e-Konjugation
retinēre
retineō retinuī retentum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
retineo, tinuī, tentum, ēre (re und teneo)
I)zurückhalten, aufhalten, festhalten
A)eigentlich
1)zurückhalten, aufhalten
a)lebende Wesen
quid nunc me retines?Plaut.
concilium dimittit, Liscum retinetCaes.
nisi iam profecti sunt, retinebis hominesCic.
legatos (Gegensatz dimittere legatos)Liv.
milites, milites in loco, legiones ad urbem, cohortes apud seCaes.
venit Varro ad me, et quidem id tempus, ut retinendus esset, (zu Tisch) dabehalten werden mussteCic.
biduum tempestate retentusCaes.
b)Lebloses
lacrimasOv.
manus ab oreOv.
ibi paulum retentus (fons) in Larium lacum decĭditPlin. ep.
2)zurückhalten, behalten, einhalten
armorum parte tertiā celatā atque in oppido retentāCaes.
mercedemPlaut.
semel emptaEutr.
alienumCic.
und aliquem obsidem (als Geisel) und eine Eroberung behaupten
oppidumCaes.
Moesiam Eutr.
Hispanias contra hostemEutr.
arcesCatull.
B)übertragen
1)zurückhalten, in Schranken halten, aufhalten, anhalten
erum ad salutemPlaut.
liberos pudore, liberalitate, metuTer.
ut, cum sciatis, quo quaeque res inclinet, retinere aut ante possitis occurrereCic.
moderari cursum atque in sua potestate r.Cic.
r. gaudia, rabiemOv.
r. labantem disciplinam, im Sinken aufhalten, nicht ganz sinken lassenSpart. Hadr. 10, 3
r. in officioCic.
animos sociorum in fideLiv.
retineri nequeo oder non possum und aegre retineor mit folgendem quin und Konjunktiv
retineri nequeo, quin dicam ea quae promeresPlaut.
tormento non retineri potuit ferreo, quin reciperet se huc esumPlaut.
retineri non poterant, quin in nostros tela conicerentCaes.
aegre sunt retenti, quin oppidum irrumperentCaes.
2)etwas zurückbehalten
a)im Allgemeinen: bewahren, behalten, beibehalten, sich erhalten, behaupten
id egit, ut amicos observantiā, rem parsimoniā retineretCic.
retinere servareque amicosHor.
ret. se, sich als Freund erhaltenCic.
inconsultius uxor assumpta, retenta (beibehalten) patientiusPlin. pan.
ius augurum rei publicae causā conservare ac r.Cic.
ius suumCic.
statum suumCic.
pristinam virtutemCaes.; vergleiche vestigium pristinae dignitatisCic.
officiumCic.
iustitiam (neben colere)Cic.
caritatem in pastoresCic.
utilitatem in amicitia et fidemCic.
hunc morem usque adhucCic.
memoriam suae pristinae virtutisCaes.
memoriam alicuiusCic.
aliquid memoriā, im G. behaltenCic.
vergleiche (von den Ohren)
r. commissaHor.
b)prägnant
α)als Gesetz, Regel beibehalten
mit folgendem ut oder ne und Konjunktiv
ut Palaemo et Telamo et Plato dicerentur, retinueruntQuint. 1, 5, 60
vehementer id retinebatur (man hielt streng darauf), populi comitia ne essent rata, nisi etc.Cic. de rep. 2, 56
β)im Gedächtnis bewahren, sich erinnernGell. 17, 9, 16
mit folgendem AcIUlp. dig. 35, 1, 92 in.
II)festhalten
A)eigentlich
aliquem dexterā manuPlaut.
mulierem per vimPlaut.
arcum manuCic.
iniectā ferreā manu et retentā utrāque naveCaes.
B)übertragen: festhalten = fesseln
ordo ipse annalium mediocriter nos retinet quasi enumeratione fastorumCic. ep. 5, 12, 5 (vergleiche ibid. § 4)
(Picus) ore suo volucres vagas retinere solebatOv. met. 14, 340
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
retineō, tinuī, tentus, ēre re-+teneo, to hold back, keep back, keep, detain, retain, restrain
meTer.
concilium dimittit, Liscum retinetCaes.
in loco militesCaes.
venit id tempus, ut retinendus esset, must be kept (to dinner)Cic.
biduum tempestate retentus, detainedCaes.
nisi iam profecti sunt, retinebis hominesCic.
euntemOv.
consulemLiv.
naves pro bonis Tarquiniorum ab Aristodemo retentae sunt, i.e. as securityLiv.
manūs ab oreOv.
To hold fast, keep possession of, retain, keep
arcum manuCic.
retentā utrāque naveCaes.
mansuetudine provinciamCic.
oppidumCaes.
Figuratively, to hold in check, keep within bounds, restrain, check, repress
Pudore liberos, i.e. controlTer.
cursum in suā potestateCic.
GaudiaOv.
verba doloreOv.
quos natura retinere in officio non potuissetCic.
si ab hostibus metu retenti sumusLiv.
lingua retenta metuOv.
aegre sunt retenti, quin oppidum inrumperentCaes.
To hold fast, keep, retain
amicos observantiāCic.
gravitatemCic.
ferociam animi in voltuSall.
proeliorum memoriamCaes.
Nec retinent patulae commissa fideliter auresHor.
To keep, preserve, maintain, uphold
retinere in vitāCic.
integram causamCic.
suum iusCic.
pristinam virtutemCaes.
caritatem in pastoresCic.
de finibus retentae defensaeque sententiaeCic.
vehementer id retinebatur, ne, etc., was insisted onCic.
To occupy, engross, fix the attention of
studium in legendo erectum retineturCic.
animos hominum in legendoCic.
Ore suo volucrīs vagasOv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu