o-Dekl. (n.)
tēlum ī n
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
tēlum, ī, neutrum (tendo), die Fernwaffe, Wurfwaffe, das Geschoss, der Spieß usw. (Gegensatz arma, siehe arma Nummer II), dann überhaupt jede Angriffswaffe, Schwert, Dolch, Axt usw.
I)eigentlich und übertragen
1)eigentlich
a)überhaupt
arma atque tela militariaSall.
arma, tela, equos parareSall.
tela intendere, excipereCic.
b)vom Geschoss
nubes telorumLiv.
missus (das Werfen) telorumAuct. b. Hisp.
tela mittereCaes., oder conicereCic.
tela in hostem ingerereLiv.
propiores levioribus eoque magis crebris telis petereLiv.
tela ab omni parte accĭdebantLiv.
telum contendit, den PfeilVerg., von der SchleuderLiv. 38, 29, 5
c)vom Schwert, Dolch usw.
esse cum teloCic.
stare cum teloCic.
gladio per pectus transfigit; telo extracto etc.Liv.
corpore telum cruentum educitCornif. rhet.
telum, quod latebat, protulitNep.
caedem telo committereQuint.
omnium parricidarum tela commovereCic.
aspicis in timida fortia tela manu, die tapfere Waffe (poetisch von einem Schwert) Ov. her. 14, 76
vom Beil
relicto in vulnere teloLiv.
vom caestusVerg. Aen. 5, 438, vom Horn eines StieresOv. met. 8, 883
2)übertragen
a)wie das griechische βέλος
vom Sonnenstrahl
tela dieiLucr.
vom Blitz
arbitrium est in sua tela IoviOv.
b)das SeitenstechenSer. Samm. 402
c)das männliche GliedMart.und andere, im Doppelsinn bei Iustin. 38, 1, 9
II)bildlich: Waffe, Geschoss, Pfeil
tela fortunaeCic.
tela scelerumCic.
id erit telum acerrimum, Waffe, SchutzmittelEnn. fr.
und so
quā lege tribuniciis rogationibus telum acerrimum datum estLiv.
necessitas, quae ultimum ac maximum telum estLiv.
so auch
isto telo tutabimur plebem, Waffe, SchutzmittelLiv.
non mediocre telum ad res gerendas existimare benevolentiam civiumCic.
stricturum se lucubrationis suae telumSuet.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
tēlum, ī, neuter TEC-, a missile weapon, missile, dart, spear, shaft, javelin
arma atque telaSall.
coniectio telorumCic.
si telum manu fugit, magis quam iecitCic.
nubes levium telorumLiv.
turbida Tempestas telorumVerg.
telum ex loco superiore mittereCaes.
omni genere missilium telorum volnerariLiv.
tela Direxit arcuHor.
In medios telum torsisti AchivosVerg.
volatileOv.
An offensive weapon, sword, dagger, poniard, axe
ex quibus (telis) ille maximum sicarum numerum et gladiorum extulitCic.
securim in caput deiecit; relictoque in volnere telo, etc.Liv.
strictis telisOv.
clavae tela erantCurt.
cum telo esse, i.e. to be armedCic.
positum rubigine telum, my sheathed swordHor.
Frontis, i.e. a hornOv.
corpore tela exit, i.e. avoids the blows of the caestusVerg.
arbitrium est in sua tela Iovi, i.e. the thunderboltsOv.
Figuratively, a weapon, shaft, dart
nec mediocre telum ad res gerendas existimare benevolentiam civiumCic.
necessitas, quae maximum telum estLiv.
tela fortunaeCic.
linguae tela subire tuaeOv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu