7 Plin. nat. 23, 115–141

(62) 115Diosc. I 167. cfr. Plin. XXII 99.Pirorum omnium cibus, etiam valentibus onerosus, aegris vini quoque modo negatur. decoctadein cocta E. eadem mire salubria et grata, praecipue Crustumina; quaecumque vero cum melle decocta stomachum adiuvant. fiuntfluunt Vd. cataplasmata e piriscataplasmate piris Vd. ad discutienda corporum vitia, et decoctodecocta Vdf. eorum ad duritias utuntur. ipsa adversantur boletis atqueadque V. fungis pelluntquean pollentque? lac. statuit J: pondere < drachmae vneneum gt; repugnante. pondere et pugnante suco. – Pirum silvestre tardissime maturescit. 116Diosc I 168 (167). Pl. inn. 47, 22. Diosc. eupor. II 160. (cf. Plin. XXIV 2). Isidor. XVII 7, 15. conciditur suspensumque siccatur ad sistendam alvum, quod et decoctum eius potu praestat. decocuntur et folia cum pomo ad eosdem usus. pirorum ligni cinis contra fungosfungos dEv. -go sed V. etiamnumetiamnunc d. efficacius proficit. – Mala piraque iumentis portatuportatu/// d. -tum V. mire gravia sunt vel paucapaca V.. remedio aiuntaiunt v. aiuuent V. adiungent E. esse, si prius edenda dentur aliquaalia E. aut utique ostendantur.

(63) 117Diosc. I 183 post med. Colum. VII 8, 1.Fici sucus lacteus aceti naturam habet, itaque coaguli modo lac contrahit. excipitur anteante dEv. autem V¹. autem ante V². maturitatem pomi et in umbra siccatur ad aperienda ulcera, cienda menstrua adposituadpositu TH. -tum Vdf. -ta E. -to G. -tus v. cum luteo ovi aut potu cum amylo. podagris inlinitur cum farina Graecifeci E. (foeni Graeci v.a. H. sed cfr. § 126). feni et aceto. piles quoque detrahit palpebrarumque scabiem emendat, item licbenas et psoras. 118Diosc. I 183. Pl. iun. 101, 12. 80, 15. 35, 3. alvum solvit. lactis ficulni natura adversaturadsectatur E. crabronum vesparumque et similium venenis, privatim scorpionum. idem cum axungia verrucas tollitueruca et tollit V.. folia etet om.dT. quae non maturuere ficimaturuere fici dEv. -turae effitici V. inaruere et fici T. strumis inlinuntur omnibusque, quaeomnibus quaeque Vd. emolliendaemolienda V. sintsint VfEH. sunt dv. discutiendave; praestant hoc et per se folia. et alius usus eorumalius usus eorum dTJ. alius usus et alius eorum VfS. alii usus eorum tamquam Ev. in fricando lichene et alopeciisolopeciis V. etet om.d. quaecumque exulcerari opus sitsint VE.. 119Pl. iun. 86, 9. 77, 5–7. Diosc. I 185. Pl. iun. 84, 25. 85, 1. Diosc. I 186. et adversus canis morsus ramorum teneri cauliculi cuti inponuntur. iidem cum melle ulceribus, quae ceriacaeria V.v.a.C. vocantur, inlinuntur. extrahunt infracta ossa cum papaveris silvestris foliis; canum rabiosorum morsus folio trito ex aceto restinguntrestingunt S coll. XXIV 45. 154. XXIX 62. restri- ll. v.. e nigra ficoficu dEv.a.S. candidi cauliculi inlinuntur furunculis, muris aranei morsibusmorsibus Ev. -sus ebu V. -su seuo d. cum cera. cinisceracinis d. earum e foliis gangraenis consumendisque quaeconsumendis quaeque Vd. excrescantexcrescant ego. -scunt ll. v.. 120Diosc. I 183. § 120: Demetr. Scepsius ap. Athen. III 19 p. 80^d. cfr. III 15 p. 78^d. Isidor. XVII 7, 17. ficificus d. maturae urinam cient, alvum solvunt, sudorem mtovent papulasquepapulasque quae VT., ob id autumno insalubresinsalubri V. -ria dT., quoniam sudantia huius cibi opera corpora perfrigescuntpertricescunt V.. nec stomacho utiles, setutiles sed v. cfr. § 132. -les et dED. -le est V. ad breve tempus, et voci contrariaecontraria E. intelleguntur. novissimae salubriores quam primae, medicatae vero numquam. iuvenum vires augentagent V., senibus meliorem valitudinem faciunt minusque rugarum. sitim sedant, calorem refrigerant, ob id non negandae in febribus constrictis, quas stegnas vocantficus d.. 121Cels. III 21. 24. Seren. 416. Gargil. 194, 14–16. Isidor. XVII 7, 17. Diog. Laert. VIII 12. siccae fici stomachum laedunt, gutturi et faucibus magnifice utiles. natura his excalfaciendi. sitim adferint, alvum molliunt, rheumatismis eius et stomacho contrariae, vesicae semper utiles et anhelatoribusanhelatoribus dv. -tioribus V. anellationibus E. ac suspiriosis, item iocinerumdist.ego, renium, lienum vitiis. corpus et vires adiuvant; ob id anteaantea VD. dant ea d. ante Ev. (antea apud Plin. rarum, sed cfr. XXV 77. XXXVI 62. 63. XVI 8. VII 96). athletae hoc cibo pascebantur – Pythagoras exercitator primus ad carnes eoseo d. transtulit –; 122Gargil. 194, 17. 195, 1. 2. 3. 19. Pl. iun. 37, 4–7. cfr. Cels. IV 4, 4. Gargil. 195, 3. 4. Pl. iun. 82, 14. 79, 6. (Marc. 32, 17). 20, 10. Gargil. 195, 4. 5. recolligentesrecolligentes ll. -ti H cum Gron. sed cfr. XX 35. XXVIII 129. -tibus v. se a longa valitudine utilissimeutilissime (sc. adiuuant vel pascuntur) ego. -mae ll.v.. itemitem in Vf. comitialibuscommitialibus V. et hydropicis omnibusqueomnibus Vd., quae maturanda autaut om.d. discutienda sintsint VS. sunt rv., inponuntur, efficacius calce aut nitro aut iriaut iri J. cfr. XXII 69. Diosc. Gargil. aut fi ll.Tf.del.v. aut iridis radice P. admixtaadmixta (P)J. -tę E. -to rTfv(D).. coctaecoactae (om. cum) d. cum hysopo pectus purgant, pituitam, tussim veterem, cum vino autem sedemad sedem v.a.S. et tumorestumorem Ev.a. H. maxillarum. adad VdH. et Ev. furunculos, panos, parotidas decoctae inlinuntur. utile etet om.E. decoctodist. J coll. Diosc. Gargil. et XXX 120. XXXI 65. (adde XXIII 13. 103. fovere earum, femiinasquefeminasque ego. -nas quoque ll.J. -nas v(D). decoctodecocto (J. -ta Vd. -tae E) eodem ll. J. decoctae quoque eaedem v. eodem quoque decoctae D. eodem cumcum Ev.om.r. faenofaeno V. feno rS. foeno v (ut semper). Graeco. 123Gargil. 195, 6–9. Pl. inn. 66, 6–8. 95, 17–20. Gargil. 196, 1–3. 195, 10. 11. Pl. iun. 83, 4. Gargil. 195, 20, 11. 12. utiles sunt et pleuriticispleuritis V. acac dTfED. et Vv. peripneumonicisplerimonicis V. pleum- T. peripleum- J.dist. ego., cum ruta coctae torminibuscoctae torminibus B(D) e Diosc. cocta (-tae J) et omnibus ll.v.(J).. prosunt tibiarum ulceribus cum aeris flore, et parotidiet parotidi VTfS. et parate dy E. et spasticis v. om.d(?)C., pterygiispterygiis dTfv. ptrygis V. ptericis E. cum punico malo, ambustis, pernionibus cum cera, hydropicis coctae indist. S cum P e Diosc. vino et cumet cum v. cum et ll. cum TS. absinthioabsentio V. et farinafarinae V. hordeacia. nitro addito manducatae alvum solvunt. scorpionumscorpionis E. ictibus cumcum om.E. sale tritae inlinuntur. carbunculos extrahunt in vino coctae et inpositae. carcinomaticarcinomati v. -tae Vd. -tas E., si sine ulcere sitsit ego. est ll. v., quam pinguissimam ficum inponi paene singulare remedium est, item phagedaenae. 124Diosc. I 186. cinis non ex alia arbore acrior. purgatacrior purgat VdTH. aciem purgat non E. aciem purgat acrior v., conglutinat, repletconglutinant replent V., adstringitadstringitur Vd.. bibitur et ad discutiendum sanguinem concretum, item percussis, praecipitatis, ruptis, convulsisconuulsi sruptis Ev.a.S. cfr. not. ad § 25. cineriscineris ll. v. (S). -reis Par. del. C. neruis Müller emend. V 25. lac. indic. S(D) (suppletis drachma sumpta e). cyathus incyathus in ego. ciatus V². quiatus V¹. cyathis rTfv. -thus cum cyathis coni. J coll. XIV 85. singulis aquae et olei. datur tetanicis et spasticisspasticis v. passi- E. pasi- r., item potus vel infusus coeliacis et dysintericis. et si quis eo cum oleo perunguatur, excalfacit. idemitem Ev.a.H. cum cera et rosaceo subactus ambustiscum ambustis Vd. cicatricem tenuissimam obducit. lusciosos ex oleo inlitusillitus v. illinitus d. -natus V¹E. innitus V²S. cfr. XXV 61. 175. emendat dentiumque vitia crebro fricatu. produnt etiam, 125Diosc. I 185. si quis inclinata arbore supino ore aliquem nodumnondum VVen. | cum dfEH. eum VT. in v. eius morsu abstulerit nullo vidente atque cum aluta inligatum licio elicio e Ev. ilicio V. ilico dT. collo suspenderit, strumas et parotidas discutidiscutit Ev.a.C.. cortex tritus cum oleo ventris ulceraulcera (V?)v. uulnera rTfD. sanat. crudaecrudae v. -da V. erudi d.om.E. crudi D. grossi verrucasuerrucas dv(S). -cas et B. uerucas V. ferrucas E., thymosthymos EB. -mo rv. nitro, farina additis tollunt. spodi vicem exhibet fruticum a radice exeuntium cinis. bis lotuslotus J coll. § 97. XXXII 97. totum E. tostus v. coctus rTf (an recte? cfr. XXXIV 133. 170). adiecto psimithiopsimmythio dEv.a.S. digeriturdirigitur E. in pastillos ad ulcera oculorum et scabritiamscabritia Vd..

(64) 126Diosc. I 184. Colum. VII 8, 2. – Seren. 527.Caprificus etiamnumetiannum V. multo efficacior fico; * surculosarculo V. quoque eius lactelac dEv.a.S. coagulatur in caseocaseo ll.v. -eum Verc.. *lactis minus habetlactis – habet hue transposui e v. 10, ubi post fico habent ll. v. cfr. § 117. *; exceptum id coactumqueideo actumque V. in duritiam suavitaten carnibusdist. ego. adfert fricatu. dilutumfricatu. dilutum ego. -atur diluto ex ll.v. cfr. § 124 extr. XIII 99 et XIX 153. XXVIII 225. XXIX 134. aceto miscetur exulceratoriis medicamentis. alvum solvit, vulvam cum amylo aperit, mensesmenses VfS. pota menses r(?)v. ciet cum luteo ovi. podagricis cum farina Graeci feni inlinitur. lepras, psoras, lichenas, lentigines expurgat, item venenatorum ictus et canis morsus. 127cfr. Pl. iun. 27, 2. – Diosc. I 183 extr. I 185. dentium quoque dolori hic sucus adpositus in lana prodest aut in cavain caua (-uis v) eorum EH. canorum r. eorum additus. cauliculi et folia admixto ervo contra marinorum venena prosunt; adicitur et vinum. bubulas carnes additi caules magno ligni conpendio percoquunt. grossicrossi V. inlitaeillatae d. strumas et omnemomnium dv.a. H. collectionem emolliunt et discutiunt; aliquatenus et folia. quae mollissima suntdist. J. ex iisiis v. his ll. C., cum aceto ulcera manantia etet Ev. om. rS. epinyctidas, furfures sanant. 128Diosc. I 185. Nicand. alex. 319. cum melle foliis ceriacerea Vdv.a.B. sanantsanant v. -natur Vd. -nantur TEJ. et canis morsus recentes, cum vino phagedaenasphagidenas V. -gedaenae J.; cum papaveris foliis ossa extrahunt. grossigrossi v. -ssae ll. caprifici inflammationesinflammationes Ev. cfr. XXI 137. (XXVI 127. 128). inflat- rTfH. discutiuntdist. J. suffitu – resistunt et sanguini taurino poto et psimithiopsitimithyo V. et lacti coagulato potae –, itempota eidem d. in aqua decoctae atque inlitae parotidasparotidas ll.J. -das sanant v.. cauliculi aut grossi eius quam minutissimae ad scorpionum ictus e vino bibuntur. 129Seren. 834. – cfr. Marc. 14, 21. – Pl. iun. 26, 22. Marc. 12, 28. lac quoque instillatur plagae et folia inponuntur, item adversus murem araneum. cauliculorum cinis uvam faucium sedat, arboris ipsius cinis ex melle rhagadiaragadia V., radix defervefacta in vino dentium dolores. hiberna caprificuscaprificis V. in aceto cocta et trita inpetigines tollit. inlinuntur ramenta e ramoramenta e ramo J. -ta ramo (-mi v) Ev. -terimo Vd¹. -terimos d². -ta ra- morum S cum vet. Dal. sine cortice quam minutissima ad scobis modum. 130Pl. iun. 80, 7–10. cfr. Isidor. XVII 7, 17. caprifico quoque medicinae unius miraculum additur: corticemcortice VT. eius intumescentemintumescentem Pl. iun. S e coni. H. inpubesc- ll. v puer impubis sipuer impubis si EPl. iun. v. pueris id Vd. puer si T. defracto ramodefracto ramo Ev (detra- S e Pl. iun.). defracturam T. effractu rama V¹. -turam r. detrahat dentibusdetrahat dentibus VdTv. -ahentibus E., medullam ipsam adalligatam ante solis ortum prohibere strumas. caprificus tauros quamlibet feroces collo eorum circumdata in tantum mirabili. naturarabidi E. -dam (naturam) v.a.B. conpescit, ut inmobiles praestet.

(65) 131Diosc. IV 29. Nicand. ther. 47.Herbam quoquequoque quam v.a.S. Graeci erinonerinon ego e Diosc. -neon B. -nen E. her- r. erin v. vocant, reddendamreddenda Vdv.a.S. in hoc loco propter gentilitatem. palmum alta est, cauliculis quinis fere, ocimi similitudine; flos candidussimilitudinem fios candidum V., semen nigrum, parvum. tritum cum Attico melle oculorum epiphoris medetur. suciinstillatiosuci instillatio ego coll. Diosc. et XXIX 133. ut cun ciati (cyathi v) ut Ev.a.B (aut del.). >cum ut lati r. II drachmis cum cyathis Attici quattuor C(J) cum B e Diosc. utcumque autem G. cum cyathis add. lacunae signo D. – decerpta enimdecerpta enim ego. -ptarum d. decreptarum V. decept- E. decerpto ramo J. -pta G. del. B. carptorum v. manat lactedist.ego. multo dulciet dulci v.a.S. herba – perquam utilis aurium dolori nitri exiguo addito. folia resistunt venenis.

(66) 132Diosc. I 174. Marc. 15, 14. 14, 9. cfr. Gargil. 192, 10–13. – Seren. 517. Pl. iun. 46, 19. Gargil. 191, 6–8. Martial. XIII 29. – (Diosc. I 164). Pl. iun. 73, 7. (Diosc. I 187). 11, 6. Gargil. 188, 17. (189, 19. 20). cfr. Marc. I 77.Pruniprunis V. folia decoctadecocta del. S. tonsillis, gingivis, uvae prosuntdist. ego coll. Gargil., in vino decoctadecocta (-tae VE) et ll.v.(S). -to eo H cum Gron. et vehementiusuehementius ego e Gargil. cfr. XXIV 53. XXI 137. om. ll. v., subinde conlutooreconluto ore S. coluere ll. ore colluto v. ore conluendo Gargil.. ipsa pruna alvum molliunt, stomacho nonnon ll.Tv (H). uero Verc. utilissima, sed brevi momento.

(67) Utiliora persica sucusque eorumeorum dv. et eor- V. et ear- E., etiametiamnum dv.a.S. in vino aut in acetoaut aceto dT. expressus. nequeneque D cum U 505. que ll. qui (interrog.) S. nec est v. alius eiseis Ev(J). eius rfS. pomis innocentior cibus; nusquam minus odoris, suci plus, qui tamen sitimlac. ego indicavi. interciderunt nonnulla de Perseae arboris natura aliena (inde eius): cft. Diosc. I 187 et Plin. XV 45. stimulet ... folia eius trita inlita haemorrhagianhaemorrhagiam G. -orrogiam d. -orroiam v. -orogian (emoro- V)r. sistunt. nucleinuclei Ev. -eo V. -eus d. persicorum cum oleo et aceto capitis doloribus inlinuntur.

(68) 133(Diosc. I 174). Pl. iun. 47, 23–48, 2. cfr. Gargil. 192, 6. 7. Marc. 27, 92. § 134: cfr. Diosc. I 181. 180. 182. Pl. iun. 74, 9.Silvestrium quidem prunorum bacae, vel e radice cortex, in vino austero si decoquanturdecoquatur V. ita, ut tries ex hemina supersit, alvum sistunt et tormina. satis est singulos cyathos decocti sumifumi V.. –

(69) Et in hisiis Ev.a.S. et sativis prunis est limus arborum, quem Graeci lichena appellant rhagadiisrhagadiis v. -dis D. ragadis Vd. tragodis E. et condylomatis mire utilis.

(70) 134Mora, in Aegypto et Cypro sui generis, ut diximus, largo suco abundant summo cortice desquamato;13,56 sqq. altioraltiore Ev.a.J. plaga sicca estsicca est J. -ccae si ll. -ccae S. -ccantur C. -cca v. mirabili natura. sucus adversatur16,182 venenis serpentium, prodest dysintericis, discutit panos omnesque collectiones, vulnera conglutinat, capitis dolores sedat, item aurium. splenicissplenenicis V¹. -neticis V²C. ibitur atque inlinitur et contra perfrictiones. 135Diosc. I 180. Pl. iun. 46, 20. Marc. 30, 11. Gargil. 196, 14. 15. Pl. iun. 48, 2. celerrime teredinem sentit. nequenec Ev.a.H. apud nos suco minor usus: adversatur aconitoauersatur a cognito V. et araneis in vino potus; alvum solvit, pituitas taeniasquetineasque V². ac tineas v.a.H. et similia ventris animalia extrahit. hoc idem praestat et cortex tritus. folia tingunt capillum cum ficific' d. nigrae et vitis cortice vecorticeue ego. -cem V. -cibus (dE?)v(J). -ce S cum man. Dal.φύλλοιςDiosc. de ellipsi v. foliis cfr. nota ad XXV 121. an potius foliis corticeue? simul coctis aqua caelesti. pomi ipsius sucus alvum solvit protinus. ipsa poma ad praesens stomacho utiliainutilia coni. H. sed cfr. Gargil., refrigerant, sitim faciunt; si non superveniat alius cibus, intumescuntinacescunt Gargil. sed cfr. XXII 136.. ex inmaturis sucus sistit alvum, veluti animalis alicuius in hac arbore observandis miraculis quae in natura eius diximus.16,102

(71) 136cfr. Diosc. I 180. Marc. 14, 38. 47. Pl iun. 25, 25–26, 4. Gargil. 196, 16–20. Pl. iun. 26, 4–7.Fit ex pomo panchrestos stomatice, eadem arteriace appellata, hoc modo: sextarii III suci ee Ev. et Vd. ex D. pomo leni vapore ad crassitudinem mellis rediguntur; post additurpost additur Ev. postea rTf. omphaciiomphacii dTfv. -cis r. aridi pondus X II aut murrae X I, croci X I; haec simul trita miscentur decoctodecocta d.. neque est aliud oris, arteriae, uvaeuua V., stomachi iucundius remedium. fit et alio mododuo ll.v. : sucisuci om.E. sextarii II, mellis Attici sextarius decoquuntur ut supra diximus. 137cfr. Marc. 31, 33. Mira sunt praeterea quae produntur: primaprima ego cfr. XX 254. XV 34. mira ll. J. del. D. mori G. mora v. de mendo cfr. XIX 70. germinatione, priusquam inin ll.v. om.fH. sed cfr. XVIII 130. folia exeant, sinistra decerpidecerpi iubentur v.a.S. futura pomafuturi pomi Vd.. ricinoscytinos coni. B. Graeci vocant. hi terram si non attigereatthingere V., sanguinem sistunt adalligatiadalligati d²Ev. et all- V.om.d¹., sive ex vulnere fluat sive ore ive naribus sive haemorrhoidishaemoroides Vd.. ad hoc servantur repositi. 138extr.: Pl. iun. 110, 17. idem praestarepraestari E. et ramus dicitur luna plena defractus incipiens fructum habere, si terram nonnon om.E. adtigerit, privatim mulieribus adalligatusadalligatos V. mensum VS. -sium v. mesum r. lacerto contra abundantiam mensum. hoc et quocumque tempore ab ipsis decerptum ita, ut terram non adtingatadtinguat V., adalligatumque existimant praestare. folia mori trita aut arida decocta serpentium ictibus inponuntur; aequeaeque ego. alique (alii- E) ll. ad idemque v. aliquidque D. (an aliqui potu proficiunt?). potu proficitur. scorpionibus adversatur e radice corticiscortici V. sucus ex vino aut posca potus. reddenda est et antiquorum conpositio. 139extr. 140: Diosc. I 180. Pl. iun. 27, 1–3. Marc. 12, 57 sucumconpositi usu cum V. expressum pomi maturi inmaturique mixtum coquebant vase aereo ad mellis crassitudinem. aliqui murra adiecta et cupresso praeduratumduratum dT.in vaso solein uaso sole ego. cfr. XVIII 164. VII 30. XI 69. uas sole ll. v. ad solem H cum P eT.(an assiduo vel acri sole? cfr. XXVIII 143 et XIV 77) torrebant, permiscentes spathaspata V ter die. haec erat stomatice, quaqua G. quae ll. v. et vulnera ad cicatricem perducebantperducebat v.a.G.. alia ratio sucisuci VdS. -cum Ev (D) ad seqq. referentes. sed cfr. v. 6. : siccato exprimebant pomo, multum sapori opsoniorumobsomniorum V. conferentemconferentem S. -te ll.v., in medicina vero contra nomas et pectoris pituitas etprius et om.d. ubicumque opus esset adstringi viscera. dentes quoque conluebant eo. 140tertium genus suci foliis et radice decoctis ad ambusta ex oleo inlinenda. inponuntur et folia per se. radix per messesmesses dv. meses et r. incisa sucum datdat om.Ev.a. Bas. aptissimum dentiun dolori collectionibusque et suppurationibus. alvum purgat. folia mori in urina madefactamadefactata E. pilum coriis detrahunt.

(72) 141141: Diosc. I 157. Gargil. 198, 1–7. Diosc. I 169 (170). cfr. Plin. XV 84. Gargil. 193, 4–6. 20. Diosc. I 173. cfr. Plin. XV 85. Gargil. 196, 7. 8. 197, 1. Martial. XIII 26.Cerasia alvum molliunt, stomacho inutilia; eadem siccata alvum sistunt, urinam cient. invenio apud auctoresinuenio auctore E., si quis matutino roscida cum suis nucleis devoret, in tantum levari alvum, ut pedes morbo liberentur.

(73) Mespilamespilis d. -pellis V. exceptis setaniis, quae malo propiorempropriorem Vd. vim habent, reliqua adstringunt stomachum sistuntque alvum. item sorba sicca, nam recentiarecentia in E. stomacho et alvo citae prosunt.