et

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

et, Konjunktion (aus ετι, noch dazu)

I)und, zur Verbindung von Begriffen, die einzeln gedacht werden

mater tua et soror a me diligiturCic.

daher

a)et … et, beides … und; sowohl … als auch; teils … teils; entweder … oder

et mari et terrāNep.

et moneo et hortorCic.

et in patre et in filioCic.

und so et … que oder que … et

officia et servata praetermissaqueCic.

laudesque et grates egitLiv.

b)nec (neque) … et (= non solum non … sed), nicht nur nicht … sondern

nec miror et gaudeoCic.

sowie et … nec (neque), nicht nur … sondern auch nicht

et rem agnoscit nec hominem ignoratCic.Vergleiche Bremi Suet. Aug. 45; Görenz Cic. de legg. 1, 13

seltener steht nec (neque) …et = non quidem … sedSuet. Aug. 66, 1

c)et, wie ειτα, vor Fragen des Unwillens, der Verwunderung, des Affekts mit Nachdruck vorangehend, besonders in Verbindung mit quisquam, wie et quisquam dubitabit quin etc.?Vergleiche Matthiä Cic. Manil. 42; Heinsius Ov. am. 3, 8, 1

d)et quidem, zur Erklärung und Erweiterung: und zwar, und gerade

duo milia iugerûm, et quidem immuniaCic.

cupit regnum et quidem sceleste cupitLiv.

scripsere‹, inquit,alii rem versibus‹, et luculente quidem scripseruntCic.

so auch bloß et = und zwar, und gerade, und namentlich, und besonders

magna vis est conscientiae, et magna in utramque partemCic.

formam aedificiorum novam excogitavit, et ut ante insulas ac domos porticus essentSuet.Vergleiche Benecke Cic. Cat. 2, 17; Korte Cic. ep. 11, 29, 6; Wolf Suet. Ner. 16

oder = und überhauptCic.und anderesiehe Görenz Cic. de fin. 1, 44; Bremi Suet. Aug. 84

e)et etiam, und auch, auch sogar

auctoritate et consilio et etiam gratiāCic.; vergleiche unten Nummer II, d

f)et vero, und wirklich, und in WahrheitCic. or. 136; Mur. 45

so auch bloß et = und in der Tat, wirklich, sogarCic. Tusc. 1, 71Suet. Tib. 12, 2

g)et non für unser und nicht, und nicht vielmehr, wenn das Vorhergehende berichtigt werden soll

dicam eos miseros, qui nati sunt, et non eos, qui mortui suntCic.

h)et deinde, und dann, bei Aufzählung von Orten usw.

ab ea Arsinoë XLIII mil. passuum, et deinde Ptolemais XXII mil. passuumPlin. 5, 32

infra eos Sacassani et deinde MaceronesPlin. 6, 29Quint. 6, 1, 3

und der ZeitLiv. 23, 18, 16; 25, 34, 3

so auch et denique bei AufzählungenGaius inst. 2. § 238; 3. § 220; 4. § 22

II)auch

verum igitur et extremumCic.

addam et illud etiam, das heißt auch nochCic.

daher

a)auch, das heißt sogarCic. Deiot. 29Cic. II. Verr. 1, 11 (von Müller eingeklammert)Vergleiche Otto Excurs. ad Cic. de fin. p. 376 sqq

b)et quidem, freilich, aber auch oder bloß auchs. Spengel Ter. Andr. 967

D. sed quid mi obtigerit scio. P. Et quidem egoTer.

cruciatus est Trebonius: et quidem a Carthaginiensibus RegulusCic.

c)et autem, aber auch

et haec autem in Italiam primus intulitPlin.

d)et etiam und et quoque, auch noch

et etiamCic. de legg. 3, 4

et quoqueTac. ann. 1, 30 und öfterCol. 12. praef. 10

Bei Sueton sogar sed et etiam und sed et quoque, das heißt aber auch nochvergleiche Bremi Suet. Caes. 76

daher oft et = und auch, und so auch, und zugleich, und überdiesCic.und andere

et nunc, und (so) auch jetzt nochCic.und andere

III)aber

nullane habes vitia? imo alia, et fortasse minoraHor.

daher et häufig, auch bei Cicero, nach einem verneinenden Satze für sedvergleiche Benecke Cic. Cat. 2, 14 und Bremi Nep. Paus. 3, 7

IV)wie, als, bei Vergleichungen, nach den Wörtern, die eine Gleichheit oder Verschiedenheit anzeigen, wie alius, aeque, idem und andere

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

et, adverb and conjunction

I)adverb, adding to a fact or thought, also, too, besides, moreover, likewise, as well, even

Ph. vale. Pa. et tu bene valeTer.

tu tuom negotium gessisti bene.’ Gere et tu tuom beneCic.

et Caelius profectus ... pervenitCaes.

et alia acies fundit SabinosLiv.

nam et testimonium saepe dicendum estCic.

qui bellum gesserint, quom et regis inimici essentCic.

id te et nunc rogoCic.

Romulus et ipse arma tollensLiv.

amisso et ipse PacoroTac.

spatium non tenent tantum, sed et implentTac.

II)As conjunction, and, as the simplest connective of words or clauses

cum constemus ex animo et corporeCic.

dixerat et conripiunt spatiumVerg.

Xerxes et duo Artaxerxes, Macrochir et MnemonNep.

After a negative, but

portūs capere non potuerunt, et infra delatae suntCaes.

After an emphatic word

hoc et erit simile, etc. (i.e. et hoc)Cic.

Danaūm et ... Ut caderem meruisse manu (i.e. et meruisse ut Danaūm manu cederem)Verg.

vagus et sinistrā Labitur ripāHor.

Regularly, either et introduces the second and each following word or clause, or no connective is used

Alco et Melampus et Tmolus, Alco, Melampus and TmolusCic.

et ipse bonus vir fuit, et multi Epicurei et fuerunt et hodie sunt et in amicitiis fideles et in omni vitā constantes et gravesCic.

Signini fuere et Norbani Saticulanique et Fregellani et Lucerini et, etc. (sixteen times)Liv.

sequebantur C. Carbo, C. Cato, et minime tum quidem Gaius frater, etc. Cic.

But the rule is often violated

consulibus, praetoribus, tribunis pl. et nobis ... negotium dederatCic.

fuere autem C. Duellius P. Decius Mus M. Papirius Q. Publilius et T. AemiliusLiv.

abi, quaere et referHor.

It, redit et narratHor.

After multi, plurimi, tot (where no conjunction is used in English)

multae et magnae Cogitationes, many great thoughtsCic.

plurima et flagitiosissuma facinoraSall.

tot et tantae et tam graves civitatesCic.

Repeated, both ... and, as well ... as, on the one hand ... on the other, not only ... but also

et haec et aliaCic.

et in circo et in foroCic.

Iovis Et soror et coniunxVerg.

et publice et privatimCic.

et est et semper fuitCic.

et oratio et voluntas et auctoritas, as well ... as ... andCic.

The second or last et often introduces a climax, both ... and in particular

homo et in aliis causis versatus et in hac multum versatusCic.

Corresponding with neque, both ... and not, both not ... and

via et certa neque longaCic.

nec sapienter et me invito facit, both unwisely and against my protestCic.

quia et consul aberat nec facile erat, etc.Liv.

Corresponding with -que, deinde, tum, instead of another et

et Epaminondas cecinisse dicitur, Themistoclesque, etc.Cic.

uti seque et oppidum tradatSall.

tela hastaque et gladiusLiv.

et in ceteris ... tum maxime in celeritateCic.

et publicani ... deinde ex ceteris ordinibus hominesCic.

After a negative, uniting two words or phrases

non errantem et vagam, sed stabilem sententiamCic.

Nec pietate fuit nec bello maior et armisVerg.

Uniting two words which form one conception

habere ad Catilinam mandata et litterasCic.

pateris libamus et auroVerg.

cernes urbem et promissa MoeniaVerg.

omnium artium ratio et disciplina, systematic cultivationCic.

quam (medicinam) adfert longinquitas et dies, timeCic.

crescit oratio et facultas (i.e. dicendi facultas)Cic.

a similitudine et inertiā Gallorum separari, from resembling their lack of enterpriseTac.

Et non, and not, instead of neque

patior, iudices, et non moleste feroCic.

exempla quaerimus et ea non antiquaCic.

uti opus intermitteretur et milites contineri non possentCaes.

pro decore tantum et non pro saluteLiv.

tantummodo in urbe et non per totam ItaliamSall.

me ista curasse et non inrisisse potius, etc.; cf. otioso vero et nihil agenti privatoCic.

temere et nullo consilioCic.

heredes sui cuique liberi, et nullum testamentumTac.

Adding a general to a special term, or a whole to one or more parts, and the rest, and all

Chrysippus et Stoici, and the Stoics in generalCic.

ad victum et ad vitamCic.

procul ab Syracusis SiciliāqueLiv.

Adding a special to a general term, or a part to a whole, and in particular, and especially

si te et tuas cogitationes et studia perspexerisCic.

tris (navīs) In brevia et Syrtīs urguetVerg.

regnum et diademaHor.

Adding an explanation or enlargement of the thought, and indeed, and in fact, and moreover, and that, and besides

errabas, Verres, et vehementer errabasCic.

hostis et hostis nimis ferusCic.

cum hostis in Italiā esset, et Hannibal hostisLiv.

te enim iam appello, et voce, ut, etc.Cic.

: id, et facile, effici posseNep.

et domi quidem causam amoris habuistiCic.

pictores, et vero etiam poëtaeCic.

Introducing a parenthesis

ad praetoremet ipse ita iubebatest deductusLiv.

Adding a result after an imperative, and then, and so

Dic quibus in terris, et eris mihi magnus ApolloVerg.

Introducing a strongly contrasted thought, and yet, and in spite of this, and ... possibly, but still, but

et dubitas, quin sensus in morte nullus sit?Cic.

animo non deficiam et id perferamCic.

in amicitiā nihil fictum (est), et quicquid est, id est verumCic.

After an expression of time, introducing a contemporaneous fact, and, and then, when, as

haec eodem tempore referebantur, et legati veniebantCaes.

eādem horā Interamnae fuerat et RomaeCic.

simul consul de hostium adventu cognovit, et hostes aderantSall.

Introducing an immediate sequence in time, and then, when

Tantum effatus et in verbo vestigia torsitVerg.

vixdum ad se pervenisse et audisse, etc.Liv.

Introducing the second term of a comparison, as, than, and

Nunc mihi germanu's pariter animo et corporeTer.

quod aeque promptum est mihi et adversario meoCic.

haudquaquam par gloria sequitur scriptorem et actoremSall.

aliter docti et indoctiCic.

Adversative, but, yet

gravis, severus, et saepius misericorsTac.

magna corpora et tantum ad impetum validaTac.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu