20 Plin. nat. 14, 122–131

(25) 122(11) Diosc. I 91. 90. 92. (Pl. XII 72). – (13–18) Pl. XXIV 32–37. – (20) Pl. XXIV 34.Arborum suco manantium picem resinamque aliae ortaeortae Eav. certae G². -te G¹. arta D¹F. afta D²dT in oriente, aliae in Europa ferunt. quae interest Asiaasia Ev. -iae DG. -ie F. alia a¹. -ias a² utrimque quasdam habet. in oriente optimam tenuissimamqueque om.Fa terebinthi fundunt, deindeinde E (?)va.S lentisci, quam et mastichenmastichen (P)L. -chem d²G. -cen FGav(D). -cem E. machem d¹. (item § 128. 135). cfr. XII 72 vocant, postea cupressi, acerrimam sapore, liquidamacerrima.. liquida Ea omnes et tantumtantum E(?)v. -ta r resinamresina Ea, crassioremcrassior. Est a vero et ad pices faciendas cedrus. Arabica resina alba est, acri odore, difficilis coquenti, IudaeaIudaica va.H callosior et terebinthina quoque odoratior, Syriaca Attici mellis similitudinem habet. 123Cypria antecedit omnes, itemitem ego coll. XXIV 34. autem ll. est autem v. (an vero eadem?) melleo colore, carnosa. Colophonia, praeter ceteras fulva, si teratur, alba fit, gravior odore; ob id non utuntur ea unguentarii. in Asia quae fit e(a pro e) E¹. o a picea, admodum candida, psagdaspsag- das D ex Athen. XV 690^e. spagas ll. G. -gos v. spargas zVerc. -gos (B)C. (epargos vel psegas coni. B) vocatur. resina omnis dissolvitur oleo – quidam et creta figulinarumfigulinarum J. fuligin- Ea. figlin- DFGv. cfr. XV 60 hoc fieri arbitrantur –, pudetque confiteri maximum iam honorem eius esse in evellendis virorum corpori pilis. 124Ratio autem condiendi musta in primo fervore, qui novem diebus cum plurimum peragitur, adspersu picis, ut odor vino contingat et saporis quaedam acuminaacumine Ez. vehementius id fieri arbitrantur crudo flore resinae excitarique lenitatem, e diverso crapulacrapulā Eav a. G conpesci feritatem nimiam frangique virus autdist. ego, ubi pigra lenitas torpeat, virus addi, Liguriae maxime Circumpadanisque mustismustis DFv(S). -tis crapulae EasH (J). 125(11) Hor. sat. I 5, 16. 1, 104. 2, 12. utilitas discernitur hoc modo: pugnacibus mustis crapulae plus inditur, lenibus parcius. sunt qui etqui et ego. que (quae D²d) ex DFd.om.E¹. ex E²a. qui ex G. qui et ex v utroqueutroque qui a. nitro quoque codd. B condiri velint, nec non aliqua estaliqua est (U 240) D. alia queę est ll.v(H). alia aeque B musti piceamusti picea (U)D. mulsi (-lci DF. musti H) pice & ll. H. -ce. EstJ. multiplici B. multa pice v natura vitiumque musto quibusdam in locis iterum sponteuappaeque va.S(J) fervere, qua calamitate deperitdeperit G(J). defe- DF. deferuit Ea. cum deferuit, deperit (om. S) v(S) sapor: vappae accipit nomen, probrosum etiam hominum, cum degeneravitdegerauit F. -abit a. -enerauerit va.H animus. acetiaceti E(?) Verc. -tis rzv enim nequitiae inest virtus magnosmagnos (D?)dv. -nus F. -na Eaz ad usus et sine quisquis om.E. quo a mitior vita degi non possit. 126(16) Pallad. XI 14, 10. 16. – (17) Col. XII 20, 3. 21, 4. ceteroceterum Ea vinorum medicaminis tanta cura est, ut cinere apud quosdam, ceu gypso alibi etet om. va. H quibus diximus modis, instaurentur; sed cinerem e120 sq. vitis sarmentis ant quercu praeferunt. quin et marinam aquam eiusdem rei gratia ex alto peti iubent servarique ab aequinoctio verno, aut certe nocte solstitio et aquilone flante hauriri vel, si circa vindemiam hauriatur, decoqui. 127Diosc. V 12. Col. XII 18, 5. 7. Pl. XVI 53. Pix in Italia ad vasa vino condendo maxime probatur Bruttiabru- tia Eava.S. fit eo (pro e) a piceaepiceae G. -cea ll.v. cfr. XVI 53 resina, in Hispania autem e pinastrispinastris TG. pima- d. picina- DF. pici nostris Ea. piceastris v minime laudata. est enim resina earumresina earum ego. -nearum DF. -narum Ea. -na ha- rum v amara et aridaarida v. auida ll et gravi odore. differentiam rationemque faciendi proximo volumine demonstrabimus inter arbores ferasferaces Eaz. vitia praeter16,53 sq. supra dicta acor autacaro ut F¹ uiros Fa fumidum virus, picis autem adustio; experimentum verouero om.Ea, si fragmenta subluceant ac sub dente lentescant acore iucundo. 128(7) Geop. VI 5, 1. Verg. G II 438. (Col. X 386). – (9) Geop. VI 6, 1. 2. 7, 1. 2. Asia picem Idaeamidaeam dTG. -acam DF. in- dicam Eav. idi- B maxime probat, Graecia Piericam, Vergilius Naryciam. diligentiores admiscent nigram mastichen, quae in Ponto bituminibitumini EaJ. -nis DFv similis gignitur, et irisiris v. iri ll radicem oleumque. nam ceram accipientibus vasis conpertumcompertum est va.S(J) vina acescere. sed transferre in ea vasa, in quibus acetumdulce acetum (om. fuerit) Ea fuerit, utilius quam in ea, in quibus dulce aut mulsum. 129Cato 23. 114. 122. Cato iubet vina concinnari – hoc enim utitur verbo – cineris lixivi cum defrutodefrito F.cfr. § 93 cocti parte quadr agesimaquadragesima B e Cat. -ringentes- ll. vinin E(?)H. om. rv culleumculleum EaJ. cule- FH. pulegii v vel salis sesquilibra, interim et tuso marmore. facit et sulpurissulphori F. -phuris ava.S mentionem, resinae vero in novissimis. 130Cato 23. – (20)Geop. VII 15, 17. 18. super omnia addi maturescente iam vino iubet mustum, quod ille tortivumtortiuum C. -inum ll.v appellat, nos intellegimus novissime expressum. et addi scimusaddi scimus ego n. luc. p. 29. addisc- ll. adii- cimus H. adiici mustis v tinguendi gratia colores, utcoloris ut Fva. H. -risue a pigmentum aliquod vini, atque ita pinguius fieri. totfieri tot v. -rit ut D¹F. -ri. ut a. -ret ut D²Eveneficiisueneficiis v. ben- ll placere cogiturcogatur Eaz, et miramur noxiumnoxium G. -iam ll. -ia v esse! in vitium inclinantis experimentum est lamnaelamnae MS. -na DF. lamina Eaz. -nae v plumbeaeplumbea Eaz mutatus in eo coloscolor adT.

(26) 131(3) cfr. Pl. XXIII 63.Proprium autem inter liquoresreliquores E vinouina a mucesceremulcescere F²Eava.B aut in acetum verti, extantque medicinae volumina. faexfaex MS. fex d. ta ex DF. Tam ex Ea. et faex v vini siccata recipit ignes ac sine alimento per sesesese MD. se rv flagrat. cinis eius nitri naturam habet easdemque vires, hoc amplius quodquo va.S pinguior sentitur.