriVulg. Sirach 13, 2

II)intransitiv

a)mit cum und Ablativ oder (bei Eccl.) mit Dativ der Person: sich mit jemanden gemein machen, mit jemanden verkehren, umgehen

tecumSen. contr. 9, 24, 8

cum peregrinisIustin. 36, 2, 15

mit Dativ

malisAugustin.

homini indoctoVulg.

IthacioSulp. Sev.

b)mit Dativ der Sache: an etwas teilhaben oder -nehmen

peccatis alienisEccl.

altari, zum Abendmahl gehenAugustin.

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

commūnicō (conm-), āvī, ātus, āre communis, to divide with, communicate, impart, share

alqd cum proximisCic.

vobiscum praemia laudisCic.

civitatem nostram vobiscumLiv.

causam civium cum servisSall.

At sua Tydides mecum communicat actaOv.

cum finitimis civitatibus consilia, to consultCaes.

cum plebeis magistratibusLiv.

ea quae didicerant, cum civibus suis communicareCic.

alqd cum alioCaes.

de societate inter se multaCic.

quos inter res communicata estCic.

sibi communicatum cum alio, non ademptum imperiumLiv.

tibi gloria cum Crasso communicataCic.

nonne prius communicatum oportuit?Ter.

communicandae laudis causā loquorCic.

(res) adversas partiens communicansque levioresCic.

gloriamTac.

To share in, take part, partake, participate in

provinciam cum AntonioCic.

qui sibi cum illo rationem communicatam putat, regards that man's cause as his ownCic.

To join, unite, add, connect

pecunias ex suis bonis cum dotibusCaes.

id cum meā laudeCic.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu