konsonant.-Konjugation

subdūcere

subdūcō  subdūxī  subductum

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

sub-dūco, dūxī, ductum, ere

I)darunter wegziehen, entziehen, benehmen, wegnehmen, besonders insgeheim

A)eigentlich

1)im Allgemeinen

ubi bullabit vinum, ignem subducitoCato

ensem capitiVerg.

lapides ex turriCaes.

cibum athletaeCic.

lac agnisVerg.

pugnae TurnumVerg.

aliquem praesenti periculoVell.

aliquem saevitiaeCurt.

amoenitatis eius speciem repente subduciLact.

quasi subductis (abgeschnitten) et consummatis omnibus viisLact.

columbi matre subductiTh. Prisc.

se subducere colles incipiunt, sich allmählich zurückziehen, zurücksenkenVerg. ecl. 9, 7

hic quoque fons nascitur simulque subducitur (verliert sich)Plin. ep. 5, 6, 39

est (cubiculum) subductum omnibus ventis, ist gegen alle W. gesichertPlin. ep. 2, 17, 10

2)insbesondere

a)wegziehen, wegbringen, wegführen und mit Angabe wohin? = hinführen, hinüberführen, -bringen

aliquem ex acieCurt.

aliquem in contionemLiv.

statuam in locum editumGell.

besonders als militärischer terminus technicus

cohortes e dextro cornuLiv.

copias in proximum collem, zog sie zurück, brachte sie in SchutzCaes.

milites in primam aciemSall.

copias in collemCaes.

und so

aciem in collemAur. Vict.

eodem agmenTac.

b)heimlich entfernen, fortschaffen, entziehen, entwenden

partem subducere, partem subtrahereICt.

furto obsidesLiv.

per gratiam, per colludium, furto subduciCod. Theod.

dolo malo heredis subduciICt.

amores, durch Ränke entziehen (wie ὑποκλέπτεσθαι ευνήν bei Sophocl.)Prop.

aut cistam effractam aut viatica subducta ploratHor.

cogi adire, quae mortalium oculis natura subduxeritCurt.

subd. rem de iudicioUlp. dig. 10, 2, 14

se subducere: sich unter der Hand (heimlich) entfernen, sich fort-, wegschleichen, sich drücken

subd. hinc sePlaut.

clam se istincPlaut.

se de circuloCic.

clam se custodibusNep.

und bloß

clam seAuct. b. Afr.

und übertragen

hic se felicitati suae subducere cupitSen.

nos quaerimus illa tamquam lateant semper seseque subducantQuint.

c)als medizinischer terminus technicus: nach oben oder nach unten abführen

alvumCels.Gell.

d)als nautischer terminus technicus: ein Segel einziehen, reffen

celeriter vela subduci demittique antemnas iubetAuct. b. Alex. 45, 3

B)übertragen

subd. rationem oder ratiunculam, die Rechnung ziehen, zusammenrechnen, berechnen, erwägenCic. Plaut.

so auch

calculosCic.

summamCic.

et sine ea cogitatione ineundis subducendisque rationibusCic. fr

daher

subductā ratione, mit ÜberlegungTer. Cic.

ähnlich

utilitatem non pecuniarii lucri aestimatione subducimus (berechnen wir)

sed acquisitione pietatisAmbros. de off. 2, 6, 23

II)in die Höhe ziehen

1)im Allgemeinen

cataractam in tantum altitudinisLiv.

aulaeumApul.

tunicasOv.

superciliumLaev. fr.Priap.

superciliaHor. Sen.

voltumProp.

frontem, in Falten ziehen (Gegensatz expandere)Tert.

2)insbesondere als nautischer terminus technicus: ein Schiff ans Land ziehen (ἀνέλκειν, Gegensatz deducere, καθέλκειν)

classemLiv.

navesCaes.

naviculasMin. Fel.

perpaucas navesLiv.

naves in aridumCaes.

Synkopiertes Perfekt subduxtiTer. eun. 795

synkopierter Infinitiv Perfekt subduxeVarro r.r. 2, 1, 6

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

sub-dūcō, dūxī (subdūxtīTer.), ductus, ere, to draw away, take away, lead away, carry off, wrest, withdraw, remove

lapidibus ex turri subductisCaes.

rerum fundamentaCic.

capiti ensemVerg.

cibum athletaeCic.

Aenean manibus GraiumVerg.

Of troops, to draw off, remove, transfer, detach, detail

cohortes subductae e dextro cornuLiv.

subductis ordinibusLiv.

copias in proximum collemCaes.

agmen in aequiorem locumLiv.

To take secretly, remove by stealth, steal, hide

subducta viatica ploratHor.

obsides furtoLiv.

With reflexive pronoun, to withdraw stealthily, steal away

te mihiTer.

de circulo seCic.

se ab ipso VolnereOv.

clam seNep.

quā se subducere colles Incipiunt, i.e. to slope down graduallyVerg.

To draw from under, bring from below, pull up, lift up, raise

cataractam funibusLiv.

subductis (tunicis), pulled upHor.

Of ships, to haul up, bring out of water, beach

longas navīs in aridumCaes.

naves in campo Martio subductaeLiv.

classis subducta ad GytheumCic.

Figuratively, to cast up, reckon, compute, calculate, balance

summamCic.

rationibus subductisCic.

calculis subductusCic.

bene subductā rationeTer.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu