a-Konjugation
intrāre
intrō intrāvī intrātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
2. intro, āvī, ātum, āre (*interus), in etwas hineingehen, hineintreten, etwas betreten
I)im Allgemeinen
1)eigentlich (Gegensatz exire)
regnum, pomoerium, limenCic.
portum (von einer Flotte)Curt.
cum curru (zu Wagen) urbem ac deinde regiamCurt.
mariaVerg.
bifores fenestras (vom Mond)Ov.
signum arietis (von der Sonne)Plin.
terram per occulta foramina (von der Luft)Sen.
intratae silvaeLiv.
rimas per omnes (vom Liebhaber)Mart.
hāc (von einem Fluss)Mela
eoPlin.
quoCaes.
in hortosOv.
in tabernaculumCurt.
in portum (von einem Schiff)Dict.
in corpus (vom Geist)Cic.
ad seCornif. rhet.
ad aegrumApul.
ad munimentaLiv.
intra limenPlaut.
intra praesidiaCaes.
mit Dativ
saeptis et turribusStat.
pontoSil.
mediis montibusVal. Flacc.
absolut
intraverunt, erschienen (vor der Obrigkeit)Plin. ep.
intrare dextrā ripā, exire laevā (von den Thunfischen)Plin.
Partizip substantivisch: intrantēs, ium, maskulin, die Eintretenden (Gegensatz exeuntes, abeuntes)Petron. 28, 8
ut (villicus) intrantium exeuntiumque (Ein- und Ausgehenden) conspectum habeatColum. 1, 6, 6
cuius vultum intrantes tristem, abeuntes hilaratum putantPlin. 36, 13
2)übertragen
a)von Personen
absolut
propius accedo (ich trete der Sache näher) …; intrabo etiam magis (ich bringe noch tiefer in die Sache ein)Cic.
mit in und Akkusativ
in rerum naturam, eindringenCic.
in alicuius familiaritatem, jemands volles Vertrauen gewinnenCic.
mit Akkusativ
intrat subitus vatem deus, es wirkt in dem Seher der GottSil. (vergleiche Phoebo iam intrata sacerdos, von Ph. begeistertSil.)
ubi quaesitas artis de more vetustae intravit mentes superûmSil.
b)von Leblosem
absolut
si certus intrarit dolorHor.
mox segnitia cum otio intravit (schlich sich ein)Tac.
mit Adverb oder in und Akkusativ
quo non modo improbitas, sed ne imprudentia quidem possit intrare (eindringen)Cic.
nisi animus, antequam in corpus intravisset (vor ihrem Eintritt in den Körper), in rerum cognitione viguissetCic.
in sensum et in mentem iudicis (definitio) non intrare potest (kann eindringen)Cic.
nihil potest intrare (kann Eingang finden) in affectus, quod in aure statim offenditQuint.
cuius ut intravit levior per corpora somnusVerg.
mit Dativ
discordia demens intravit caelo (fand Eingang im Himmel)Sil. 9, 289
mit bloßem Akkusativ
ut nulla acies humani ingenii tanta sit, quae penetrare in caelum, terram intrare (durchschauen) possitCic.
besonders von Affekten = beschleichen, ergreifen
quos (milites) iam pudor et gloria intratTac.
intravit animum militaris gloriae cupidoTac.
II)prägnant
A)angreifen
hostemStat. Theb. 6, 776
B)durchstechen
aprum, ursosMart.
☞Archaistische Perfekt-Form intrassis = intraverisPlaut. Men. 416
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
intrō, āvi, ātus, āre * interus; ANA-, to go into, enter
limenCic.
olearum ordinemCic.
domumNep.
portasLiv.
id (flumen)Sall.
fluminis ripas, to come betweenVerg.
ut domus est intrataOv.
ante quam (animus) in corpus intravissetCic.
in portūsOv.
in CapitoliumCic.
intra praesidiaCaes.
protinus ad AlexandrumCurt.
To penetrate, pierce, enter, force a way in
alquoCaes.
alqm locumCaes.
ad munimentaLiv.
Figuratively, to penetrate, pierce, enter, reach, attain
Si intravit dolor, intrudeHor.
propius accedo . . . intrabo etiam magisCic.
quam (domum)Liv.
intravit animos pavorCurt.
in possessionem bonorumCic.
in tuam familiaritatem penitus, become your intimate friendCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu