a-Konjugation
arbitrārī
arbitror arbitrātus sum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
arbitror, ātus sum, ārī (arbiter)
I)den Beobachter, Horcher bei etwas machen, etwas beobachten, aushorchen, erspähenvergleiche Lindem. Plaut. capt. 2, 1, 28
dicta alicuiusPlaut.
huc illuc, quid agantPlaut.
domus attiguae fortunasApul.
absolut
coram arbitraturApul. met. 10, 16
II)übertragen
1)im Allgemeinen: geistig in Betracht nehmen, erwägenTer. eun. 979Gell. 4, 11, 10
mit Dativ
alicui fidem parvam, geringen Glauben beimessenPlaut. Bacch. 570
2)als terminus technicus der Gerichtssprache (vergleiche arbiter Nummer II) = den Schiedsrichter machen, als Schiedsrichter einen Ausspruch tun, entscheidenICt.
3)gleichsam gutachtlich vermeinen, erachten, ermessen, des Glaubens sein, für seine Person meinen, nach bestem Wissen und Gewissen dafürhalten (Gegensatz scire, alicui persuasum esse und dergleichen)
als terminus technicus bei Zeugenaussagen
arbitrorCic.und anderesiehe Weißenb. Liv. 3, 13, 3; Madvig Emendatt. Liv. p. 314
und überhaupt von der subjektiven Ansicht
hoc cum ceterae gentes sic arbitrantur, tum ipsis Siculis ita persuasum est, ut etc.Cic.
neque id sine causa arbitrari videbanturNep.
mit doppeltem Akkusativ
scelestissimum te arbitrorPlaut.
qui se natos ad homines iuvandos, tutandos, conservandos arbitranturCic.
mit Infinitiv
cedere loco consilii quam formidinis arbitranturTac.
mit AcI
quem mi amicum esse arbitratus sum antidhacPlaut.
ut quisque minimum in se esse arbitraretur, ita ad amicitiam esset aptissimusCic.
nam ante id tempus fingi a legatis amicisque Caesaris arbitrabantur (ergänze Pompeiani)Caes.
absolut
ut arbitror, ut ego arbitrorCic.Quint.
☞
a)aktive Formen
arbitroPlaut. merc. 901
arbitrasPlaut. mil. 403 R.
arbitraremPlaut. Pseud. 1014
arbitrabuntPlaut. Stich. 144
Imperativ arbitratoCic. de nat. deor. 2, 74
b)arbitror, passiv
arbitretur (das heißt werde bestimmt ausgesucht) uxor tuo gnatoPlaut. Epid. 267
anceps quaestio et in utramque partem a prudentibus viris arbitrata estGell. 1, 13, 2
hoc ita semper arbitratum estSen. exc. contr. 3. pr. § 13
is qui defuit committit, quia per eum factum est, quo minus arbitreturUlp. dig. 4, 8, 27. § 4
sumptus funeris arbitrantur (werden abgeschätzt) pro facultatibus vel dignitateUlp. dig. 11, 7, 12. § 5
ex scriptis eorum, qui viri arbitranturCaelius Antipater b. Punic. fr. 2 bei Prisc. 8, 18
quod teneri ab adversariis arbitrabanturCaes. b. c. 3, 6, 3
quod in epistula tua scriptum erat, me iam arbitrari (geglaubt werde) designatum esseCic. ad Att. 1, 11, 2Cic. Verr. 5, 106 liest man jetzt putaretur
c)Paragogischer Infinitiv arbitrarierPlaut. Amph. 932; Bacch. 570Hemina bei Plin. 13, 86
Imperativ arbitraminoPlaut. Epid. 695
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
arbitror, ātus sum, ārī, deponent arbiter
In law, of witnesses, to testify on information and belief, depose to one's best knowledge
ut ‘arbitrari’ se diceret, etiam quod ipse vidissetCic.
fratrem mortuum inde arbitrariLiv.
arbitrerisne Sempronium in tempore pugnam inisse? In your judgment, did, etc.Liv.
in consilio arbitror me fuisse, cum, etc.Liv.
In gen., to be of an opinion, believe, consider, think
arbitror, certum non scimusTer.
si hunc noris satis, Non ita arbitrere, not merelyTer.
ut arbitror, in my judgmentCic.
non arbitror, I think notCic.
arbitratus id bellum celeriter confici posseCaes.
non satis tuta eadem loca sibi arbitratusNep.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu