o-Dekl. (n.)
tormentum ī n
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
tormentum, ī, neutrum (torqueo)
I)ein Werkzeug zum Drehen, Winden, Pressen, und zwar
1)die Winde
praesectis omnium mulierum crinibus tormenta effeceruntCaes. b.c. 3, 9, 3Lact. 1, 20, 27
falces tormentis introrsus reducebantCaes. b.G. 7, 22, 2
2)der Strick, das Seil
tormento tensiorPriap. 6 (5), 5
quadruplices tormento astringere limbosGratt. cyn. 26
3)die Fessel
ferreumPlaut. Curc. 227
tormentorum iniuriaPetron. 102, 13
tormenta, laxarePs. Quint. decl. 19, 15
4)ein Marterwerkzeug, die Folter
a)eigentlich
cruciatus (Plural) tormentorum, FolterqualenTac.
tormenta adhibereCic.
dare se in tormenta, mit auf die Folter gehenCic.
dedere aliquem tormentisCic.
ementiri (falsch aussagen) in tormentisCic.
excruciari tormentisCaes.
tormentis exprimere confessionem cogitati facinorisSuet.
minitari omnibus bonis cruces ac tormentaCic.
quaestiones servorum ac tormenta accusator minitaturCic.
neque tormentis neque supplicio cuiusquam parcereSuet.
de servo in dominum ne tormentis quidem quaeri licetCic.
quo magis necessarium habui ex duabus ancillis quid esset veri et per tormenta quaererePlin. ep.
verberibus ac tormentis quaestionem habere pecuniae publicaeCic.
tormenta non recusareCurt.
b)übertragen
α)die Folter = der Zwang
lene tormentum admovere ingenio, einen sanften Zw. auf den G. ausübenHor. carm. 3, 21, 13
β)die Marter, Plage
tormenta vulvaePlin.
vesicae et exulcerati ventris tormentaSen.
stomachi tormenta tolerareSen.
incredibiles cruciatus et indignissima tormenta pati, von PodagristenPlin. ep.
tormenta suspicionisCic.
tormenta fortunae, die vom Schicksal auferlegten LeidenCic.
tormenta verborumMin. Fel.
est tormentum mit Infinitiv
est tormentum carere divitiisSen. contr. 1, 6, 5
5)ein Druckwerk beim WasserSen. nat. qu. 2, 9, 2Tert. de anim. 14
6)tormenta tibiarum, die Druckwerke der FlötenPlin. 10, 82
II)ein Werkzeug zum Fortschleudern, die Schleuder-, Wurfmaschine, das Geschütz
a)eigentlich
bellica tormentaVarro
bellica tormenta operaqueLiv.
balistae lapidum et reliqua tormentaCic.
ibi tormenta collocavitCaes.
b)metonymisch: das daraus abgeschleuderte Geschoss
telum tormentumve missumCaes.
t. missilePlin.
fenestrae ad tormenta mittendaCaes.
☞Bei Seneca sind mille tormenta tausend FolternSen. de tranqu. anim. 1, 5
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
tormentum, ī, neuter TARC-, an engine for hurling
tormentis Mutinam verberavitCic.
tormenta, arma, omnis apparatus belliLiv.
telum tormento missumCaes.
A twisted cord, sling
praesectis mulierum crinibus tormenta effeceruntCaes.
A missile, shot
quod genus tegumenti nullo telo neque tormento transici posseCaes.
tormenta e navibus procul excussaCurt.
An instrument of torture, rack
verberibus ac tormentis quaestionem habereCic.
Figuratively, torture, anguish, pain, torment
iracundiae tormentaCic.
Invidiā Siculi non invenere tyranni Maius tormentumHor.
animi tormenta latentis in aegro CorporeIuv.
Tu lene tormentum ingenio admoves, gentle compulsionHor.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu