a-Konjugation
dēstināre
dēstinō dēstināvī dēstinātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
dē-stino, āvī, ātum, āre (*stanāre, abgeleitet von stāre, vergleiche ἱστάνω), eigentlich feststellen, daher
I)festmachen, -binden, befestigen, anbindenvergleiche die Auslegungen zu Caes. b. G. 3, 14, 6
antemnas ad malosCaes.
arcas firmiterVitr.
lorum, quo fueram destinatus, abrumpoApul.
II)übertragen
A)festbinden
diverso quodam negotio destinatus, gebunden durch usw.Apul. met. 9, 21
B)entschieden festsetzen, bestimmen, fest beschließenvergleiche Benecke Iustin. 8, 3, 11, Fabri Liv. 24, 2, 1
1)im Allgemeinen
tempus locumque ad certamenLiv.
aliquem ad mortemLiv.
saxo aurove in aliud destinatoTac.
alicui diem necisCic.
haedo et venerem et proelia, zuweisenHor.
aliquid (domum, locum) publicis usibusVell.ICt.
Hannibali provinciamLiv.
aliquem morti, dem T. weihenCurt. (und so destinata morti victimaFlor.
debiti destinatique morti, unfehlbar dem T. geweihtLiv.
animus morti destinatus, auf den T. gefasstTac.)
supplicio destinatus, verurteilt zur T.Curt.
sorti destinatus, dem Sch. verfallenCurt.
operi destinati, die bei der Schanzarbeit BeschäftigtenCaes.
ad omne obsequium destinatus, entschlossenCurt.
dest. aliquem animo parem alicui, fest dafür haltenLiv.
ebenso
aliquem animis auctorem caedisLiv.
certae destinataeque sententiaeCic.
mit folgendem Infinitiv oder AcI: fest beschließen, sich fest vornehmen, die feste Absicht haben, im Sinne haben, auch die feste Erwartung hegen (mit und ohne animovergleiche Fabri Liv. 24, 2, 1)
quae agere destinaveratCaes.
si destinarent potiorem populi Romani quam regis Persei amicitiam habereLiv.
quas urbes direpturos se destinaverantLiv.
sibi destinatum in animo esse Camillo summittere imperiumLiv.
morte solā vinci destinaverant animisLiv.
absolut
ut destinaratSuet.
Partizip substantivisch: dēstinātum, ī, neutrum und dēstināta, ōrum, neutrum, das Beabsichtigte
nunc ad destinatum (Aufgabe, Thema) revertamurSolin. 2, 1
so ei destinato satisfacereFrontin. strat. praef.
antequam destinata componam, die beabsichtigte ErzählungTac.
pergere ad destinata (Thema)Solin.
destinatis alicuius adversari, AbsichtenTac.
ex destinato (adverb.), mit reiflicher Überlegung, mit Vorbedacht, vorsätzlichSen.Suet.
ebenso
destinato (Gegensatz ex occasione)Suet. Cal. 43
2)insbesondere
a)irgend einen Punkt als Ziel bestimmen, nach etwas zielen
locum orisLiv.
aliquem ad ictumTac.
aliquem iaculoIul. Val.
Partizip substantivisch: dēstinātum, ī, neutrum oder Plural dēstināta, ōrum, neutrum, das bestimmte Ziel (σκοπόςsiehe Deder. Dict. 3, 18)
velut destinatum petentesLiv.
destinatum configereDict.
certo ictu destinata ferireCurt.
serrā per destinata currente, in der vorgeschriebenen LinieSen.
prägnant
sagittas, nach dem Ziel abschießenAur. Vict. de Caes. 42, 23Iul. Val. 1, 23 (31)
übertragen: Partizip destinatus, gleichsam nach dem Ziel gerichtet, beharrlich, hartnäckig
at tu Catulle, destinatus obduraCatull.
animi dest.Amm.
preces dest.Amm.
b)(sibi) aliquid, für sich zum Kauf ausersehen, zu kaufen beabsichtigens. Lorenz Plaut. most. 631Plaut. most. 646 und öfterLucil. 893Cic. ep. 7, 23, 3
c)ein Mädchen einem Mann als Braut, Gattin bestimmen, jemandem verloben
alicui filiam suamPlin. ep.
mit doppeltem Akkusativ
aliquam forti marito uxorem (als G.)Hor.
im Passiv mit doppeltem Nominativ
Lepida destinata quondam uxor L. CaesariTac.
absolut
antequam destinareturPs. Quint. decl.
virgines iam desponsatae, iam destinatae, die schon verlobt, schon Bräute warenMin. Fel.
destinata uxor (zusammen = Braut), Gegensatz maritus futurus (zusammen = Bräutigam)ICt.
d)als publizistischer terminus technicus: für ein Amt usw. bestimmen, ausersehen
praetor destinatus, magistratus destinatiSuet.
mit doppeltem Akkusativ, im Passiv mit doppeltem Nominativ
dest. aliquem consulem, destinatur aliquis consulLiv.Tac.
aliquem Pompeio collegamSuet.
aliquem regem in locum alicuiusIustin.
aliquem alci tutoremCurt.
mit Dativ oder ad und Akkusativ des Postens
aliquem ei bello gerendoVell.
aliquem ad castra inspiciendaVopisc.
aliquem ad AegyptumVopisc.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
dēstinō, āvī, ātus, āre STA-, to make fast, make firm, bind, fix, stay
antemnas ad malosCaes.
rates ancorisCaes.
Figuratively, to fix in mind, determine, resolve, design, assign, devote, appoint, appropriate
eum ducem, fix their minds on him as, etc.Liv.
quae agere destinaveratCaes.
morte solā vinciLiv.
thalamis removere pudoremOv.
operi destinat, detailedCaes.
qui locus non erat alicui destinatus?Cic.
me araeVerg.
eorum alteri diem necisCic.
tempore locoque ad certamen destinatoLiv.
si destinatum in animo estLiv.
sibi destinatum in animo esse, summittere, etc., he has determinedLiv.
To select, mean to choose
omnium consensu destinariLiv.
quod tibi destinaras trapezephorum, meant to buyCic.
To appoint, fix upon, designate
imperio NumamOv.
regnum sibi HispaniaeLiv.
provinciam AgricolaeTac.
marito uxoremHor.
se collegam consulatuiTac.
destinari imperioTac.
alqm consulemLiv.
To fix upon, aim at
alquem locum orisLiv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu