konsonant.-Konjugation
dīstinguere
dīstinguō dīstīnxi dīstīnctum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
dī-stinguo, stīnxī, stīnctum, ere (vergleiche στίζω), eigentlich mit einem spitzigen Werkzeug Punkte machen, daher
I)absondern, trennen, abteilen
A)eigentlich
1)im Allgemeinen
vites semitis decumanisqueCol.
onus inclusum (die Erde) eodem numeroOv.
alternos cantus, abteilen = bestimmen, wer den Wechselgesang anheben sollCalp.
2)insbesondere: als terminus technicus des Sich-Zurecht-Machens = das Haar abteilen und dadurch ordnen
capillumApul., crinem doctā manuSen. poët.
cedo acum crinibus distinguendisTert.
caput (den K. = das Haar auf dem K.) acuClaud.
B)übertragen
1)im Allgemeinen: absondern, trennen, unterscheiden
intervallis distinguiCic.
d. voces in partesCic.
vera a falsisCic.
artificem ab inscioCic.
falsum veroHor.
fetus suos non distinguunt ferae, die w. T. machen keinen Unterschied zwischen ihren J.Sen.
simiarum genera caudis inter se distinguuntur, unterscheiden sich durch die Schw.Plin.
unpersönlich mit folgendem indirekten Fragesatz
quid inter naturam et rationem intersit, non distinguiturCic. de nat. deor. 3, 26
im Ablativus absolutus
non distincto, suā an alienā manu, ohne nähere BestimmungTac. ann. 11, 38
2)insbesondere
a)als grammatikalischer terminus technicus: beim Lesen oder Schreiben gehörig abteilen, wo es der Sinn erfordert, interpunktieren, mit Interpunktionszeichen versehenvergleiche Steup de Probis gr. p. 20 und p. 23 sq.
versumQuint. 1, 8, 1
exemplariaSuet. gr. 24
b)endigen
contationem (cunctationem)Apul. met. 2, 30
c)abtun, schlichten, entscheiden
causasLampr.Cod. Iust.
iurgiaAmm.
II)metonymisch
A)unterscheidend auszeichnen, bezeichnen, fest bestimmen
iam tibi lividos distinguet autumnus racemos, bläulich färbenHor.
nigram medio frontem distinctus ab albo, mit weißer Blässe mitten auf der schw. St.Ov.
›malus‹ utrum arborem significet, an hominem non bonum, apice distinguiturQuint.
B)etwas mit etwas mannigfaltig verzieren, hier und da besetzen, auslegen, ausschmücken
pocula ex auro, quae gemmis erant distincta clarissimisCic.
distincta gemmis fulgentibus poculaLact.
gladius, cuius vagina gemmis distinguiturSen.
litora distincta tectis et urbibusCic.
Cynosura stellis distinctaCic.
distincta radiis corona, StrahlenkroneFlor.
via illa nostra castris Thraeciis distincta ac notata, hier und da besetzt (garniert)Cic.
von der Rede
oratio distinguitur atque illustratur aliqua re, erhält Glanzstellen und Lichtpunkte durch etwasCic.
id non debet esse fusum (hindurchlaufen) aequabiliter per omnem orationem, sed ita distinctum (an verschiedenen Stellen angebracht), ut etc.Cic.
C)in etwas Abwechslung bringen, einer Sache Abwechslung geben
historiam varietate locorumCic.
graviora opera lusibusPlin. ep.
hoc carmen (Dichtung als Beschäftigung) argutum et breve, quod apte quantaslibet occupationes curasque distinguitPlin. ep.
ab quibus utrisque variatur aliquid, distinguitur, die beide (Dichter und Musiker) Tonart und Tempo wechseln lassenCic.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
dī-stinguō, nxī, nctus, ere, to separate, divide, part
onus inclusum numero eodemOv.
qui tabulā distinguitur undāIuv.
qui nos distinxit, established the division (of ranks in the theatre)Iuv.
Figuratively, to distinguish, discriminate, specify
ea (crimina)Cic.
servos numeroCic.
voluntatem a factoLiv.
vero falsumHor.
quid intersit, non distinguiturCic.
To mark, distinguish, make conspicuous, set off, decorate, adorn
urbs delubris distinctaCic.
pocula gemmisCic.
racemos coloreHor.
varietatibus distinguendo opereLiv.
nigram medio frontem distinctus ab albo Harpalus, i.e. made conspicuous by the contrastOv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu