u-Dekl. (4. Dekl.)

cōnspectus ūs  m

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

2. cōnspectus, ūs, maskulin (conspicio), das Erblicken oder Gewahrwerden

I)aktiv: das Erblicken, Schauen von Angesicht zu Angesicht, meist fakultativ, oft = das Angesicht, der Anblick, der Blick, die Blicke, der Gesichtskreis

1)eigentlich

a)im Allgemeinen

α)von Personen

conspectus oculorumVarr. LL.Curt.

mit objektivem Genitiv

c. patriaeCaes.

conspectus et congressus tanti viriVal. Max.

ex conspectu abire, von Menschen und TierenCaes.Sall. Val. Max., von SchiffenCaes.

abducere aliquem e conspectuPlaut.

adducere aliquem in conspectum alicuiusHirt. b. G.

adimere conspectum oculorum (von der Dunkelheit) oder conspectum terrae (vom Nebel)Liv.

adimere in omnes partes conspectum (von der Dunkelheit)Liv.

amittere aliquem e conspectu suoTer.

amotus a conspectu locus, ein Ort, wo man ungesehen istLiv.

in publico assistere in conspectu patrisCaes.

densus nimbus conspectum regis contioni aufertLiv.

cadere in conspectumCic.

consistere in medio conspectu (im schauenden Kreis)Verg.

dare regiam sellam in conspectum vulgi, öffentlich ausstellenCurt.

dare se alicui in conspectumCic. Verr. 5, 86

se dare in conspectum oppidi, vor der Stadt erscheinen Auct. b. Hisp. 4, 1 (und so im Passiv dari alicui in conspectum, jemandem zu Gesicht kommenTer. Phorm. 261Liv. 30, 12, 8)

conspectus est in Capitolium, man hat die Aussicht auf das K.Liv.

ut primum rex in conspectu fuit, gesehen werden konnteCurt.

ut in conspectu terra fuitLiv.

est alqs in conspectu civiumCic.

tu, cuius prope in conspectu Aegyptus estCic.

sex pulvinaria in conspectu fuerunt (waren zur Schau = waren öffentlich ausgestellt)Liv.

und (bildlich)

quia bellum ei maius in conspectu erat (in Aussicht stand)Liv.

corvus ex conspectu elatus orientem petitLiv.

evolarat iam e conspectu fere fugiens quadriremisCic.

quo longissime oculi conspectum ferebantLiv.

conspectum alicuius fugereCaes.

aditum huius loci conspectumque vestrum magno opere fugere (Gegensatz vehementer sequi)Cic.

fugere e conspectu ilicoTer.

ut intrantium exeuntiumque conspectum habeat, damit er die Ein- und Ausgehenden sehen könneCol.

ponere in conspectu poculum, vor Augen (offen) hinstellenLiv.

und (bildlich)

ponere beneficium extra conspectum suumSen.

privare aliquem omnium suorum consuetudine conspectuqueCic.

prodire in conspectum alicuius KomikerSuet.

proferre liberos in conspectumCaes.

removere omnium equos ex conspectuCaes.

stare in conspectu alicuius (von Personen)Cic.

statuere aliquem procul in conspectuLiv.

velut e conspectu tolleretur libertas, den Augen entrückt würdeTac.

venire in conspectum, sich offen (deutlich) zeigen, sich offen (deutlich) sehen lassen, zum Vorschein kommen, in die Nähe kommen, rücken und dergleichen (von Personen und leblosen Subjekten)Cic.und andere

so auch

in conspectum alicuius venire, sich vor jemandem zeigen, vor jemandem erscheinenCic.

vitare alicuius conspectumQuint.

oft in conspectu alicuius und bloß in conspectu, angesichts jemands

in conspectu imperatoris operam navareCaes.

in conspectu (verst. eorum) crebri cecidere caelo lapidesLiv.

primo conspectu tam foeda resLiv. (vergleiche Nummer II, 1)

β)von leblosen Subjekten, die gleichsam auf uns sehen

celeriter e conspectu terrae ablati sunt (von Seefahrern)Liv.

besonders oft in conspectu alicuius loci oder rei, angesichts eines Ortes oder einer Sache

fundi villaequeCic.

locorumLiv.

quercus, quae est in oppidi conspectuVarr.

und bildlich

in conspectu legum libertatisque moriCic.

in conspectu senectutis esse, sich dem Gr. nähernSen.

ebenso bildlich

haec, quae procul erant a conspectu imperii, diese Orte, die dem Gesichtskreis unseres Staates fern lagenCic.

b)prägnant: das Aufsehen, das bei einem besonderen Ereignis entsteht

subito consilium cepi, ut antequam luceret exirem, ne qui conspectus fieret aut sermoCic. ad Att. 7, 10 in.

2)übertragen: die geistige Anschauung, Betrachtung

in hoc conspectu et cognitione naturaeCic.

aliquid ponere paene in conspectu animi (deutlich zur Anschauung bringen)Cic.

ne in conspectu quidem relinqui, gar nicht in Betracht kommenCic.

explicatis ordinibus temporum uno in conspectu omnia videre, alles (in einer Schrift) auf einen Blick übersehenCic.

II)passiv: das Sichtbarwerden, die Erscheinung

1)eigentlich

primo statim conspectu (sogleich bei seiner ersten E. = sowie er zum erstenmal sich öffentlich zeigte) omnia quam disparia essent ostenditLiv.

elephantorum aciem conspectu ipso debellaturamLiv.

conspectu suo proelium restituit Liv.

2)metonymisch

a)die Art, wie etwas erblickt wird, sich zeigt, der Anblick, die Erscheinung

tuus iucundissimus conspectusCic.

conspectus vestri venerabilisCurt.

scio eis meum conspectum invisum fore hodieTer.

animi partes, quarum est conspectus illustriorCic.

b)die Erscheinung, der Anblick = die sich unserem Blick darbietende Versammlungs. Halm Cic. de imp. Pomp. 1. ed. mai.

frequens conspectus vesterCic.

vester, iudices, conspectus et consessusCic.

c)konkret: wie σύνοψις, die kurze Übersicht, der AbrissGell. 17, 21, 1

Dativ conspectuAmm. 25, 10, 3

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

cōnspectus, ūs, masculine com- + SPEC-, a seeing, look, sight, view, range of sight, power of vision

casurusne in conspectum animusCic.

quo longissime conspectum oculi ferebantLiv.

conspectu urbis fruiCic.

Dari mi in conspectumTer.

paene in conspectu exercitūs, before the eyesCaes.

conspectu in medio constitit, before all eyesVerg.

illam e conspectu amisi meoTer.

in conspectum venireNep.

ex hominum conspectu morte decedereNep.

(mons) in conspectu omnium excelsissimusCaes.

conspectum fugit, noticeOv.

Presence, proximity, countenance, sight

scio fore meum conspectum invisumTer.

huic vestrum conspectum eripere, banish fromCic.

missis in conspectu cecidere lapidesLiv.

frequens vester, i.e. your assembled presenceCic.

procul a conspectu imperiiCic.

velut e conspectu tolliTac.

Appearance

animi partes, quarum est conspectus inlustriorCic.

conspectu suo proelium restituitLiv.

Figuratively, a mental view, glance, survey, consideration, contemplation

in conspectu animiCic.

ut ea ne in conspectu quidem relinquanturCic.

me a conspectu malorum avertereLiv.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu