23 Plin. nat. 20, 253–263

(94) 253Diosc. I 3.Meummeu v. a. H. milium Q. in Italia non nisi a medicis seritur et hisiis Ev. a. S. admodum paucis. duo genera eius: nobilius AthamanticumAthamanticum v. adam- ll. adamant. hic cum Q. vel Athamanicumuel Athamanicum U 444. uelata manichum Q.om. ll. v. a. D. vocant, illi tamquam ab Athamante inventum, hi quoniam laudatissimum in AthamaniaAthamania U l. l. -manta FQ. -mante rv. a. D. reperiaturdist. ego., foliis anetoaneto S cum B e Diosc. aneso ll.Q. aniso v. simile et caule, aliquando bipedalebipedale ego coll. Diosc. uipedale Q. bipedali ll. v. bicubitali B., radicibus multis obliquisobliquis VTBrot. oliuis Q. oblis Fd. obolis E. ob- nigris v. nigrisnigris om. v. a. Brot., quibusdam etet QS. om. ll. v. altisaltis VFdTJ. albis QS. altissimis E(?) v. an rectis? cfr. Diosc., minus rufum quam illudillud Qv. illum ll. alterum. urinamurinam ciet J. murinam et ll. ciet urinam v.ciet in aquaqua VF. potapotum dE(?)v. om.F¹. radice trita vel decocta, inflationes stomachi mire discutit, itemdist. U 444. tormina et vesicae vitia vulvarumque. articulis cum mellelacunam ego indicavi. exciderunt fortasse itemque thoracis fluc- tionibus utile cfr. Diosc. … infantibus cum apio inlitum imo ventri urinas movet.

(95) 254Diosc. III 74. Gargil. p. 159, 5. 6. 10.Feniculum nobilitavere serpentes gustatu, ut diximus, senectam exuendoexuendo v. -dum Q. -dam VE. execuendam r. oculorumqueoculorumque Qv. oc.lo.umque V². c.lo.umque V¹. colonumque F. colonorumque r. aciem suco eiussucu eius acuend... Q.8, 98 reficiendo, unde intellectumintellectum est v. a. S., hominumhominem V¹fv. a. Verc. quoque caliginem praecipue eo levari. colligitur hic caule turgescente et in soleuncos posuit D cum U 445. siccatur inunguiturque ex melle. [ubique hoc est] laudatissimusdist. ego coll. Diosc. in Hiberia lacrimis fit. et ee lacrimis FEv. semine recentire- cente E.om.dT. fitfit ll.Tv.om.QD. et eet e dTEQBrot. et ex Vv. et F. radicibus prima germinatione incisis.

(96) 255Diosc. III 75.Est in hoc genere et silvestre, quod hippomarathumhippomara- thum (ippo- Q) S. -thron v. hippomatum E. hyppo- d. ippho- r., alii myrsineummyrsineum dQC. -seneum rv. smyrneum coni. H. vocant, foliis maioribus, gustu acriore, procerius, baculibaculi S. uacculi Q. bracili F¹. bracioli V¹F². brachioli V². bracchioli r. -iali v. crassitudine, radice candida. nascitur in calidis et saxosis. Diocles etet VdTD. set F. sed Ev. aliud hippomarathi genus tradidit, longo et angusto folio, semine coriandri. 256Diosc. III 74. Gargil. p. 160, 1. 159, 11.12. 160, 5. 3. 4. Pl. iun. p. 58, 18. Gargil. p. 159, 13. 14. 16. 160, 2. 159, 14. 16. 160, 7.Medicinae in sativoin satiuo dEv. insitiuo r. ad scorpionum ictus et serpentium semine in vino poto. sucus et auribus instillatur vermiculosque in his necatnecat dQv. -atis r.. ipsum condimentis prope omnibus inseritur, oxyporis etiam aptissime. quin et panis crustis subditur. semen stomachum dissolutum adstringit vel in febribusfebris VF. sumptum, nausiam exex dEv. ea VF². in ea F¹. aqua tritum sedat, pulmonibus et iocineribus laudatissimum. ventrem sistit, cum modicedist. ego. sumitur, urinam cietciet et dtBrot. et ciet r. ciet J. exciet et G. excitat et v. et adad om. v. a. S tormina potupotu U 445. totu Q. totum ll. potum S. mitigat v.. decoctum inin S. et in QD. om. ll. v. lactislactisque v. a. S. defectu potum mammas repletinplet Q.. 257radix cum tisana sumptacuncti sanat sumpta eadem (om. renes - suco) Q. renes purgat sive decoctaedecoctae (=== -cte) ego coll. Plin. iun. -cti VFdTJ. -cto Ev. suco ex vinoex uino sumto Q. siue semine sumpto ll. v. de siue semel posito cfr. XVI 1. XVII 159. XXVI 95. XXXII 53. XXXVII 149. sumpto. prodest et hydropicis radix ex vinoe uino d. cum uino T. potapota QD. cocta ll. v., item convulsis. inlinuntur folia tumoribus ardentibusardentibus Verc. -tes ll. v (ad calculos relatum). -te J. sed cfr.Gargil. fortasse exciderunt aliqua: tumoribus et quae ictu uel repentinis suggillationibus (vel caloribus) ardent. ex aceto, calculos vesicae pellunt, venerem stimulantuenerem stimulant QS. om. ll. v. cfr. Gargil.. geniturae abundantiam quoquoquo EQ. modo haustum facit, verendis amicissimum sive ad fovendum radiceradice v. -cem ll. cumcum F¹Ev. cum in r. vino decoctadecocta S. cocta v. decoctam Vd. -tum r. sive contritacontrita v. cfr. Gargil. -itum ll. S. in oleo inlitainlita ego. -itum ll. v.. multimultum E. et suggillatistumoribus et sugillatis v. a. J. cum cera inlinuntuncos ego posui.dist. ego. [et] radicemradicem VFd. -ice Ev.. seminis sucosemi- nis suco ego coll. Diosc. et Gargil. in suco ll. v. vel radiceradice ego. -icem VFd.om.Ev. cum melle contra canis morsum utuntur et contra multipedammultipedem VFdv. a. G. ex vino. 258Diosc. III 75. Nicand. ther. 596.Hippomarathumhippomarathum V²S (-thron v). -tum r. ippo- Q. ad omnia vehementius calculos praecipue pellittollit dT., prodest vesicae cum vino leni et feminarum menstruis haerentibushaerentibus (her- Q)EQG. haerentes (her- F)r. om. v.. efficaciussed efficatius Q. in eo semen quam radix. modusmodus Qv. modis VFE. om.d. inin om.E. utroqueutraque EQ. quod duobus digitis tritumtritum C. trito ll. v. om.Q. addaturaddatur QS. ad- ditur ll. v. in potionempotione Q.an recte?. Petrichus, qui ophiaca scripsit, et MicionMicion Brunn p. 36. miccon ll. Miccion G. Miction Dal. Micton H. micon v., qui rhizotomumena, adversus serpentes nihil efficacius hippomarathohippomaratho S. -thon ll. -thro v. (yppomaradrum Q). putavere; sane et Nicander non in novissimis posuit.

(97) 259Diosc. III 155. 156.Cannabiscannauisiluestris Q. in silvis primum nata est, nigriornigriore VFv. a. H (folio et aspe- riore). foliis et asperior. semen eius extinguere genituram virorum dicitur. sucus ex eo vermiculos aurium et quodcumque animal intraverit eicit, sed cum dolore capitis, tantaque vis ei est, ut aquae infususinfusus QS. -sum FdE. -sa Vv. coagulare eam dicatur; et ideo iumentorumlamentorum V. alvo succurrit potuspoti' d. pota v. a. S. in aqua. radix articulos contractos emollit in aqua cocta, item podagras et similes impetus. ambustis cruda inlinitur, sedsed dE(?)v. et r. an recte? saepius mutatur, priusquam arescat.

(98) 260Diosc. III 81. Pl. iun. p. 110, 11. 92, 18.Ferula semen aneto simile habet. quae ab uno caule dividitur in cacuminean cacumina? cfr. XVI 158. XII 42., femina putatur. caules eduntur decocti commendanturque muriamuria Verc. cfr. Diosc. murta F¹dT. musta VF². musto v. a. S. amurca E. ac melle, stomacho utilesutilis ll.. sinsin Ev. in VF. hi dT.facile conicias utilissimi. plures; sed vide ne scribendum sit utiles, ni plures...fa- cerent; cfr. XXIV 17. XXVII 29, alii loci multi. plures sumpti, capitis dolorem faciunt. radix denarii pondere in vini cyathis duobus bibitur adversus serpentes, et ipsa radix inponitur. sic et torminibus medetur, ex oleo autem et aceto contra sudores inmodicos vel in febribus proficit. 261Diosc. III 81. sucus ferulae alvumaluum sistit v. a. G. solvit fabae magnitudine devoratus. e viridiuiride dTf. medullamedulla VEE (Verc.) H. merulla f. ferula dTv. vulvisuuluis H cum Gronovio. uultuis VEf. uultui rT. ramusculus v. musculus B. del. Verc. for- tasse recte; an uel illitu.. est? utilisutilis Vv. utile r. etet fDal.et H. est ll. v. est et fVerc. ad. omnia ea vitia. ad sanguinem sistendum decem grana seminis bibuntur in vino trita vel medullacum medulla V²S.. sunt qui comitialibusp. 378,1 comitialibus ego. -alibus bis VF. -alibus morbis dE(?)v. cfr. XXI 156. XXVII 29, al. (an bis die dandum? cfr. § 237). dandum putent luna IIII usque VIIIIII us VII F¹. quarta sexta septima dE(?)v. a. S. lingulae mensura. natura ferularum murenis infestissima est, tactae siquidem ea moriuntur. Castor radicis sucum et oculorum claritati conferre multum putavit.

(99) 262Th. H. VI 4, 3. cfr. Plin. XXII 86. XXI 94.Et de carduorum satu inter hortensia diximus,19, 152 quapropter et medicinam ex his non differamus. silvestrium genera sunt duo, unum fruticosius a terra statim, alterum unicaule crassius. utrique folia pauca, spinosa, muricatis cacuminibus, sed alter florem purpureum emittitemittit d. mittit rQv. inter medios aculeos celeriter canescentem et abeuntem cum aura; σκόλυμον Graeci vocant. 263Gargil. p. 149, 11. 13. 11. 12. 14. 150, 1. 2. Th. H. VI 4, 9. hic, antequam floreat, contusus atque expressus inlito suco alopecias replet. radix cuiuscumque ex aqua decocta potoribuspotioribus Vf. potatoribus TGargil. v. a. G. sitim facere narratur. stomachumlacunam ego indicavi. excidisse videntur in cibo utilis est. cfr. Gargil. corroboratcorroborat ad uenerem confert Q. et vulvis … si credimus, etiam conferre aliquid traditur, ut mares gignantur. ita certecerte D cum U 446. et cereae FdT. et cerea E. enim ce- reae V(?). enim S. cherias (Chaereas G) atheniensis scripsit et v. an ita et serio? cfr. XVII 267. XXX 137. XXXVII 41. Glauciasglatias E. scripsitscripsit S. adscripsit ll. J. scribit Gargil. del. v., quiqui dTv. quid r. circa carduos diligentissimus videtur. mastichemastiche e S. -tice QGargil. -teche V. -tethe FE. -tet haec dT. mastiche H. manducatus v.e carduis odoremcarduorum Gargil. cardui H. -duus Verc. -duus hi v. commendatcommendoris VE. (oris odorem commendat Q). oris.