135–248 Ov. rem.
135Ergo ubi visus eris nostra medicabilis arte,
Fac monitis fugias otia prima meis.
Haec, ut ames, faciunt; haec, quod fecere, tuentur;
Haec sunt iucundi causa cibusque mali.
Otia si tollas, periere Cupidinis arcus,
140Contemptaeque iacent et sine luce faces.
Quam platanus vino gaudet, quam populus unda,
Et quam limosa canna palustris humo,
Tam Venus otia amat; qui finem quaeris amoris,
(Cedit amor rebus) res age, tutus eris.
145Languor, et inmodici sub nullo vindice somni,
Aleaque, et multo tempora quassa mero
Eripiunt omnes animo sine vulnere nervos:
Adfluit incautis insidiosus Amor.
Desidiam puer ille sequi solet, odit agentes:
150Da vacuae menti, quo teneatur, opus.
Sunt fora, sunt leges, sunt, quos tuearis, amici:
Vade per urbanae splendida castra togae.
Vel tu sanguinei iuvenalia munera Martis
Suspice: deliciae iam tibi terga dabunt.
155Ecce, fugax Parthus, magni nova causa triumphi,
Iam videt in campis Caesaris arma suis:
Vince Cupidineas pariter Parthasque sagittas,
Et refer ad patrios bina tropaea deos.
Ut semel Aetola Venus est a cuspide laesa,
160Mandat amatori bella gerenda suo.
Quaeritur, Aegisthus quare sit factus adulter?
In promptu causa est: desidiosus erat.
Pugnabant alii tardis apud Ilion armis:
Transtulerat vires Graecia tota suas.
165Sive operam bellis vellet dare, nulla gerebat:
Sive foro, vacuum litibus Argos erat.
Quod potuit, ne nil illic ageretur, amavit.
Sic venit ille puer, sic puer ille manet.
Rura quoque oblectant animos studiumque colendi:
170Quaelibet huic curae cedere cura potest.
Colla iube domitos oneri supponere tauros,
Sauciet ut duram vomer aduncus humum:
Obrue versata Cerialia semina terra,
Quae tibi cum multo faenore reddat ager.
175Aspice curvatos pomorum pondere ramos,
Ut sua, quod peperit, vix ferat arbor onus;
Aspice labentes iucundo murmure rivos;
Aspice tondentes fertile gramen oves.
Ecce, petunt rupes praeruptaque saxa capellae:
180Iam referent haedis ubera plena suis;
Pastor inaequali modulatur harundine carmen,
Nec desunt comites, sedula turba, canes;
Parte sonant alia silvae mugitibus altae,
Et queritur vitulum mater abesse suum.
185Quid, cum suppositos fugiunt examina fumos,
Ut relevent dempti vimina curva favi?
Poma dat autumnus: formosa est messibus aestas:
Ver praebet flores: igne levatur hiems.
Temporibus certis maturam rusticus uvam
190Deligit, et nudo sub pede musta fluunt;
Temporibus certis desectas alligat herbas,
Et tonsam raro pectine verrit humum.
Ipse potes riguis plantam deponere in hortis,
Ipse potes rivos ducere lenis aquae.
195Venerit insitio; fac ramum ramus adoptet,
Stetque peregrinis arbor operta comis.
Cum semel haec animum coepit mulcere voluptas,
Debilibus pinnis inritus exit Amor.
Vel tu venandi studium cole: saepe recessit
200Turpiter a Phoebi victa sorore Venus.
Nunc leporem pronum catulo sectare sagaci,
Nunc tua frondosis retia tende iugis,
Aut pavidos terre varia formidine cervos,
Aut cadat adversa cuspide fossus aper.
205Nocte fatigatum somnus, non cura puellae,
Excipit et pingui membra quiete levat.
Lenius est studium, studium tamen, alite capta
Aut lino aut calamis praemia parva sequi,
Vel, quae piscis edax avido male devoret ore,
210Abdere sub parvis aera recurva cibis.
Aut his aut aliis, donec dediscis amare,
Ipse tibi furtim decipiendus eris.
Tu tantum quamvis firmis retinebere vinclis,
I procul, et longas carpere perge vias;
215Flebis, et occurret desertae nomen amicae,
Stabit et in media pes tibi saepe via:
Sed quanto minus ire voles, magis ire memento;
Perfer, et invitos currere coge pedes.
Nec pluvias opta, nec te peregrina morentur
220Sabbata, nec damnis Allia nota suis.
Nec quot transieris et quot tibi, quaere, supersint
Milia; nec, maneas ut prope, finge moras:
Tempora nec numera, nec crebro respice Romam,
Sed fuge: tutus adhuc Parthus ab hoste fuga est.
225Dura aliquis praecepta vocet mea; dura fatemur
Esse; sed ut valeas, multa dolenda feres.
Saepe bibi sucos, quamvis invitus, amaros
Aeger, et oranti mensa negata mihi.
Ut corpus redimas, ferrum patieris et ignes,
230Arida nec sitiens ora levabis aqua:
Ut valeas animo, quicquam tolerare negabis?
At pretium pars haec corpore maius habet.
Sed tamen est artis tristissima ianua nostrae,
Et labor est unus tempora prima pati.
235Aspicis, ut prensos urant iuga prima iuvencos,
Et nova velocem cingula laedat equum?
Forsitan a laribus patriis exire pigebit:
Sed tamen exibis: deinde redire voles;
Nec te Lar patrius, sed amor revocabit amicae,
240Praetendens culpae splendida verba tuae.
Cum semel exieris, centum solatia curae
Et rus et comites et via longa dabit.
Nec satis esse putes discedere; lentus abesto,
Dum perdat vires sitque sine igne cinis.
245Quod nisi firmata properaris mente reverti,
Inferet arma tibi saeva rebellis Amor.
Quidquid et afueris, avidus sitiensque redibis,
Et spatium damno cesserit omne tuo.