2 Hor. epist. 1, 2

Troiam belli scriptorem. Maxime Lolli,

dum tu declamas Romae, Praeneste relegi;

qui quid sit pulchrum, quid turpe, quid utile, quid non,

planius ac melius Chrysippo et Crantore dicit,

5cur ita crediderim, nisi quid te distinet, audi.

Fabula, qua Paridis propter narratur amorem

Graecia barbariae lento collisa duello,

stultorum regum et populorum continet aestus.

Antenor censet belli praecidere causam:

10quid Paris? ut salvus regnet vivatque beatus

cogi posse negat. Nestor componere litis

inter Peliden festinat et inter Atriden;

hunc amor, ira quidem communiter urit utrumque,

quidquid delirant reges, plectuntur Achivi.

15seditione, dolis, scelere atque libidine et ira

Iliacos intra muros peccatur et extra.

Rursus, quid virtus et quid sapientia possit,

utile proposuit nobis exemplar Ulixen,

qui domitor Troiae multorum providus urbes

20et mores hominum inspexit, latumque per aequor,

dum sibi, dum sociis reditum parat, aspera multa

pertulit, adversis rerum immersabilis undis.

Sirenum voces et Circae pocula nosti;

quae si cum sociis stultus cupidusque bibisset,

25sub domina meretrice fuisset turpis et excors,

vixisset canis immundus vel amica luto sus.

nos numerus sumus et fruges consumere nati,

sponsi Penelopae nebulones, Alcinoique

in cute curanda plus aequo operata iuventus,

30cui pulchrum fuit in medios dormire dies et

ad strepitum citharae cessatum ducere curam.

Ut iugulent hominem, surgunt de nocte latrones;

ut te ipsum serves, non expergisceris? atqui

si noles sanus, curres hydropicus; et ni

35posces ante diem librum cum lumine, si non

intendes animum studiis et rebus honestis,

invidia vel amore vigil torquebere. nam cur

quae laedunt oculum festinas demere; si quid

est animum, differs curandi tempus in annum?

40dimidium facti qui coepit habet; sapere aude;

incipe! qui recte vivendi prorogat horam,

rusticus exspectat dum defluat amnis; at ille

labitur et labetur in omne volubilis aevum

Quaeritur argentum puerisque beata creandis

45uxor, et incultae pacantur vomere silvae:

quod satis est cui contingit, nihil amplius optet.

non domus et fundus, non aeris acervus et auri

aegroto domini deduxit corpore febris,

non animo curas; valeat possessor oportet,

50si comportatis rebus bene cogitat uti.

qui cupit aut metuit, iuvat illum sic domus et res,

ut lippum pictae tabulae, fomenta podagram,

auriculas citharae collecta sorde dolentis.

sincerum est nisi vas, quodcumque infundis acescit.

55Sperne voluptates; nocet empta dolore voluptas,

semper avarus eget; certum voto pete finem.

invidus alterius macrescit rebus opimis;

invidia Siculi non invenere tyranni

maius tormentum, qui non moderabitur irae,

60infectum volet esse, dolor quod suaserit et mens,

dum poenas odio per vim festinat inulto,

ira furor brevis est: animum rege; qui nisi paret

imperat; hunc frenis, hunc tu compesce catena.

Fingit equum tenera docilem cervice magister

65ire viam qua monstret eques; venaticus, ex quo

tempore cervinam pellem latravit in aula,

militat in silvis catulus, nunc adhibe puro

pectore verba puer, nunc te melioribus offer,

quo semel est imbuta recens, servabit odorem

70testa diu. quod si cessas aut strenuus anteis,

nec tardum opperior nec praecedentibus insto.