19 Sall. Iug. 19

1postea Phoenices, alii multitudinis domi minuendae gratia, pars imperi cupidine sollicitata plebe et aliis novarum rerum avidis, Hipponem, Hadrumetum, Lepcim aliasque urbis in ora marituma condidere; eaeque brevi multum auctae, pars originibus suis praesidio, aliae decori fuere. 2nam de Carthagine silere melius puto quam parum dicere, quoniam alio properare tempus monet. 3Igitur ad Catabathmon, qui locus Aegyptum ab Africa dividit, secundo mari prima Cyrene est, colonia Theraeon, ac deinceps duae Syrtes interque eas Lepcis, deinde Philaenon arae, quem locum Aegyptum vorsus finem imperi habuere Carthaginienses, post aliae Punicae urbes. 4cetera loca usque ad Mauretaniam Numidae tenent, proxumi Hispaniam Mauri sunt. 5super Numidiam Gaetulos accepimus partim in tuguriis, alios incultius vagos agitare, 6post eos Aethiopas esse, dehinc loca exusta solis ardoribus. 7igitur bello Iugurthino pleraque ex Punicis oppida et finis Carthaginiensium, quos novissume habuerant, populus Romanus per magistratus administrabat; Gaetulorum magna pars et Numidae usque ad flumen Muluccham sub Iugurtha erant; Mauris omnibus rex Bocchus imperitabat, praeter nomen cetera ignarus populi Romani itemque nobis neque bello neque pace antea cognitus. 8de Africa et eius incolis ad necessitudinem rei satis dictum.