Scaena 2 Plaut. Trin. 1125–1189

Charm. 1125Neque fuit neque erit neque esse quemquam hominem in terra arbitror,

quoi fides fidelitasque amicum erga aequiperet tuam;

nam exaedificavisset me ex his aedibus, apsque te foret.

Cal. Si quid amicum erga bene feci aut consului fideliter,

non videor meruisse laudem, culpa caruisse arbitror.

1130nam beneficium, homini proprium quod datur, † prosumpserit,

quod datum utendumst, id repetundi copiast quando velit.

Charm. Est ita ut tu dicis. sed ego hoc nequeo mirari satis,

eum sororem despondisse suam in tam fortem familiam.

Cal. Lysiteli quidem Philtonis filio. Lys. Enim me nominat.

Charm. 1135Familiam optumam occupavit. Lys. Quid ego cesso hos conloqui?

sed maneam etiam opinor, namque hoc commodum orditur loqui.

Charm. Vah. Cal. Quid est? Charm. Oblitus intus dudum tibi sum dicere:

modo mi advenienti nugator quidam occessit obviam,

nimis pergraphicus sycophanta; is mille nummum se aureum

1140meo datu tibi ferre et gnato Lesbonico aibat meo;

quem ego nec qui esset noram, neque eum ante usquam conspexi prius.

sed quid rides? Cal. Meo adlegatu venit, quasi qui aurum mihi

ferret aps te, quod darem tuae gnatae dotem, ut filius

tuos, quando illi a me darem, esse allatum id aps te crederet

1145neu qui rem ipsam posset intellegere, et thensaurum tuom

me esse penes, atque eum a me lege populi patrium posceret.

Charm. Scite edepol. Cal. Megaronides communis hoc meus et tuos

benevolens commentust. Charm. Quin conlaudo consilium et probo.

Lys. Quid ego ineptus, dum sermonem vereor interrumpere,

1150solus sto nec quod conatus sum agere ago? hominis conloquar.

Charm. Quis hic est, qui huc ad nos incedit? Lys. Charmidem socerum suom

Lysiteles salutat. Charm. Di dent tibi, Lysiteles, quae velis.

Cal. Non ego sum salute dignus? Lys. Immo salve, Callicles;

hunc priorem aequomst me habere: tunica propior palliost.

Cal. 1155Deos volo consilia vostra vobis recte vortere.

Charm. Filiam meam tíbi desponsam esse audio. Lys. Nisi tu nevis.

Charm. Immo haud nolo. Lys. Sponden ergo tuam gnatam uxorem mihi?

Charm. Spondeo, et mille auri Philippum dotis. Lys. Dotem nil moror.

Charm. Si illa tibi placet, placenda dos quoque est quam dat tibi.

1160postremo quod vis non duces, nisi illud quod non vis feres.

Cal. Ius hic orat. Lys. Impetrabit te advocato atque arbitro.

istac lege filiam tuam spónden mi uxorem dari?

Charm. Spondeo. Cal. Et ego spondeo ídem hoc. Lys. Oh salvete, adfines mei.

Charm. Atque edepol sunt res, quas propter tibi tamen suscensui.

Lys. 1165Quid ego feci? Charm. Meum corrumpi quia perpessu's filium.

Lys. Si id mea voluntate factumst, est quod mihi suscenseas.

sed sine me hoc aps te impetrare quod volo. Charm. Quid id est? Lys. Scies.

si quid stulte fecit, ut ea missa facias omnia.

quid quassas caput? Charm. Cruciatur cor mi, et metuo. Lys. Quidnam id est?

Charm. 1170Quom ille itast ut esse nolo, id crucior; metuo, si tibi

denegem quod me oras, ne te leviorem erga me putes.

non gravabor. faciam ita ut vis. Lys. Probus es. eo, ut illum evocem.

Charm. Miserumst, male promerita, ut merita sunt, si ulcisci non licet.

Lys. Aperite hoc, aperite propere et Lesbonicum, si domist,

1175foras evocate: ita subitost propere quod eum conventum volo.

Lesb. Quis homo tam tumultuoso sonitu me excivit subito foras?

Lys. Benevolens tuos atque amicus. Lesb. Satine salve? dic mihi.

Lys. Recte. tuom patrem rediisse salvom peregre gaudeo.

Lesb. Quis id ait? Lys. Ego. Lesb. Tun vidisti? Lys. Et tute item videas licet.

Lesb. 1180O pater, pater mi, salve. Charm. Salve multum, gnate mi.

Lesb. Si quid tibi, pater, laboris – Charm. Nihil evenit, ne time:

bene re gesta salvos redeo – si tu modo frugi esse vis.

haec tibi pactast Callicli huius filia. Lesb. Ego ducam, pater,

et eam et si quam aliam iubebis. Charm. Quamquam tibi suscensui,

1185miseria una uni quidem hominist adfatim. Cal. Immo huic parumst,

nam si pro peccatis centum ducat uxores, parumst.

Lesb. At iam posthac temperabo. Charm. Dicis, si facies modo.

Lys. Numquid causaest quin uxorem cras domum ducam? Charm. optimumst. Licet.

tu in perendinum paratus sis ut ducas. Omnes Plaudite.