konsonat. Dekl. (3. Dekl.)
rādīx rādīcis f
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
rādīx, īcis, feminin (ῥάδιξ), die Wurzel
I)im Allgemeinen
A)eigentlich und übertragen
1)eigentlich: die Wurzel eines Baumes, einer Pflanze
r. cupressiVarro
cortices et radicesCic.
succīdere radices arborum (vom Biber)Varro LL.
herbas radice revellereOv.
ab radicibus eruere segetem, mit der Wurzel ausreißenVerg.
radicem und radices capereCato oder agere radicem oder agere radices, Wurzel treiben (schlagen)Varro Ov.
und bildlich
vera gloria radices agitCic.
2)übertragen
a)der unterste Teil eines Gegenstands, mit dem er an einer Fläche festsitzt, die Wurzel
der ZungeOv.
der HaareCels.Petron.
des ZahnesCels.
der FederOv.
des FelsensVerg.Ov.
b)überhaupt: das Unterste eines Gegenstands, die Wurzel, der Fuß eines Berges, eines Hügels
Singular
promunturiiMela
PyrenaeiPlin.
humilis radix (flacher Grund) insulaePlin. ep.
a Palatii radiceCic.
ab ora gemmae ad radicem usquePlin.
gewöhnlich Plural
radices montis, collisCaes.
CaucasiCic.
c)radix virilis, das männliche GliedCael. Aur. de morb. chron. 2, 1, 13 (vielleicht radius vir. zu lesen, wie Cael. Aur. de morb. acut. 3, 14, 115)
B)bildlich: die Wurzel
1)im Allgemeinen
a radicibus (von Grund auf, gänzlich) evertere domumPhaedr.
2)insbesondere
a)der Ursprung, Stamm, die Quelle
patientiaeCic.
Marium ex isdem, quibus nos, radicibus natumCic.
Apollinis, das heißt StammPlin.
vom etymologischen UrsprungVarro LL.
b)der feste Grund (Boden), auf dem etwas ruht
Pompeius, eo robore vir, iis radicibus, ein Mann, der so viel Boden hat im StaatslebenCic. ad Att. 6, 6, 4
II)die gewöhnliche, genießbare oder offizinelle Wurzel
a)überhaupt
omnes radices, excepto sisere et pastinacāCels.
herbarum radicibus vivereSen.
genus radicis, quod appellatur charaCaes.
r. dulcis, SüßholzCels.
r. lanaria, Seifenkraut (siehe rādīcula Nummer II, a)Colum.
Syriaca, Rettich, besonders RadieschenColum
b)der Rettich, besonders das RadieschenHor.Cels.und andere
☞Genitiv Plural gewöhnlich radicum, aber auch radiciumItin. Alex. 32 (75)Charis. 124, 31
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
rādīx, īcis, feminine 2 RAD-, a root
radices palmarum conligebantCic.
Virga radicibus actis surrexit, struck rootOv.
arbores ab radicibus subruereCaes.
radicibus eruta pinusVerg.
genus radicis inventum, quod admixtum lacte, etc.Caes.
(herbas) radice revellitOv.
monstratā radice vel herbā (as a medicine)Hor.
A radish
lactucae, radicesHor.Ov.
The root, lower part, foot, foundation
in radicibus Caucasi natusCic.
sub ipsis radicibus montisCaes.
a Palati radiceCic.
A point of origin, supporting part, root
linguaeOv.
vivum (saxum) radice teneturOv.
Figuratively, a root, ground, basis, foundation, origin, source
Only plural
vera gloria radices agit atque etiam propagaturCic.
virtus altissimis defixa radicibusCic.
Pompeius eo robore vir, iis radicibus, i.e. so firmly established in the StateCic.
a radicibus evertere domum, utterlyPhaedr.
ex iisdem, quibus nos, radicibus natus, i.e. of the same cityCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu