potius Adv.
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
potis, pote (altindisch páti-ḥ, Herr, Besitzer, griechisch πόσις, πότνια, δεσπότης)
I)Adjektiv (Komparativ potior, Superlativ potissimus)
A)Positiv: vermögend, mächtig
Divi potesVarro LL. 5, 58
Gewöhnlich in der Verbindung potis sum, es, est, ich bin, du bist, er, sie, es ist imstande, vermag, kann
si p. sum hoc inter vos componerePlaut.
p. es reperireLucr.
sanguis p. est consisterePoëta bei Cic.
p. est vis ulla tenereVerg.
nec (corpus) potis est cerniLucr.
si potis est, wenn es möglich istTer.Prud.
mit Plural
quid pastores potis suntVarro
ohne esse
nec potis aequare = potestVerg.
in der Frage: potin = potisne
potin es dicere?Ter.
potin est = potest?Plaut.
potin = potin est
potin ut desinas? kannst du aufhören? = höre doch auf! Ter.
bei Plaut. oft potis (ergänze esse) = possesiehe Brix Plaut. Men. 622 und pote (ergänze esse) = posses. Brix Plaut. capt. 167
pote (pote') = potest, mit folgendem InfinitivVarroProp. und = potest esse, es kann sein, es ist möglich
nihil pote supra, nichts kann darüber seinTer.
hoc quicquam pote impurius?Cic.
quantum pote, sobald als möglichCic. ad Att. 4, 13, 1M. (Wesenberg quantum potes)Fronto epist. ad M. Caes. 1, 1. p. 3, 2 N.
B)Komparativ: potior, neutrum potius, Genitiv iōris, vorzüglicher
a)überhaupt
potior patreCic.
mors servitute potiorCic.
potiorem vitā rem habereCaes.
cives potiores, quam peregriniCic.
nihil mihi potius fuit, quam ut etc.Cic.
absolut
ut sit potior, der bevorzugteTer.
und so
qui potior nunc esTibull.
p. heresLiv.
sententiaHor.
neutrum Plural substantivisch: potiora, das Vorzüglichere, Wichtigere
naturae est potioribus deteriora submittereSen. ep. 90, 4
quasi potiora quaedam egisset, als ob er (mittlerweile) etwas Wichtigeres (ein wichtigeres Geschäft) verrichtet hätteCurt. 8, 5 (20), 21
b)= tüchtiger, mit folgendem qui, quae, quod (wie nach dignus)
quibus tantum crederem, potiores (für würdiger) habuiLiv. 26, 31, 4
C)Superlativ: potissimus, a, um, der vorzüglichste, hauptsächlichste
potissismus nostrae ut sit domi, der bevorzugtestePlaut.
potissimi libertorumTac.
potissimus tentare, er machte den ersten VersuchSall.
opusculum p.Plin. ep.
causa p.Tac.
quid potissimum sitCic.
primum ac potissimum omnium ratusLiv.
II)Adverb nur im Komparativ potius und Superlativ potissimum
A)Komparativ: potius, vielmehr, vorzüglicher, lieber, mehr
magnus (homo) vel potius summusCic.
quaestio facti potius est, non iurisICt.
mit folgendem quam
Galliam potius esse Ariovisti, quam populi RomaniCaes.
potius quam mit folgendem ut und Konjunktiv oder bloß mit folgendem Konjunktivs. für Liv. Müller Anh. II. zu Liv. 2, 15, 2
audeo dicere hoc malo domitos ipsos potius cultores agrorum fore, quam ut armati per secessionem coli prohibeantLiv.
perpessus est omnia potius quam conscios indicaretCic.
quam potius = potius quamVerg.
beim Komparativ
cum ei fuerit optabilius oblivisci posse potius etc.Cic.
und bei Verben mit Komparativbegriffen (wie malle, praestare, praeoptare)
Uticae potius quam Romae esse maluissetCic.
emori potius quam servire praestaretCic.
ut puerum praeoptares perire potius, quam etc.Ter.
B)Superlativ: potissimum, hauptsächlich, vornehmlichKomikerCic.und andere
☞Die Form potissimē ist bei Cic. Mur. 4 falsche Lesart (jetzt potissimum), bei Cels. 3, 6. p. 86, 30 D. unechtes Einschiebsel. Sie findet sich aber Eumen. grat. act. 2, 3, Oros. 4, 6, 4 und 6, 22, 8, Prisc. 15, 10
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
potius, adverb comparative potis, rather, preferable, more
sed scin', quid volo potius facias?Ter.
nec vero imperia expetenda, ac potius non accipienda interdumCic.
Galliam potius esse Ariovisti quam populi R.Caes.
si domus haec habenda est potius quam deversoriumCic.
se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patianturLiv.
mansurus, potius quam incertae vitae parceretSall.
per interregem comitia habenda esse potius, quam consul alter a bello avocareturLiv.
vel haec patienda censeo potius, quam trucidari corporaLiv.
With aut or vel, or rather, or I may better say
efficiet enim ratio ut . . . mors aut malum non sit, aut sit bonum potiusCic.
quam fuit imbecillus, quam tenui aut nullā potius valetudineCic.
Cato magnus homo, vel potius summus virCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu