konsonat. Dekl. (3. Dekl.)
frīgus frīgoris n
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
frīgus, oris, neutrum (ῥιγος, vergleiche frigeo), die Kälte, der Frost, die Kühle (Gegensatz calor, aestus)
I)eigentlich
A)die physische
1)im Allgemeinen
vis frigoris et calorisCic.
nudum esse in frigoreCic.
fere matutinis temporibus frigus est, ist es kühl, frischCels.
Plural
frigora atque aestus tolerareCaes.
non aestus, non frigora pati posseLiv.
defit calori congregatio ac rursus eruptio; tunc frigora compescuntur et succedunt mox futura potentioraSen.
poetisch
picta Spartani frigora saxi, der bunte, kalte EstrichMart.
2)insbesondere
a)die kalte Witterung, besonders die Winterkälte
propter frigoraCaes.
frigoribus, bei W.Col.
b)metonymisch
α)der Winter (Gegensatz aestas)Verg.
frigoribus, im W.Verg.
β)ein kaltes Land, ein kalter Ort
frigus non habitabileOv. trist. 3, 4, 51
quodcumque iacet sub urbe frigusMart. 4, 64, 13
B)die animalische
qui frigus collegit, wer einmal stark frorHor. ep. 1, 11, 13
Insbesondere
a)die Kälte, der Schüttelfrost bei Eintreten des Fiebers
solet enim ante febres esse frigusCels.
aliae (febres) protinus a calore (Hitze) incipiunt, aliae a frigore (Kälte), aliae ab horrore (Frost, Schüttelfrost)Cels.
si percurrit (überläuft) corpus frigus aut calorCels.
b)die Kälte des Todes, der Todesschauer, TodVerg.und andere
c)der kalte Schauer der Furcht, das EntsetzenVerg.Ov.
II)übertragen:
a)die Kälte in der Tätigkeit, das heißt die Schlaffheit, Lässigkeit, LauheitCael. in Cic. ep.Ov.
frigus caritatisAugustin. serm. 38, 10
b)die frostige, kalte Aufnahme, die Kälte
von Ungunst, UngnadeHor. Sen.
Agrippina ex levi frigoris (Ungnade) suspicione Mytilenas se contulitSuet.
von kalter, lauer Aufnahme, die ein Fragender, eine Rede usw. findetPlin. ep.Quint.
c)das frostige Wesen, die Fadheit
quaestionum et argumentorumQuint. 2, 12, 6
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
frīgus, oris, neuter FRIG-, cold, coldness, coolness, chilliness
patientia frigorisCic.
frigus opeririSall.
opacumVerg.
amabileHor.
tantum fuit frigus ut, etc.Cic.
ad magnitudinem frigorum remediumCic.
propter frigora frumenta matura non erant, frostCaes.
The cold of winter, winter, frost
Lac mihi non frigore defitVerg.
Ante focum, si frigus eritVerg.
Per medium frigusHor.
loca remissioribus frigoribusCaes.
intolerabilia frigoraLiv.
A chill, fever, ague
temptatum frigore corpusHor.
qui Frigus conlegitHor.
The coldness of death, death
letaleOv.
illi solvuntur frigore membraVerg.
A cold shudder
Aeneae solvuntur frigore membra; Ingemit, etc.Verg.
A cold region, cold place
non habitabileOv.
Figuratively, slowness, inactivityOv.
A cold reception, coolness, indifference, disfavor
ne quis Frigore te feriatHor.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu