Adjektiv a/o-Dekl. dreiendig

modicus a um

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

modicus, a, um (modus), was das gehörige Maß nicht überschreitet, mäßig

I)eigentlich: sowohl von dem, was eben recht ist = gemäßigt, angemessen, genügend, ziemlich groß, ziemlich stark und dergleichen, als auch von dem, was mehr klein als groß ist = mittelgroß, nicht allzugroß, ~ stark, ~tief und dergleichen, nicht sonderlich groß, nicht bedeutend

ea si ex reis numeres et innumerabilia sunt et obscura, si ex rebus, valde et modica et illustriaCic.

est et infinita (multitudo), si in personis ponitur …, sin ad generum universas quaestiones referuntur, ita modicae et paucae sunt, ut etc.Cic.

modico gradu irePlaut.

modica convivia (Gegensatz immoderatae epulae)Cic.

modicae potionesCic.

supellex m., non multa, seinen Verhältnissen angemessenNep.

mea pecunia est ad vulgi opinionem mediocris, ad tuam nulla, ad meam modica (mäßig, gerade recht)Cic.

m. corpus (Schrift)Cic.

navium magnitudo m. (Gegensatz species terribilior)Vell.

m. dicendi genus (Gegensatz vehemens)Cic.

m. staturaSuet.

filius brevis aut modicus (Gegensatz filius procerus et excelsus)Sen.

und so

m. AndromacheOv.

oculiPlin.

fossa, nicht eben tiefLiv.

so auch

amnisTac.

acervusHor.

hospitiumHor.

tempusQuint.

lausTac.

equites, senatores, von mäßigem VermögenTac.

Graecis hoc modicum est, nicht häufig bei den Gr.Cic.

mit folgendem Genitiv

viriumVell.

originis, von nicht bedeutender HerkunftTac.

neutrum substantivisch

modicum te progressam, ein StückchenApul.

und im Ablativ

modico deinde regressa, nach kurzer ZeitApul.

modico ante, kurz vorherApul.

modico secus progredi, ein wenig weiter gehenApul.

II)übertragen: Maß und Ziel haltend, gemäßigt im Verfahren

A)im Allgemeinen: mäßig, besonnen

modica est (sie ist mäßig im Genuss), capit quadrantalPlaut.

modici fuimus ὑποθέσειCic.

modicus vir severitateTac.

modici zephyriOv.

mit Genitiv

modicus voluptatum, mäßig im GenussTac.

ut est rei modicus, spei immodicusApul.

übertragen

m. severitasCic.

quae cum populo quaeque in patribus agentur, modica sunto, id est modesta atque sedata, mäßig, das heißt in den Grenzen des Schicklichen und ohne LeidenschaftCic.

B)insbesondere: sich bescheidend, anspruchslos, bescheiden, im politischen Sinn = loyal

primo industrios, supplices, modicos esse; deinde per ignaviam et superbiam aetatem agereSall.

animus belli ingens, domi modicusSall.

übertragen

contentus nomine modico tutorisLiv.

ut ipse superbissimus titulus modicus atque etiam demissus videreturPlin. ep.

Superlativ modicissimusCass. Fel. 72. p. 173, 6Fulg. exp. serm. ant. 566, 21 M. (wo genus navicellae modicissimum)

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

modicus, adjective modus, in proper measure, moderate, modest, temperate

potionesCic.

severitasCic.

corpus (historiae), of a tolerable sizeCic.

strepitusOv.

modici munera Liberi, i.e. moderation in drinkHor.

animus domi, unassumingSall.

voluptatum, in pleasuresTac.

Middling, ordinary, mean, scanty, small

modicis regni terminis utiCic.

ea, valde et modica et inlustria sunt, few in numberCic.

Graecis hoc modicum est, not frequentCic.

pecunia, littleCic.

rem pateris modicam, a trifling afflictionIuv.

amici, humbleIuv.

As substantive neuter, a little

modico contentusIuv.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu