a-Konjugation
certāre
certō certāvī certātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
2. certo, āvi, ātum, āre (certus), kämpfen, streiten (mit dem Nebenbegriff des wetteifernden Bestrebens, den Gegner zu überwinden oder es ihm zuvorzutun)
I)eigentlich
utrum igitur utilius Fabricio … armis cum hoste certare an venenis?Cic.
proelioSall.
de imperio cum populo RomanoCic.
de principatu armisTac.
pro gloria atque imperioSall.
cum Gallis pro salute, non pro gloriaSall.
Impers., die, quo Bedriaci certabaturTac.
qua in parte rex pugnae adfuit, ibi aliquamdiu certatumSall.
multo mutuoque certatum est sanguineVell.
Poetisch
certatus nobis orbisSil. 17, 337
II)übertragen
1)mit Worten usw. streiten
a)im Allgemeinen
verbis, orationeLiv.
ob hircumHor.
iocoHor.
cum usuris fructibus praediorum, mit dem Ertrag der Ländereien, die hohen Zinsen (vergeblich) bestreiten wollenCic.
b)insbesondere: über etwas vor Gericht streiten, debattieren, verhandeln
inter seCic.
hanc rem Vulcatius bei Gell.
foro si res certabitur olimHor.
certandae multae dies advenit, die öffentliche Verhandlung über eine zu verhängende GeldbußeLiv. 25, 3, 14 (vergleiche certatio multae)
2)überhaupt: wettkämpfen, um den Vorrang abzugewinnen, wetteifern
officiis inter seCic.
cum alquo dicacitateCic.
cum civibus de virtuteSall.
poetisch
certare alicui, mit jemandemVerg. ecl. 5, 8und andere
mit folgendem Infinitiv: wetteifern, ernstlich streben, ~ sich bemühen etwas zu tun
fluctus extollereEnn. fr.
vincereVerg.
rapta spargereSen.
evadereCurt.
mit ut und KonjunktivLiv. 10, 6, 11
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
certō, āvī, ātus, āre, frequentative certus, to match, vie with, fight, contend, struggle, combat, do battle
armis cum hoste, an venenis?Cic.
pugnis, calcibusCic.
proelioSall.
de saluteTac.
de ambiguo agro belloLiv.
acieVerg.
animis iniquisVerg.
in Bruti salute certaturCic.
maximā vi certaturSall.
Figuratively, to contend, struggle, strive
inter se quo iure certarentCic.
in centumvirali iudicioCic.
provocationeLiv.
si quid se iudice certesHor.
foro si res certabitur olim, be triedHor.
cui (multae) certandae cum dies advenissetLiv.
certata lite deorum Ambracia, the subject of arbitrationOv.
quicum omni ratione certandum sitCic.
(carmina) certantia iudice Tarpā, recited in competitionHor.
To contend, compete, wrestle, struggle, strive, vie, match
cursu cum aequalibusSall.
si nautae certarent, quis eorum potissimum gubernaretCic.
dic, mecum quo pignore certes (in music)Verg.
Carmine vilem ob hircumHor.
solus tibi certat Amyntas, is your only rivalVerg.
Certent et cycnis ululaeVerg.
With infinitive
Phoebum superare canendoVerg.
aequales certat superare legendo (violas)Ov.
inter se eruere quercumVerg.
praedas certantes agere, with all their mightSall.
Avidi gloriae certantes murum petere, striving to outdo one anotherSall.
Figuratively, to compete, vie, emulate, rival
Benedictis si certassetTer.
cum civibus de virtuteSall.
cum aliorum improbitateCic.
contumaciā adversus nobilesLiv.
vobiscum de amore rei publicaeCic.
virtute oportere, non genere certariCic.
Poet.
viridique certat Baca VenafroHor.
decerpens Certantem uvam purpuraeHor.
(hunc) tergeminis tollere honoribus (i.e. tollendo)Hor.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu