konsonat. Dekl. (3. Dekl.)
cōntiō cōntiōnis f
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
cōntio, ōnis, feminin (zusammengezogen aus *coventio; Senatus Consultum de Bacchanalibus noch coventionid), die Zusammenkunft = die Versammlung der Gemeinde
sowohl der durch Heroldsruf von einem Magistrat berufenen Stadtgemeinde, um einen Vortrag anzuhören (in Rom zum Beispiel Beratung eines Gesetzvorschlags [über den dann in den nächsten Komitien nach Tribus oder Zenturien abgestimmt wurde], Verlesung eingegangener Kriegsberichte und dergleichen), die Volksversammlung
als auch der durch ein Signal mit der Tuba vom Feldherrn entbotenen Soldatengemeinde im Lager, um eine Rede an sie zu halten, Belobigungen, Belohnungen und Strafen zu erteilen und dergleichen, die Soldatenversammlung
I)eigentlich
contio populiNep.
c. conventusque civiumCic.
c. universaCurt.
extrema, die ganz hinten in der Versammlung Stehenden (Gegensatz qui proximi tribunali steterant)Liv.Suet.
diurna (Gegensatz c. nocturna)Liv.
legitimaCic., oder legitime ab consule vocataLiv.
togata et urbanaLiv.
turbulentaCic.
contiones civium seditiosaeVal. Max.
contiones seditiose concitataeCic.
clamor contionisCic. (vergleiche clamor est totā contione ortusLiv.)
fremitus contionum oder concitatarum contionumQuint.Val. Max.
illi fluctus contionumQuint.
contionem vocareTac., oder advocareCic.Liv.
classico contionem advocareLiv.
advocare contionem populi oder militumSall.Caes.
vocare oder advocare ad contionem (absolut)Liv.
vocare plebem oder exercitum ad contionemLiv.Curt.
advocare populum in contionemLiv.
convocare milites ad contionemSuet.
convocare classico contionemSen.
convocare classico ad contionem (absolut)Liv.
me in vestram contionem convocaveruntCic.
contionem indicere subitoVal. Max.
contionem habereCic.
contionem Locrensium habereLiv.
contionem habere maximamCic.
contionem habere de aliquoCic.
contionem dimittereLiv.
contionem summovereCic.
contionem differreLiv.
contionem remittere (erlassen, auf sie verzichten)Liv.
novis semper certaminibus contiones turbareLiv.
dare alicui contionem, gewähren, verschaffen (vom Magistrat, der für jemanden eine V. veranstaltet)Cic.
producere aliquem in contionem, jemanden in die V. einführen (damit er vor dem Volk seine Meinung abgebe oder ein Zeugnis ablege)Cic.Liv.
subducere in contionem aliquem (vom Angeklagten)Liv.
procedere in contionem (von den Konsuln)Liv.
prodire in contionemLiv., in contionem populiNep.; vergleiche in meam contionem (in die von mir berufene V.) prodeantCic.
ire oder adire ad contionemLiv.Cic.
ex curia in contionem iturLiv.
in contionem prosilireLiv.
in contionem ascendere oder escendere, in die V. und zwar auf die Rednerbühne treten, in der V. (als Redner) auftretenLiv.
contiones suas frequentare legibus agrariis, zu ihren V. viele Menschen herbeiziehen durch Ankündigung von A.Liv.
aliquid in contione dicereCic.
litteras in contione recitareCic.
vel in contione legi posse (in einer öffentlichen V., öffentlich, vor jedermann)Cic.
in contione indicare mit folgendem AcICurt.
in contione donare aliquemCic.
in contione militum civitate donare aliquemVal. Max.
pro contione (vor der V., vor dem versammelten Volk oder vor dem versammelten Heersiehe Heräus Tac. hist. 4, 24, 16)
pro contione dicereAuct. b. Afr.
so auch
pro contione suadere ac dissuadereQuint.
litteras oder epistulas pro contione recitareCurt.Tac.
aliquem pro contione donare atque laudareSall.
dagegen
stabant pro contione (in der Weise einer V., als V.) legiones destrictis gladiisTac. ann. 1, 44
legationes in contionis modum circumfusaeLiv.
cum circumfusa turba esset prope in contionis modum, … aitLiv.
II)metonymisch: der vor dem versammelten Volk oder Heer gehaltene Vortrag, der Vortrag ~, die Rede ~, die Anrede (Ansprache) an das Volk oder an das Heer
contio libera et moderataLiv.
c. saeva atque acerbaLiv.
contiones turbulentae Metelli, temerariae Appii, furiosissimae PubliiCic.
c. funebris, LeichenredeCic.Quint.
contiones directae (Gegensatz oratio obliqua)Iustin.
mit contra und Akkusativ
haec contra Antonium c.Cic. ad Att. 14, 20, 4
in contione contra CatilinamQuint. 5, 11, 42
primae contioni alicuius interesseVal. Max.
alicuius contionem legisseCic.
contionem habereCic.
contionem (oder contionem saevam atque acerbam) apud milites habereCaes.Liv.
habere contiones in Caesarem gravesCaes.
contionem habere super ea reSuet.
de mea salute principum civitatis celeberrimae et gratissimae contiones fueruntCic.
dicere contra contionem MetelliQuint.
und (im Gegensatz)
in contionibus eadem, quae in orationibus (gerichtliche Reden) vis estPlin. ep.
ille contionibus (Volksreden), hic sermonibus (Gesprächen) meliorQuint.
☞contio, nicht concio ist die Schreibung der Inschriften und der besten Handschriften, das heißt in fast alle neueren Texte aufgenommensiehe Fleckeisen Fünfzig Artikel S. 14
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
cōntiō, (not cōncio), ōnis, feminine for conventio, a meeting, assembly, convocation, gathering, audience
advocat contionemCic.
habereLiv.
populiSall.
militumCaes.
plebem ad contionem vocareLiv.
ut omnis contio audire possetCic.
rem in contione agereCic.
laudare alqm pro contione, before the peopleSall.
pro contione edixit, publiclyLiv.
circumfusa turba in contionis modumLiv.
contio, quae ex imperitissimis constatCic.
A discourse, oration, public address, harangue, speech
contionem apud milites habereCic.
hesternaCic.
liberaLiv.
in CaesaremCaes.
contra AntoniumCic.
de meā saluteCic.
in contionem ascendere, to come forward to speakCic.
(populus) me in contionem vocavit, demanded a speechCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu