konsonat. Dekl. (3. Dekl.)

regiō regiōnis  f

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

regio, ōnis, feminin (rego)

I)die Richtung nach irgendeiner Seite hin: Linie, Reihe

1)im Allgemeinen

hāc regione, in dieser Richtung (Gegend)Plaut.

notā excedo regione viarumVerg.

ingens spatium rectae regionis est, in gerader R., der Länge nachCurt.

oppidi murus rectā regione, si nullus anfractus intercederet, MCC passus aberatCaes.

non rectā regione iter instituit, sed ad laevam flexitLiv.

Hercynia silva rectā fluminis Danubii regione pertinet ad fines Dacorum, in gerader Richtung mit der D., der D. parallelCaes.

portae regione platearum patentes, die gegen die Straßen der Stadt hin offenen Tore (des Lagers)Liv.

regione occidentis, westwärtsLiv.

ubi iam primos superare regionem castrorum animum adverterunt, LinieCaes.

si qui tantulum de recta regione deflexerit, nur ein Haar breit von der geraden Richtung, vom rechten Wege (der Pflicht) abgewichen istCic. Verr. 5, 176

haec eadem est nostrae rationis regio et via, dieselbe Richtung und denselben Weg schlage ich bei unserem Verfahren einCic. Verr. 5, 181

2)insbesondere: e regione, adverbial

a)in gerader Richtung, gerade

alterum e regione movetur, alterum declinatCic.

e regione loci cadereLucr.

b)von der entgegengesetzten Seite, gerade gegenüber

α)mit Genitiv

e regione solisCic.

e regione oppidiCaes.

β)mit Dativ

esse e regione nobis e contraria parte terraeCic.

γ)absolut

acie e regione instructāNep.

bildlich: im Gegenteil, dagegenHieron. epist. 57, 11; adv. Iovin. 2, 7

II)übertragen

A)die dem Blick gegenüberliegende begrenzte Linie, Gesichtslinie, Grenzlinie, Grenze

1)im Allgemeinen: die Grenzlinie, Grenze

a)eigentlich: selten im SingularCic. Balb. 64, gewöhnlich im Plural

cuius res gestae atque virtutes isdem, quibus solis cursus, regionibus ac terminis continenturCic.

res eae orbis terrae regionibus definiunturCic.

b)bildlich

quibus regionibus vitae spatium circumscriptum estCic.

sese regionibus officii continetCic.

2)insbesondere

a)als terminus technicus der Augursprache: die am Himmel gedachte Gesichtslinie

per lituum regionum facta descriptioCic.

regionibus ratisCic.

b)die Himmels- oder Weltgegend

r. aquilonia, australisCic.

r. vespertinaHor. sat. 1, 4, 30Vitr. 4, 5, 1

c)die geographische Lage

eam esse naturam et regionem provinciae tuae, ut etc.Cic. ep. 1, 7, 6

B)die Gegend, das Gebiet

1)im Allgemeinen

a)eigentlich

locus in regione pestilenti saluberCic.

subter mediam fere regionemCic.

regiones inhabitabilesCic.

qui innumerabiles mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravissetCic.

b)bildlich: das Gebiet, der Bereich, das Reich

dum in regionem astutiarum mearum te adduco, ut etc.Plaut.

bene dicere non habet definitam aliquam regionem, cuius terminis saepta teneaturCic.

2)insbesondere

a)der Landstrich, die Landschaft, der Bezirk, das Gebiet

in eiusmodi regione atque provincia, quae mari cincta essetCic.

in quattuor regiones dividi MacedoniamLiv.

Sida, quae extrema regio est provinciae meaeLentul. in Cic. ep.

principes regionum atque pagorum inter suos ius dicuntCaes.

die Bewohner miteinbegreifend

tractus ille celeberrimus, Venafranus, Allifanus, tota denique nostra illa aspera et montuosa et felix et fautrix suorum regioCic. Planc. 22

quae regio si fida Samnitibus fuissetLiv. 9, 13, 8

b)ein Teil der Stadt Rom oder der Ländereien um Rom: Viertel, Bezirk, Kreis (unter Servius Tullius 4 der Stadt und 26 des römischen Gebiets, unter Augustus 14 der Stadt)Lael. Fel. bei Gell. 15, 27, 4Plin. 3, 66Suet. Aug. 30, 1Tac. ann. 15, 40

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

regiō, ōnis, feminine REG-, a direction, line

de rectā regione deflectere, from the direct pathCic.

ab planitie rectā regione abesse, in a straight lineCaes.

non rectā regione iter instituit, sed ad laevam flexitLiv.

notā excedo regione viarum, i.e. the frequented streetsVerg.

Nec sidus regione viae fefellit, directionVerg.

superare regionem castrorum, lineCaes.

haec eadem est nostrae rationis regio et via, I follow the same direction and pathCic.

In the phrase, e regione, in a straight line, directly

e regione moveriCic.

ferri, petereCic.

In the opposite direction, over against, exactly opposite

(luna) cum est e regione solisCic.

e regione turrisCic.

e regione castris castra ponereCaes.

A line of sight, visual line, boundary-line, boundary, limit

quae regione orbem terrarum definiuntCic.

caeli regionibus terminareCic.

si res eae orbis terrae regionibus definiunturCic.

Especially, in augury

nempe eo (lituo) Romulus regiones direxit, drew (in the air)Cic.

lituus quo regiones vineae terminavitCic.

Figuratively

quibus regionibus vitae spatium circumscriptum estCic.

vix facile sese regionibus offici continereCic.

Of the sky, a quarter, region

regio (lunae mutatur), quae tum est aquilonia tum australisCic.

Atque eadem regio Vesper et Ortus eritOv.

VespertinaHor.

caeli serenaVerg.

occidentisLiv.

A region, neighborhood, quarter, situation

eam esse naturam et regionem provinciae tuae, ut, etc., i.e. the geographical situationCic.

agri fertilissimaCaes.

regione castrorum, in the vicinity of the campLiv.

deserta siti regioVerg.

acie regione instructā non apertissimāNep.

Quor in his te conspicor regionibus?Ter.

A portion of country, territory, province, district, region

regio, quae ad Aduaticos adiacetCaes.

regio, quae mari cincta essetCic.

PedanaHor.

Cantium, quae regio est maritima omnisCaes.

terrae maximae regiones inhabitabilesCic.

in quattuor regiones dividi MacedoniamLiv.

ut quam latissimas regiones praesidiis teneretCaes.

A district with its people, country, nation

aspera et fidelis et fautrix suorumCic.

quae regio si fida Samnitibus essetLiv.

Figuratively, a province, department, sphere

benedicere’ non habet definitam aliquam regionem, has no determinate provinceCic.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu