konsonant.-Konjugation
loquī
loquor locūtus sum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
loquor, locūtus sum, loquī (vielleicht zu griechisch λάσκω, ελακον), sprechen
I)intransitiv: sprechen (vom gelassenen Gesprächston, während dicere und orare den zusammenhängenden Ton des Redners bezeichnenQuint. 9, 4, 110; 11, 3, 45)
a)eigentlich (Gegensatz tacere oder clamare)
bene et loqui et dicereCic.
maleCic.
vere ac libereCic.
magnificeLiv.
Graecā linguāNep.
Graece, LatineCic.
pure et LatineCic.
Latine nescire loquiSen.
de aliqua re, de aliquoTer.Cic. Liv.
cum aliquo, mit oder zu jemandenTer. Cic. (vergleiche tecum loquor, ich spreche mit dir, ich meine dichPlaut.)
cum aliis minimum, plurimum secumSen.
inter se clare (laut)Plin. ep.
nullo arbitro secum ipsi loquanturCic.
male loqui, nachteilig redenPlaut. Cic., de aliquoSen. Suet.
bene loquiPlaut., de aliquo, de aliqua reSen. rhet.
bene loqui in aliquem (Gegensatz non recte alicui dicere)Plaut.
loqui alicui, zu jemanden, mit jemanden sprechenStat. Theb. 12, 26Sil. 16, 322Hieron. epist. 84, 3 (zweifelhaft Plaut. mil. 476 und trin. 358)
aber
alicui male, übel von jemanden sprechen, ihn schelten, schimpfenPlaut. Ter.
pro aliquo loqui, für jemanden = zu jemands VerteidigungCic. oder = in jemands Namen, apud (vor) aliquemCic.
apud populum aut in senatuCic.
de me apud teCic.
adversus aliquemTer., ad aliquemVerg., nach jemanden hingewendet
in hanc sententiamLiv.
non loquens, der nicht sprechen kann, stummGell.
mit allgemeinem Akkusativ
de quo nihil nocuerit, si aliquid cum Balbo eris locutus, es wird nichts schaden, wenn du mit B. ein paar Worte darüber sprichstCic. ad Att. 12, 47, 1
b)übertragen
cum charta dextra locuta est, hat aufs Papier geschriebenOv.
ut consuetudo loquitur, wie man insgemein zu sagen pflegtCic.
ut fama loquitur, wie die Sage gehtVell.
ut proverbium loquitur vetusAmm.
ut (wie) omnes historiae loquunturLact.
de viro heredeque eius lex tantum loquiturUlp. dig.
res ipsa loquiturCic.
cum P. Africani historiae loquantur mit folgendem AcI, da es die G. des P. Afr. ausspricht (berichtet), es sei usw.Cic. Acad. 2, 5
pinus loquentes, säuselnde, sanft rauschendeVerg.
II)transitiv
1)sprechen
a)eigentlich
ex quo ego veni ad ea, quae fueramus ego et tu inter nos de sorore in Tusculano locutiCic.
quid loquar (was oder wozu soll ich sprechen) de militari ratione?Cic.
quid turres, quid vineas testudinesque loquar? was oder wozu soll ich sprechen von usw.Liv.
quid loquar (was oder wozu soll ich sprechen), quanta ratio in bestiis ad perpetuam conservationem generis earum appareat?Cic.
loquuntur, man spricht (sagt, erzählt), mit folgendem AcI, hospitibus te dare iura loquunturVerg.
eodem die vulgo loquebantur Antonium mansurum esse Casilini, ging allgemein das GeredeCic.
b)übertragen
oculi nimis arguti quem ad modum affecti sumus, loquuntur (sprechen es aus)Cic. de legg. 1, 27
2)nur oder immer von etwas sprechen, etwas immer im Munde führenvergleiche Heräus Tac. hist. 4, 12; Burmann Petron. 117, 9
classesCic.
CatilinamCic.
proeliaHor.
aliquem chartis dare famaeque populisque loquendum, um immer von ihm zu sprechenMart.
male loqui aliquem, jemanden schimpfenCapit. Pert. 13, 5
3)reden, sagen, nennen, heraussagen
suum nomen alicuiPlaut.
pugnantiaCic.
ipsam remTer.
meram remPlaut.
rem loquere, du hast ganz RechtPlaut.
☞Paragogischer Infinitiv loquierNaev. fr. bei Gell. 1, 24, 2
archaistisch loquontur = loquunturVarro LL. 6, 1 und 9, 85, locunturPlaut. Bacch. 801
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
loquor, cūtus (quūtus), ī, deponent 4 LAC-, to speak, talk, say, tell, mention, utter
maleTer.
mihi sane bene loqui videturCic.
LatineCic.
aliā linguāCic.
pro alquoCic.
apud imperitos, beforeCic.
advorsum hunc, before himTer.
cum proleOv.
horribile est, quae loquanturCic.
ne singulas loquar urbīs, mentionLiv.
pugnantia, to contradict oneselfCic.
proeliaHor.
quem tuum negotium agere loquebanturCic.
To talk of, speak about, have ever on the lips
semper CuriosCic.
nil nisi classīsCic.
reges atque tetrarchas, Omnia magnaHor.
de magnis maioraIuv.
plural with indefinite subject, they say, it is said, they talk of, the talk is of
hic mera scelera loquunturCic.
Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquunturVerg.
Figuratively, to speak, declare, show, indicate, express clearly
oculi mimi, quem ad modum animo adfecti simus, loquunturCic.
ut consuetudo loquitur, as is usually saidCic.
cum chartā dextra locuta est, has written upon itOv.
To rustle, murmur
pini loquentesVerg.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu