konsonant.-Konjugation

relinquere

relinquō  relīquī  relictum

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

re-linquo, līquī, lictum, ere

I)zurücklassen = nicht mitnehmen

A)im Allgemeinen

a)eigentlich

alterum avexit secum, illum reliquit alterum apud matrem domiPlaut.

ipse abiit, me reliquit pro atriensi in sedibusPlaut.

abeuntes ambo senes me filiis relinquunt quasi magistrumTer.

rel. aliquem in GalliaCaes.

equosCaes.

copias praesidio castrisCaes.

prae metu obliti, quid relinquerent, quid secum ferrentLiv.

sub sinistra Britanniam relictam conspexitCaes.

und im Passiv

naves ab aestu relictae, von der Ebbe überraschtCaes.

relinqui paulatim solem cum posterioribus signis, zurückbleibenLucr.

b)übertragen

α)überhaupt zurücklassen, hinterlassen

excusationemCic.

aculeos in animo alicuiusCic.

β)im Rang zurücklassen

omnes in omni genere eloquentiae procul a seQuint.

B)insbesondere

1)durch den Tod zurücklassen, hinterlassen

a)eigentlich

filiamTer.

uxorem gravidamLiv.

aliquem heredem testamentoCic.

alicui haec quae habet omniaTer.

orationesCic.

scripta posterisQuint.

scriptum in OriginibusCic.

fictaOv.

b)bildlich

sibi hanc laudemTer.

memoriamCic.

nomenHor.

2)übriglassen, überlassen, verstatten

a)eigentlich

nec vas nec vestimentumTer.

alicui non modo granum nullum, sed ne paleas quidem ex omni fructuCic.

equitatus partem alicuiCaes.

pauca aratro iugeraHor.

haec porcis comedendaHor.

habitanda fana aprisHor.

relinquebatur una per Sequanos via, blieb übrigCaes.

qui nisi huc redit, paucorum mensum relictae sunt reliquiae, so ist für wenige Monate noch Unterhalt übrigPlaut.

Partizip substantivisch: relictum, ī, neutrum, das Übrige, der RestPs. Ov. de nuc. 99

b)bildlich

populari rei publicae laudemCic.

spes relinquitur, bleibt übrigCic. Caes.

nullā provocatione ad populum relictāCic.

quis relictus est obiurgandi locus?Ter.

nullum sibi ad cognoscendum spatiumCaes.

relinque aliquantum orationis, cras quod mecum litigesPlaut.

munitioni castrorum tempus relinqui volebatCaes.

aliquem poenaeOv. Plin. ep.

urbem direptioni et incendiisCic.

aliquid in aliorum spe relinquereCic.

aliquid ne in opinione quidem cuiusquam relinquereCic., mit folgendem InfinitivLucr.Hor. und andere, mit folgendem AcILucr.

insbesondere

nihil relinquitur, nisi fuga, es bleibt nichts übrigAttic. bei Cic.

relinquitur mit folgendem ut und KonjunktivCic. Caes.

3)etwas in einem gewissen Zustand zurücklassen, liegen lassen, lassen

a)eigentlich

aliquem insepultumCic.

aliquem exsanguem naso auribusque mutilatisLiv.

tabellas vacuasQuint.

b)bildlich

eum locum integrumTer.

rem integramCic.

aliquos incorruptosSall.

agros intactosIustin.

conclave apertum, offen lassenGran. Licin.

aliquid inchoatumCic.

aliquid neglectumCic.

id iniudicatum relinquo, lasse ich unentschiedenQuint.

solā incolumi relictā inscriptioneAmm.

sine imperio tantas copiasCaes.

aliquid in medioCic. Quint.

sed ipse divus Iulius, ipse divus Augustus et tulere ista et reliquere (ließen bestehen)Tac.

II)überhaupt: verlassen, von jemanden oder etwas sich trennen

A)im Allgemeinen

a)eigentlich

nebulonem huncScip. Afr. bei Gell.

domum propinquosqueCaes.

Ilio relictoHor.

Roma relinquenda estOv.

volucres ova relinquebantLucr.

b)bildlich

me somnus reliquitEnn.

aliquem febris relinquitSpart.Vulg.

quartana aliquem relinquitHor.

a quartana alicuius relinquiturCic.

quem vita reliquitLucr.

animamTer.

vitamVerg.

relinquit aliquem animus (die Besinnung)Caes.

tum ab omni honestate relictus, entblößtCic.

B)prägnant: jemanden oder etwas fahren lassen, im Stich lassen, verlassen

1)eigentlich

aliquemPlaut.Ter., so vom Verlassen der GeliebtenPlaut.Prop.Tibull. Ov.

equosCaes.

id argentumPlaut.

signa, desertierenLiv.

relicta non bene parmulaHor.

2)übertragen

a)überhaupt: fahren lassen, aufgeben, unterlassen, hingehen lassen, vernachlässigen, hintansetzen, außer acht lassen

rem et causam et utilitatem communemCic.

alias resPlaut.

relictis rebus, mit Hintansetzung aller meiner GeschäfteKomiker

und so

omnibus relictis rebusPlaut. oder relictis rebus omnibusCic. oder omnibus rebus relictisCaes.

omniaCic.

agrorum et armorum cultumCic.

agrum alternis annis, brach liegen lassenVarro

relictae possessiones, aufgegebenes Land (weil nicht zu kultivieren)Cic.

bellumCic.

Mutinae obsessionemAs. Poll. bei Cic.

obsidionemLiv.

mit folgendem Infinitiv

mirari multa relinquas, unterlassestLucr. 6, 654

b)insbesondere

α)unbeachtet lassen

αα)mit Absicht unerwähnt lassen

hoc loco Domitium non relinquoCic.

caedes relinquo, libidines praetereoCic.

hoc certe quod sum dicturus neque praetermittendum neque relinquendum estCic.Vergleiche Bonnell Cic. de off. 3, 9; Halm Cic. Cat. 3, 18

ββ)unbearbeitet lassen (Gegensatz elaborare in aliqua re)

artem inveniendi totamCic. top. 6

β)ungerügt, ungerächt hingehen lassen

iniurias suasCic.

vim hominibus armatis factamCic.Vergleiche Jordan Cic. Caecin. 9. p. 158; Benecke Cic. de imp. Pomp. 11. p. 116 sq.

γ)in Ruhe lassen

non illum puto in domo canem reliquissePetron. 43, 8

archaistisch relinquontTer. Phorm. 72 und Hec. 461Cic. Verr. 5, 127 M.

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

re-linquo, līquī, lictus, ere, to leave behind, not take along, not stay with, leave, move away from, quit, abandon

deos penatīsCic.

vim auri in Ponto reliquitCic.

post se hostemCaes.

petere, ut in Galliā relinqueretur, might be left behindCaes.

(cacumina silvae) limum tenent in fronde relictum, remainingOv.

sub sinistrā Britanniam relictam conspexit, in the rearCaes.

me filiis quasi magistrumTer.

deum nullum SiculisCic.

Figuratively, to leave behind, leave

hanc excusationem ad CaesaremCic.

Aeeta relictus, abandonedOv.

Participle plural neuter as substantive

repetat relicta, i.e. his former lifeHor.

At death, to leave behind, leave, bequeath

ea mortuast; reliquit filiam adulescentulamTer.

fundos decem et tres reliquitCic.

ei testamento sestertiūm miliensCic.

mihi haec omniaTer.

mihi arvaOv.

heredem testamento huncCic.

Figuratively, to leave, leave behind

virtutum nostrarum effigiemCic.

Sibi hanc laudem relinquontCic.

vixit, dum vixit, beneTer.

Sappho sublata desiderium sui reliquitCic.

in scriptis relictumCic.

orationes et annalīsCic.

pater, o relictum Filiae nomenHor.

rem publicam nobisCic.

de valvarum pulchritudine scriptumCic.

posterioribus exemplumCic.

To leave behind, leave remaining, permit to remain, let remain, leave

nil in aedibusTer.

ne paleae quidem ex annuo labore relinquerenturCic.

angustioribus portis relictis, i.e. since the gates they had left were rather narrowCaes.

unam (filiam) relinque, leave to meOv.

pauca aratro iugera Moles relinquentHor.

dapis meliora relinquensHor.

haec porcis comedendaHor.

relinquebatur una per Sequanos via, remainedCaes.

se cum paucis relictum videtSall.

equites paucos, leave aliveCaes.

Figuratively

quam igitur relinquis populari rei publicae laudem?Cic.

ceterorum sententiis semotis, relinquitur mihi, etc., there remainsCic.

non provocatione ad populum contra necem relictāCic.

nec precibus nostris nec admonitionibus relinquit locum, i.e. he renders superfluousCic.

deliberandi spatiumNep.

tantummodo vita relicta estOv.

urbem direptioni, abandonCic.

poenae Medea relinquar?Ov.

hominem innocentem ad alicuius quaestumCic.

Posse queri tantum rauco stridore reliquitOv.

Dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquasHor.

relinquitur, ut, si vincimur in Hispaniā, quiescamus, it remains, thatCic.

relinquebatur, ut pateretur, etc.Caes.

relinquitur ergo, ut omnia tria genera sint causarum, hence the conclusion is, etc.Cic.

With two accusative, to leave behind, leave, let remain, suffer to be

eum locum integrum, leave untouchedTer.

integram rem et causam, have left untouchedCic.

Morini, quos Caesar pacatos reliqueratCaes.

amici, quos incorruptos Iugurtha reliqueratSall.

reliquit (eam) IncertamVerg.

In mediis lacerā nave relinquor aquisOv.

inceptam oppugnationem, abandonCaes.

infecta sacraOv.

sine ture arasOv.

mulierem nullam nominabo; tantum in medio relinquamCic.

To leave behind, leave, go away from, forsake, abandon, desert

domum propinquosqueCaes.

Ilio relictoHor.

litus relictum RespicitOv.

Roma relinquenda estOv.

me somnu' reliquitEnn. ap. Cic.

ubi vita tuos reliquerit artūsOv.

AnimamTer.

lucemVerg.

animus relinquit euntemOv.

ab omni honestate relictus, destitute ofCic.

si puerum quartana reliqueratHor.

To leave in the lurch, forsake, abandon, desert

Reliquit me homo atque abiit, has given me the slipTer.

succurrere relictaeVerg.

To leave, give up, abandon

auctores signa relinquendi et deserendi castra audiunturLiv.

relictā non bene parmulāHor.

To leave, let alone, give up, resign, neglect, forsake, abandon, relinquish

rem et causamCic.

(puella) Quod cupide petiit, mature plena reliquitHor.

me relictis rebus iussit observare, etc., to stop work and watchTer.

omnibus rebus relictis persequendum sibi Pompeium existimavitCaes.

agrorum et armorum cultum, neglectCic.

bellum illud, abandonCic.

obsidionem, raise the siegeLiv.

caedes, leave unmentionedCic.

hoc certe neque praetermittendum neque relinquendum estCic.

quae Desperat tractata nitescere posse relinquitHor.

iniurias tuas, leave unnoticedCic.

vim hominibus armatis factam relinqui putare oportereCic.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu