a-Konjugation
cōnsīderāre
cōnsīderō cōnsīderāvī cōnsīderātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
cōnsīdero, āvī, ātum, āre (con und sidus, wie contemplor von con und templum), in Augenschein nehmen, beschauen, besichtigen = mit kritischem, prüfendem Blick etwas betrachten, sich ansehen, sich besehen, besonders um sich ein Urteil über den betrachteten Gegenstand zu bilden
a)eigentlich
α)mit Akkusativ
haec aspecta … contempla … consideraPlaut.
accessit ad argentum; contemplari unumquidque otiose et considerare coepitCic.
iste ait se velle illud (candelabrum) etiam atque etiam considerare; nequaquam se esse satiatumCic.
trullam gemmeam diligentius c.Cic.
c. opus pictorisCic.
armaAuct. b. Afr.
caelumVal. Max.
lucentia sidera (bei astronomischen Erörterungen)Gell.
pallium diligentius (vom Käufer)Petr.
und so
feminas diligenter ac lente mercantium moreSuet.
cum vos considero, militesSall.
β)mit folgendem AcI
cum pampinos et folia decidere considerassent (wahrgenommen hatten)Col. 11, 2, 67
γ)mit folgendem indirekten Fragesatz
num tamen exciderit ferrum, considerat, hastaeOv. met. 12, 105
b)übertragen: in Betracht oder in Überlegung ziehen, reiflich überlegen, wohl erwägen oder beachten, beherzigen, auch mit dem Zusatz secum, cum animo suo, secum in animo
α)mit Akkusativ
cum egomet nunc mecum in animo vitam tuam consideroTer.
c. secum eos casus, in quibus etc.Cic.
res atque pericula nostraSall.
tempus anniCels.
c. se, einen prüfenden Blick auf sich werfenPhaedr.
mit ex und Ablativ (nach)
age nunc ex ipsius Chrysogoni iudicio Rosciorum factum consideremusCic.
aliquid ex se et ex sua naturaCic.
β)mit folgendem indirekten Fragesatz
considerate cum animis vestris vosmet ipsi, ecquem putetisCic.
Cretam ad Gortynios venit, ut ibi, quo se conferret, consideraretNep.
videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, quem hominem et quā ratione defendasCic.
equidem primum considerare soleo, postuletne causaCic.
non quando coepisset febris, sed quando desisset, considerabatCels.
finitimos hostes an amicos esse velis consideraCurt.
considerandum autem est, maiorne eius modus, an exiguus sitCels.
nunc quaeso considera, nobis oppressis utrum firmiorem te ad resistendum, an finem belli futurum putesSall. fr.
γ)mit ut oder ne und KonjunktivCol. 2, 2, 17; 8, 5, 9Cic. de off. 1, 21, 73
δ)mit de und Ablativ = über etwas seine Betrachtung anstellensiehe Mencken Observv. p. 178 sq. eine Menge Beispiele
cum de me ipso ac de meis te considerare velimCic.
considerabis etiam de TusculanoCic.
nunc de praemiis consideremusCic.
his de rebus velim cum Pomponio consideretisCic.
und (unpersönlich)
id, de quo consideraturCic.
ε)absolut
quom consideroPlaut. trin. 404
ille (ait) se considerare velleCic. ep. 10, 16, 1
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
cōnsīderō, āvī, ātus, āre, to look at closely, regard attentively, inspect, examine, survey
candelabrumCic.
spatium victi hostisOv.
alquemSall.
Num exciderit ferrumOv.
Figuratively, to consider maturely, reflect upon, contemplate, meditate
mecum in animo vitam tuamTer.
neglegentiam eiusCic.
periculaSall.
aliquid ex suā naturāCic.
his de rebus cum PomponioCic.
de quā (intercessione)Cic.
id, de quo consideretur, inquiry is madeCic.
cum vestris animisCic.
quid agasCic.
quid in alios statuatisSall.
considerandum est, ne temere desperetCic.
ait se considerare velleCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu