dem Stamm eigene Dekl.
īnsīgne īnsīgnis n
(Gen. Pl. -ium)
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
īnsīgnis, e (in und signum)
I)adjektivisch: durch ein Abzeichen vor anderen kenntlich, erkennbar, unterscheidbar, hervorstechend, auffallend, im guten und üblen Sinn
1)eigentlich
vestisLiv.
vestis insignis auro et purpurāCurt.
bos maculis insignis et alboVerg.
uxores insignes auro et purpurāLiv.
insignis hosti, conspicuus suisTac.
Phoebus insignis crinibusOv.
insignes debilitate aliquā corporis, offenbar am Körper GebrechlicheSuet.
insignes aut aliquā parte membrorum inutilesCurt.
insignis, gezeichnet, gebrandmarkt, totā cantabitur urbeHor.
insignis ad deformitatem, auffallend hässlichCic.
2)übertragen: auffallend, sich auszeichnend, ausgezeichnet, auch beispiellos, unerhört
homo omnibus insignis notis turpitudinis, gebrandmarktCic.
improbitasCic.
visCic.
virtus Scipionis posteris erit clara et insignis, wird im hellsten Lichte strahlenCic.
maxime illustre atque insigne periuriumCic.
gaudiaLiv.
annus insignis incendio ingentiLiv.
ins. calamitasLiv.
insigniora monumentaLiv.
insignissima religioTert.
insigne aliquid facere alicui, jemandem einen Denkzettel anhängen, jemandem etwas am Zeuge flickenTer.
insignem iniuriam facerePlaut.
illa, quae insignia ac paene vitiosa sunt, imitariCic.
mit Genitiv
insignis libidinumTert. de pall. 4
mit ad und Akkusativ
insignes ad laudem viriCic.
insigne ad irridendum vitiumCic.
mit Infinitiv
insignis ventos anteire lacertoSil. 16, 561
☞Über den Komparativ insignior und den Superlativ insignissimus vergleiche Neue-Wagener Formenl.³ 2, 254 und Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 355
II)substantivisch: īnsīgne, is, neutrum, das Kennzeichen, Abzeichen
A)im AllgemeinenCic.und andere
nocturnum, ein NachtsignalLiv.
insignia morbiHor.
insigne veri, ein MerkmalCic.
quod erat insigne (was ein Zeichen war, bedeutete, dass) eum … facereCic.
B)insbesondere
1)das Abzeichen, die Zierde, Auszeichnung der Magistrate usw.
insigne, militärische AbzeichenPlaut. Bacch. 70
insigne vestis latus clavusSuet.
ins. galeaeLiv.
insigne inimicum umeris gerebat, vom Gürtel des Pallas, den Turnus als Schmuck trugVerg.
besonders: das königliche Diadem
insigne regniAur. Vict.
regium capitis insigneCurt.
und bloß insigne regium
capiti alicuius imponereTac.
insigne regium, quod ille de capite suo abiecerat, reposuitCic.
und bloß insigne capitis
Sarmatiae rex insigni capitis decorusSen.
am Schiff die Figur, die auf den Bug des Schiffes geschnitzt oder gemalt war und die Person oder den Gegenstand vorstellte, nach dem das Schiff benannt war, das Wahrzeichen (griechisch παράσημον)
navis Alexandrina, cui erat insigne CastorumVulg. act. apost. 28, 11
öfter Plural insignia = die Abzeichen, Insignien
imperatorisCaes.
sacerdotumLiv.
regiaCic.
triumphiTac.
militaria, der Offiziere (vielleicht am Helm)Caes.
übertragen
insignia virtutis, gloriae, AuszeichnungenCic.
2)die bei festlichen Gelegenheiten aufgestellten PrachtstückeCic. or. 134
übertragen
quasi verborum insignia, GlanzpunkteCic.
haec quae sunt orationis lumina et quodammodo insigniaCic.vergleiche Jahn Cic. or. 135
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
īnsīgne, is, neuter insignis, a mark, indication, proof, sign, token, signal
quod erat insigne, eum facere, etc.Cic.
Minerva singulare est insigne eius gymnasiCic.
clipei insigne decorum, i.e. conspicuous shieldVerg.
maeroris, mourningCic.
morbiHor.
A badge, garb, decoration
regisVerg.
quo (vestitu) insigni uti consueratCaes.
fortunaeCic.
nec vestis habitu nec alio ullo insigni differentes, etc.Liv.
Usually plural, attire, uniform, costume, regalia
cum insignibus regiisCic.
inperiSall.
imperatorisCaes.
sacerdotes, suis insignibus velatiLiv.
tectis insignibus suorum, ornaments of the helmetsCaes.
vocis, costume of a singerIuv.
paternum, coat of armsVerg.
A standard
navem Bruti, quae ex insigni facile agnosci poterat, i.e. the flag (of the admiral's ship)Caes.
A signal
quod erat insigne, cum oporteret, etc.Caes.
nocturnum trium luminumLiv.
Figuratively, an honor, distinction
insignia virtutis adsequiCic.
A gem, brilliant passage, fine saying
orationisCic.
verborum et sententiarum; cf. dicam insigne, a glorious songHor.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu