Adjektiv 3. Dekl. zweiendig (i-Dekl.)
grandis e
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
grandis, e (zu griechisch βρένθος, Stolz, βρενθύομαι, ich gebärde mich stolz), groß
I)eigentlich
A)groß der Ausdehnung nach
1)im Allgemeinen
cellaVarro
patella, vasCic.
epistulaCic.
liberNep.
litterae, UnzialbuchstabenCic.
oratio, große = langeCic.
hordea, großkörnigeVerg.
grandiores fetus agriCic.
grandissimus calixApul.
grandissima segesVarro
substantivisch: grande, is, neutrum = το μέγα, das Große, die GrößeChalcid. Tim. 288
neutrum Plural statt des Adverbs
grandia incedere oder ingredi, mit großen Schritten einherschreitenAmm. 22, 14, 3Gell. 9, 11, 5
2)insbesondere: von lebenden Wesen = groß der Statur nach, herangewachsen
puerCic.
alumnusHor.
iam gr. AchillesIuven.
gr. bestiaLiv.
fera, HochwildCels.
avisCels.
grandiores aves (Gegensatz minutae aves)Cels.
B)groß = bedeutend dem körperlich (kubischen) Gehalt oder numerischen Wert nach, stark
voxCic.
pondus argentiCic.
pecunia, aes alienumCic.
neutrum Singular statt des Adverbs
grande fremere, gewaltigStat. Theb. 12, 684
C)groß der Zeit nach
a)vom Alter = hoch, vorgerückt
grandior aetasCic.
b)von Personen = bei Jahren, bejahrt, betagt
grandis natuCic. oder aevoOv.
grandior natuCic.Suet.
und bloß grandisCic.
II)übertragen
A)im Allgemeinen: groß der Wichtigkeit nach = bedeutend
vitium, großer, starkerCic.
res grandioresCic.
grandioribus exemplis uti, schlagendere B. anführenCic.
grandem dicam impingere alicui, einen tüchtigen Pr.Ter.
non est grande mit folgendem Infinitiv
non est grande garrire per angulos et medicorum tabernasHieron. epist. 50, 5
B)insbesondere
1)dem Ausdruck nach = großartig, erhaben, hehr, feierlich (Gegensatz tenuis)
carmenCic.
oratioPetron.
Ciceronis verbaQuint.
oratores grandes verbisCic.
nam (antiqua comoedia) et grandis et elegans et venustaQuint.
neutrum Plural substantivisch
professus grandia turgetHor.
nec conamur tenues grandiaHor.
grandia minute dicetCic.
grandia elate canitQuint.
minuta est enim omnis diligentia; hic autem locus grandia requiritCic.
2)der Gesinnung, dem Geist nach = edel, erhaben
Thucydides rerum gestarum pronuntiator sincerus et grandis etiam fuitCic. Brut. 287
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
grandis, e, adjective with comparative 2 GAR-
Of things, full-grown, large, great, full, abundant
tumulusCaes.
vasCic.
fetūs grandiores edereCic.
ilexSall.
grandiores libriCic.
litteraeCic.
cothurniHor.
pecunia, a large sumCic.
faenusCic.
aes alienumSall.
pondus argentiCic.
elementa, massiveOv.
Of persons, grown up, large, big, tall
virgoTer.
puerCic.
Advanced in years, aged, old
homo grandiorTer.
grandiorem aetatem ad consulatum constituereCic.
non admodum grandis natuCic.
tam grandis natuCic.
iam grandior aevo genitorOv.
Figuratively, large, great, strong, powerful, weighty, severe
dicam tibi inpin gam grandemTer.
de rebus grandioribus dicereCic.
supercilium, loftyIuv.
ingeniumOv.
praemia meritorumHor.
carmenIuv.
alumnus, nobleHor.
plural neuter as substantive
metit Orcus Grandia cum parvisHor.
nec Conamur tenues grandiaHor.
Of style, great, lofty, dignified, noble
genus dicendi grandiusCic.
rerum gestarum pronuntiatorCic.
causidicusCic.
oratores verbisCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu