Orpheus et Eurydice. Ov. met. 10, 1–85

Inde per inmensum croceo velatus amictu

aethera digreditur Ciconumque Hymenaeus ad oras

tendit et Orphea nequiquam voce vocatur.

Adfuit ille quidem, sed nec sollemnia verba

5nec laetos vultus nec felix attulit omen.

Fax quoque, quam tenuit, lacrimoso stridula fumo

usque fuit nullosque invenit motibus ignes.

Exitus auspicio gravior: nam nupta per herbas

dum nova naiadum turba comitata vagatur,

10occidit in talum serpentis dente recepto.

Quam satis ad superas postquam Rhodopeius auras

deflevit vates, ne non temptaret et umbras,

ad Styga Taenaria est ausus descendere porta

perque leves populos simulacraque functa sepulcro

15Persephonen adiit inamoenaque regna tenentem

umbrarum dominum pulsisque ad carmina nervis

sic ait: »O positi sub terra numina mundi,

in quem reccidimus, quidquid mortale creamur,

si licet et falsi positis ambagibus oris

20vera loqui sinitis, non huc, ut opaca viderem

Tartara, descendi, nec uti villosa colubris

terna Medusaei vincirem guttura monstri:

causa viae est coniunx, in quam calcata venenum

vipera diffudit crescentesque abstulit annos.

25Posse pati volui nec me temptasse negabo:

vicit Amor. Supera deus hic bene notus in ora est;

an sit et hic, dubito. Sed et hic tamen auguror esse,

famaque si veteris non est mentita rapinae,

vos quoque iunxit Amor. Per ego haec loca plena timoris,

30per Chaos hoc ingens vastique silentia regni,

Eurydices, oro, properata retexite fata.

Omnia debemur vobis, paulumque morati

serius aut citius sedem properamus ad unam.

Tendimus huc omnes, haec est domus ultima, vosque

35humani generis longissima regna tenetis.

Haec quoque, cum iustos matura peregerit annos,

iuris erit vestri: pro munere poscimus usum.

Quod si fata negant veniam pro coniuge, certum est

nolle redire mihi: leto gaudete duorum.«

40Talia dicentem nervosque ad verba moventem

exsangues flebant animae: nec Tantalus undam

captavit refugam, stupuitque Ixionis orbis,

nec carpsere iecur volucres, urnisque vacarunt

Belides, inque tuo sedisti, Sisyphe, saxo.

45Tunc primum lacrimis victarum carmine fama est

Eumenidum maduisse genas, nec regia coniunx

sustinet oranti nec, qui regit ima, negare,

Eurydicenque vocant. Umbras erat illa recentes

inter et incessit passu de vulnere tardo.

50Hanc simul et legem Rhodopeius accipit Orpheus,

ne flectat retro sua lumina, donec Avernas

exierit valles; aut inrita dona futura.

Carpitur adclivis per muta silentia trames,

arduus, obscurus, caligine densus opaca.

55Nec procul afuerunt telluris margine summae:

hic, ne deficeret, metuens avidusque videndi

flexit amans oculos: et protinus illa relapsa est,

bracchiaque intendens prendique et prendere certans

nil nisi cedentes infelix arripit auras.

60Iamque iterum moriens non est de coniuge quicquam

questa suo (quid enim nisi se quereretur amatam?)

Supremumque »vale,« quod iam vix auribus ille

acciperet, dixit revolutaque rursus eodem est.

Non aliter stupuit gemina nece coniugis Orpheus,

65quam tria qui timidus, medio portante catenas,

colla canis vidit, quem non pavor ante reliquit,

quam natura prior, saxo per corpus oborto;

quique in se crimen traxit voluitque videri

Olenos esse nocens, tuque, o confisa figurae,

70infelix Lethaea, tuae, iunctissima quondam

pectora, nunc lapides, quos umida sustinet Ide.

Orantem frustraque iterum transire volentem

portitor arcuerat; septem tamen ille diebus

squalidus in ripa Cereris sine munere sedit:

75cura dolorque animi lacrimaeque alimenta fuere.

Esse deos Erebi crudeles questus, in altam

se recipit Rhodopen pulsumque aquilonibus Haemum.

Tertius aequoreis inclusum Piscibus annum

finierat Titan, omnemque refugerat Orpheus

80femineam Venerem, seu quod male cesserat illi,

sive fidem dederat; multas tamen ardor habebat

iungere se vati, multae doluere repulsae.

Ille etiam Thracum populis fuit auctor amorem

in teneros transferre mares citraque iuventam

85aetatis breve ver et primos carpere flores.