10 Plin. nat. 17, 58–75

(9) 58Th. H. II 1, 1. Trogus: cfr. Th. H. II 2, 2.Etet TEJ. om. rv. abunde praedicta ratione caeli ac terrae nunc de iis arboribus dicemusdicemus D²dv. -cimus rH., quae cura hominum atque arte proveniunt. nec pauciora prope sunt genera; tam benigne naturae gratiam retulimus. aut enim semine proveniunt aut plantis radicis aut propagine aut avolsione aut surculoaut consecto DES. (cfr. Theophr. ) in cons- dTH. et cons- v. aut insito aut consecto arboris trunco. nam folia palmarum apud Babylonios seri atque ita arborem provenireproueniret D. TrogumTrogum om.D. credidissedeuenisse credidisse E¹. demiror. quaedam autem pluribus generibus seruntur, quaedam omnibus.

(10) 59Colum. IV 33, 2. 4. Verg. Geo. II 15. Th. H. II 2, 4. 5. Th. C. I 8,1. IV 1, 1. I 9, 1. 16, 12.Ac pleraque ex his natura ipsa docuit et in primis semen serere, cum decidens exceptumque terra vivesceret. sed quaedam non aliter proveniunt, ut castaneae, iuglandesiuglandes Ev. ut glandes r., caeduis dumtaxatdumtaxat v. -xaret ll. exceptis; etet DdG. e ES. ex v. semine autem, quamquam dissimilidissimilia D., ea quoque, quae aliis modis seruntur, ut vites et mala atque pira. namque his pro semine nucleus, non, ut supra dictisdictus E., fructus ipse. et mespila semine nasci possunt. omnia haec tardatardo d. proventu ac degenerantia et insito restituenda, interdumqueinter- dumque DTD. -dum rv. etiam castaneae.

(11) 60Th. H. II 2, 6.Quibusdam natura contracontra om.d.an contra natura? omnino non degenerandi, quoquoquoquo dv. quo r. modo seranturserantur dv. seruantur r. seruntur S., ut cupressis, palmae, lauris.15,27 sqq. namque et laurus pluribus modis seritur. genera eius diximus. ex his Augusta et bacalis et tinustinus G. (cfr. XV 128). tpinus E¹. pinus rv. simili modo seruntur. bacae mense lanuario aquilonis adflatu siccatae leguntur expandunturque rarae, ne calefiant acervo. postea quidam fimofimo Verc. fumo ll. v. ad satumsatum G. -tu ll. praeparatasparatas Ev. a. G. urinaurina v. ad urinam (-na D) ll. madefaciunt, 61Pallad. III 23, 2. alii in qualo pedibus in profluente deculcant, donec auferatur cutis, quaequae DD. que d.om.Ev. alioqui uligineuligo v. a. S. infestatinfestatur D. nec patitur partum.pati- tur partum ego. (an potius parturire? cfr. § 135. XVI 101). patitur ll. patitur nasci v. panditur D. in sulco repastinatorepastinato v. -nati ll. palmi altitudine vicenae fere acervatim *seruntur*seruntur ll. v. habent post propagine; transposui et dist. ego., mense Martio. eaedem et propagine*, triumphalistriumphali E. talea tantum. 62Geop. XI 7, 4. Colum. XI 3, 5. Pallad. 1 34, 5. myrti genera omnia in Campania bacis seruntur, Romae propagine. TarentinamTarentinam P coll. XV 122. -na ll. v. Democritus et alio modo seri docet, grandissimis bacarum tusislacunam ego indicavi his fere ex-plendam: ex aqua farinam misceri: cfr. Pall. 1 34, 5. leviter, ne grana frangantur,.... eaqueea quae D. intrita restemrestem Bas. reste ll. v.lacunam ind. J. mirae expl. Dal. circumlini atque ita seri. parietempariete E. fore... densitatisdensitates D. -ate D., ex quo virgulae differantur. sic et spinas saepissaepis v. -pe D. sepe r. (cfr. § 68). causa serunt, tomice moris spinarum circumlita. pilas autem laurus et myrti inopia a trimatu tempestivum est transferre. 63Pallad. II 15, 7. 8. 15. Colum. V 10, 12. 13. Inter ea, quae semine seruntur, MagoMago v. magno ll. in nucibus operosus est. amygdalamamygdalam dS. amygdala (amig- D) rG. in argilla molli meridiem spectante seri iubet; gaudere et dura calidaque terra, in pingui aut umida mori aut sterilescere; serendas quam maxime falcatas et e novella fimoque diluto maceratas per triduum aut pridie, quam serantur, aqua mulsa; mucrone defigi, aciem lateris in aquilonem spectare; ternas simul serendas, triangula ratione palmopalmo v. (cfr. Column. ) -mas ll. -mam D. inter se distantes; denis diebus adaquari, donec grandescant. 64Pallad. IV 10, 11. II 15, 2. iuglandes nuces porrectae seruntur commissuriscommis- suris dv. -ra r. iacentibus, pineae nucleis septenis fere in ollas perforatas additisabditis D. aut ut laurus, quae bacis seritur. citrea grano et propagine, sorba semine et a radice planta et avolsioneauolsione v. auers- ll. proveniunt, sed illa in calidis, sorba in frigidis et umidis.

(12) 65Verg. Geo. II 17. 55. 17.Natura et plantaria demonstravitdemonstrauit dv. -aui r. multarum radicibus pullulante subole densa et pariente matre, quasquis E. necet: eius quippe umbra turba indigestaingesta ES. premitur, ut in lauris, punicis, platanis, cerasis, prunis. Paucarumpaucarum U 314 (cfr. v. 18 quarum). paucorum ll. v. in hoc genere rami parcunt suboli, ut ulmorum palmarumque. nullis vero tales pullulipilluli E. proveniunt nisi quarum radices amore solis atque imbris in summa tellure spatiantur. 66omnia ea non statim moris est in suasua (i. e. tellure) DEv. suo dT.an suo solo? locarilocari Tv. iocati r., sed prius nutricinutrici dv. -cis E. -risci D. dari atque in seminariis adolescere iterumque migrare, qui transitus mirum in modum mitigat etiam silvestres, sive arborum quoque, ut hominum, natura novitatis ac peregrinationis avida est, sive discedentes virus relincunt mansuescuntquemansuescuntque v. -cunt ceu ll. tractatu ceu ferae, dum radiciradicis P. avellitur plantadum – lanta videntur post relincunt transponenda esse..

(13) 67Th. H. II 5, 3. Pallad. IV 10, 19.Et aliud genus simile monstravit, avolsiquean avolsi namque (vel quippe)? cfr. § 65. 96. arboribus stolones vixere, quo in genere etet v. ut ll. S. an ut... avellantur, partem plerumque? cum perna sua avelluntur partemque aliquam e matris quoque corpore auferuntauferunt v. -ant ll. D. secum fimbriato corpore. hoc modo plantantur punicae, coryli, mali, sorbi, mespilae, fraxini, fici inprimisque vites. cotoneum ita satum degenerat. ex eodem inventum est surculos abscisos serere. 68[Pallad.III 25,21]. Th. C.II,4. hoc primo saepis causa factum, sabucis, cotoneo et rubisan cotoneo, rubis? depactis, mox et culturae, ut populis, alnis, salici, quaequae dv. aquae r. vel inverso surculo seritur. iam haec ibihaec ibi E (cfr. § 5. XVI 195). helbi D. eae ibi d(?)v. hae ibi S. disponuntur, ubi libeat esse eas. quamquamquamquam ll. dist. ego. cfr. XVIII 125. quamobrem v. seminarii curam ante convenit dici, quam transeatur ad alia genera.

(14) 69Colum. arb. 1, 4. 5. Cato 46, 1. Colum. V 9, 1. 10, 1.Namque ad id praecipuum eligi solum refert, quoniam nutricem indulgentiorem esse quam matrem saepe convenit. sit ergo siccum sucosumque, bipalio subactum, advenis hospitale et quam simillimum terrae ei,ei ego. cfr. Cato. om. ll.v. in quam transferendae sint, ante omnia elapidatum munitumque ab incursuab incursu DD. -sum dT. ad incursum Ev. etiam gallinacei generis, quam minime rimosum, ne penetrans sol exurat fibras. 70Colum. V 10, 7. Cato 46, 2. Colum. V 6, 7. intervallo sesquipedum seri – nam si inter se contingant, praeter aliaalia D²dTv. aha D¹. ea ali E. vitia etiam verminosauermiosa dv. a. C. fiunt –, saririante sariri habent ideo Ev. dist. ego. convenit saepius herbasque evelli, praeterea semina ipsa fruticantia supputare ac falcem pati consuescere. 71Cato 48, 2. 3. Th. C. I 5, 4 (IV 4, 3). Varro I 40, 1. Cato et furcis crates inponi iubet altitudine hominis ad solem recipiendum atque integi culmo ad frigora arcenda. sic pirorum malorumque semina nutriri, sic pineas nuces, sic cupressos semine satas et ipsas. 72extr.: Th. H. II 2, 1. minimis id granis constat, vix ut perspici quaedam possint, non omittendo naturae miraculoomittendum... miraculum dTEv. a. G. cfr. XVI 170. e tame tam G. etiam ll. ex tam v. parvo gigni arbores, tanto maiore tritici et hordei grano, ne quis fabam reputet. quid simile origini suae habent malorum pirorumque semina? his principiis respuentem securis materiem nasci, indomita ponderibus inmensis prelaprela dv. preda E. praeda D., arbor esarbores v. -ris DED. -ribus d. velis, turribus murisque inpellendis arietes! haechoc E. est naturae visna- turae uis C. -ra eius ll. v., haec potentia. super omnia erit e lacrima nasci aliquid, ut suo loco dicemus.19,162.21,24 73Geop. XI 5, 5. Cato 48, 1. 2. 151, 3..Ergo e cupresso femina – mas enim, ut diximus,(16,140) non gignit – pilulae collectae quibus docuian docuimus? mensibus60 siccantur sole, ruptaeque emittunt semen formicis mire expetitum, ampliato etiam miraculo tantuli animalis cibo absumi natalem tantarum arborum. seritur Aprili mense, area aequata cylindris aut volviculisuolui- culis ego. uuluoalis Df. uulgo alis dT. uulgiualis E¹. ualgi- E². uolgiolis v. pauiculis U 315. (cfr. Cato 91.129. Colum. XI 3, 34)., densum, terraque cribris superincernitursuperincernitur DdTS. supercern- Ev. pollicis crassitudine. 74Cato ibid. 28, 1. Th. H. II 7, 1 (cfr. Plin. XVI 76). contra maiusmaius D²D. mans D¹. mas/// d. immane Ev. pondus attollere se non valet torqueturque sub terra. ob hoc et paviturpauitur DfH. patitur r. parcitur v. vestigiis. Leniterleniter v. (cfr. Cato 151, 3). leuiter ll. S. rigaturrigatur dv. lig- r. a solis occasu in trinis diebus, ut aequaliter bibat, donec erumpant. differunturdeferuntur P. post annum dodrantali filo, custodita temperie, ut viridi caelo serantur ac sine aura. mirumque dictu, periculum eo tantum die est, si roravit quantulumcumquequantulacumque Df. imbrisimbris ego. imbres Ddf. imbrem Ev., aut si adflavit. de reliquo tutae sunt perpetua securitate aquasque postea odereodere E²Verc. uidere Dd. odore E¹v.. 75Pallad. V 4, 1. II 15, 20. X 14, 3. II 25, 32. V 5, 2. Colum. V 6, 8. et zizipha grano seruntur Aprili mense. tuburestuberes dv. tubes E². tubescere E¹. melius inseruntur in pruno silvestri et malo cotoneocotoneo v. -onea E. -one d. cotinne D. etet om.E. in calabrice. ea est spina silvestris; quaecumquequacumque E. optime et myxas recipit; utiliter et sorbos.