konsonant.-Konjugation
irrumpere (inrumpere)
irrumpō irrūpī irruptum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
ir-rumpo (in-rumpo), rūpī, ruptum, ere, hereinbrechen, -dringen, -stürzen, einfallen, einen Einfall machen
I)eigentlich
1)überhaupt
a)von Personen
introTer.
in aedesSall.
in castraCic.
in partem hostiumCaes.
in forum ex altera parteLiv.
intra moeniaSen. poët.
libertos orabat, ut ad se irrumperentSall.
quidam navicularius irrumpit se in curiamVarro fr.
mit Dativs. Drak. Sil. 2, 378
thalamoVerg.
templo, tectisSil.
foribusVal. Flacc.
mit Akkusativ
portamSall.
oppidumCaes. Augustin.
domum alicuiusCaes.
cubiculum alicuiusPlin. ep.
interiora domus liminaVerg.
ItaliamTac.
irrupto oppidoAugustin.
absolut
inrumpunt VitellianiTac.
ne bestiola conaretur irrumpere (ins Ohr)Cic.
b)von Leblosem
costas fraxinus irrumpitSil. 5, 551
irrumpit Cumana ratisSil. 14, 408
besonders von Gewässern: hereinbrechen (einbrechen) = hereinströmen (einströmen), sich ergießen
in hac parte in terras (von Meer)Plin.
e Scythico oceano in aversa Asiae (vom Meer)Plin.
per Babyloniorum fines in Rubrum mareCurt.
a septentrione Ionium mare irrumpitPlin.
quā irrumpens oceanus AtlanticusPlin.
2)Besitz ergreifend einfallen, sich eindrängen
in alicuius patrimoniumCic.
ut (translatio) deducta esse (eingeführt) in alienum locum, non irrupisse videaturCic.
II)übertragen
1)überhaupt
luxuries quam in domum irrupit, sich eindrängteCic.
imagines in animos per corpus irrumpuntCic.
in pedes, hoc est in radices, irrumpit vis morbiPlin.
quo modo istas calamitates removeam, quae ad me irruperunt, quo modo illas, ad quas ego irrupiSen.
protinus irrupit venae peioris in aevum omne nefasOv.
in nostrum fletum irrumpes? unseren Tränen willst du Gewalt antun?Cic.
mit Akkusativ
irr. deos, auf die G. mit Fragen einstürmenStat. Ach. 1, 508
deinde irrumpit animum aliorum admiratioSen. de ben. 3, 3, 2
absolut
irrumpunt optimi non numquam sensus, es drängen sich bisweilen die besten Gedanken aufQuint.
irrumpent curae, werden einreißenOv.
irrumpit adulatioTac.
non vides fore, ut irrumpant vitia cum virtutibusLact.
2)einer Sache Gewalt antun = etwas verletzen, brechen
foedusLact. 1, 18, 17
institutumLact. de ira dei 14, 6
legemTert. adv. Marc. 4, 20
pacemCassiod. var. 5, 43, 4
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
in-rumpō (irr-), rūpī, ruptus, ere, to break in, press in, force a way in, burst into, rush at, fall upon
inrumpere conariCaes.
dixit et inrupitOv.
hostes pluribus agminibus inrupturiTac.
quocunqueOv.
in castraCaes.
in aciem hostiumCic.
cum telis ad seseSall.
oppidumCaes.
domūs liminaVerg.
thalamoVerg.
Figuratively, to break in, enter, intrude, invade, interrupt
imagines in animos per corpus inrumpuntCic.
luxuries in domum inrupitCic.
in aevum nefasOv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu