ire
inīre
ineō iniī initum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
in-eo, iī, (selten īvī), itum, īre
I)intransitiv: hineingehen, hingehen, eingehen
A)eigentlich
in urbemLiv.
neque iniit hācPlaut.
ad alterumGell.
ut ovans iniret, einziehen sollte (in die Stadt)Tac.
B)übertragen: der Zeit nach angehen, anfangen, beginnen, den Anfang nehmen
ineunte annoSuet.
iniens aetas, das angehende Alter = die JünglingsjahreCic.
und so oft
ineunte aetate, ab ineunte aetateCic.
ineunte adulescentiāCic. Nep.
ab ineunte adulescentiāCic. ep.Tac.
II)transitiv: in etwas hineingehen, zu etwas hingehen, etwas betreten
A)eigentlich
1)im Allgemeinen
viamCic.
urbemLiv.
agrum RomanumLiv.
domumCic.
tentoriaPlin. pan.
convivia, zu GastereienCic.
2)insbesondere: begatten, beschlafen, von Tieren: bespringen
reginamSuet.
Pasiphaën (von Stier)Suet.
matrem (das Weibchen)Varro
im Passiv
ineuntur canes a partu sexto mensePlin.
vaccam initamLiv.
B)übertragen
1)jemanden befallen, anfallen
init te numquam febris?Plaut. fr. inc. bei Paul. ex Fest. 110, 11
2)eine Zeit antreten, beginnen
initā aestateCaes.
initā proximā aestateCaes.
initā hiemeCaes.
decus hoc aevi (dieses glänzende, goldene Zeitalter) te consule inibitVerg.
3)eine Tätigkeit, ein Amt usw. antreten, übernehmen, beginnen
besonders als militärischer und publizistischer terminus technicus
non iter, sed proeliumCurt.
und so
proeliumCic.
bellum cum aliquoLiv.
magistratum, consulatumCic.
honores (Gegensatz finire)Vell.
tribunatum, sacerdotiumVell.
imperiumSuet.
ipse ego paulipser pro te munera tua inibo, will für dich dein Amt versehenVerg.
4)einen Zustand oder eine Tätigkeit eingehen = vornehmen, anstellen, sich in etwas einlassen, sich einem Geschäft usw. unterziehen
aliquam viam (einen Weg einschlagen), quā etc.Liv.
fugam, sich auf die Flucht begebenVal. Max.
cursus, anstürmenVerg.
numerum inire, eine Zählung vornehmen, abhaltenCaes.
und
inire numerum interfectorumLiv.
rationem alicuius rei, etwas überrechnen, überschlagen
rationem quaestusCic.
übertragen: etwas überschlagen, überlegen, ermessenCic.Liv.und andere
initā subductāque ratione, mit vollständiger VerstandesberechnungCic.
in. horum aestimationemSen.
mensuram agrorum, Colum
societatem, eingehen, schließen (vergleiche εἰςιέναι ες σπονδάς)Cic.
und so
foedusProp. Isid.
indutiasPlin. pan.
consilium, siehe cōnsilium Nummer II, aBd. 1. S. 1530
gratiam, siehe grātia no. II, A
formam vitae, eine gewisse Lebensart ergreifenTac.
somnum, schlafenVerg.
suffragia, votierenLiv.
nexumLiv.
imperia, vollziehenStat.
mit Infinitiv: sich vornehmen
quā ratione vitam vivere inierit, considerandum estApul. apol. 24
☞Perfekt init = iniitLucr. 4, 337 (314)Stat. Theb. 1, 69; 7, 439; 8, 107; 11, 124
Perfekt iniviVopisc. Proc. 12, 7, inivimusCurt. 8, 7 (24), 1 H. und Z. (Vogel iniimus)Vergleiche Georges Lexik. d. lateinisch Wortf. S. 348
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
in-eō, īvī and iī, itus, īre, to go into, enter
illius domumCic.
urbemLiv.
viam, begin a journeyCic.
ineunt proscaenia ludi, come on the stageVerg.
nemus nullis illud initur equisOv.
in urbemLiv.
Figuratively, to come in, make a beginning, begin
ineunte vereCic.
ineunte adulescentiāCic.
To enter upon, begin, undertake, engage in
magistratumCic.
consulatumLiv.
proeliumSall.
somnumVerg.
beneficium verbis initumTer.
bellum cum rege Philippo initum estLiv.
initā aestate, in the beginning ofCaes.
somnum, to fall asleepVerg.
tua munera, undertakeVerg.
decus hoc aevi, te consule (puer), inibit, will enter on this golden ageVerg.
With numerus, to go into, enumerate
numerus interfectorum haud facile iniri potuitLiv.
numerus inibaturCaes.
With ratio, to enter into, form, devise
initā subductāque ratione, an estimateCic.
quom rationem ineas, quam, etc., considerTer.
mihi ineunda ratio, quā possim, I must contriveCic.
rationem de reCic.
ad hunc interficiendum talem iniit rationem, planNep.
With consilium, to engage in, devise, meditate
de summis rebus consiliaCaes.
consilium, form a planOv.
consilia inibat, quem ad modum, etc., deliberatedCaes.
contra cuius vitam consilium facinoris inisseCic.
With gratiam, to get into, acquire, obtain
summam ab Caesare gratiamCaes.
plures ineuntur gratiae, si, etc., the favor of many is gainedCic.
apud regcm initam gratiam volebantLiv.
With viam, to find out, devise
ineamus viam aliquam, quā decerni possit, etc.Liv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu