25 Cic. Tusc. 1, 60–63

60Quorsus igitur haec spectat oratio? quae sit illa vis et unde sit, intellegendumintellegundum K¹ puto. non est certe nec cordis nec sanguinis nec cerebri nec atomorum; animae sit ignisneanimae Bentl. anima Ω (aer ss. V³) ignisne ς(?) Lb. ignisve. 'certe tenuissimae materiae est vis memoriae; utrum animae an ignis, non diiudico, sed sive hoc sive illud est animus illa vi praeditus, divinus est' nescio, nec me pudet ut istos fateri nescire quod nesciam:De communi itaque omnium ... 19 nesciam (om. verbis 14 ita... 15 meminerunt) illud, si ulla alia de re obscura adfirmareaff. V^c possem, sive anima sive ignis sit animus, eum iurarem iurarem V iurarem eum K esse divinum. quid enim, obsecro te, terrane tibi hochoc V nebuloso et caliginoso caelo aut sata aut concreta videtur tanta vis memoriae? si quid sit hoc non vides, at quale sit vides; si ne id quidem, at quantum sitat quale ... 2 quantum sit et 2 vides add. K^c profecto vides. 61quid igitur? utrum capacitatemcapicitatem K¹V¹ aliquam in animoin add. K^c in animo om. H putamus esse, quo tamquam in aliquod vas ea quae meminimus infundantur? absurdum id quidem; qui enim fundus aut quae talis animi figura intellegi potest aut quae tanta omnino capacitas? an inprimi quasi ceram animumita in animum V putamus, et esseet esse, sed et del. V memoriam signatarum rerum in mente vestigia? quae possunt verborum, quae rerum ipsarum esse vestigia,quae possunt... 10 vestigia om. K¹ (add. ^c ) H Marb. (in R haec unam lineam efficiunt!) quae porro tam inmensaimm. R magnitudo, quae illa tam multa possit effingere?

62Quid? illa vis quae tandem est quae investigat occulta, quae inventio atque excogitatio dicitur? ex hacne tibi terrena mortalique natura et caduca concreta ea concreta ea] concretus esse Bentl. videtur? aut qui primus, quod summae sapientiae Pythagorae visum est, omnibus rebus imposuit nomina? aut qui dissipatos homines congregavit et ad societatem vitae convocavit,vocum V² aut qui sonos vocis, qui infiniti videbantur, paucis litterarum notis terminavit, aut qui errantium stellarum cursus praegressiones institutionesinstitiones Man. notavit? omnes magni; etiam superiores, qui fruges, qui vestitum, qui tecta, qui cultum vitae, qui praesidia contra feras invenerunt, a quibus mansuefacti et exculti a necessariis artificiis ad elegantioraeligantiora K eleg. R¹ defluximus. nam et auribus oblectatio magna parta est inventaparata ss. K² que post inventa add. V² et temperata varietate et natura sonorum, et astra suspeximus cumcum V, sed c in r. scr, V^c tum X ea quae sunt infixa certis locis, tum illa non re sed vocabulo errantia, quorum conversiones omnisque motus qui animoanimo Man. ς animus vidit, is docuit similem animum suum eius esse, qui ea fabricatus esset in caelo. 63nam cum Archimedes lunae solis quinque errantium motus in sphaeramspher. GRV sper. K inligavit, effecitefficit K¹ idem quod ille, qui in Timaeotimeo X Tim. p.39 mundum aedificavit, Platonis deus, ut tarditate et celeritate dissimillimos motus una regeret conversio. quod si in hoc mundo fieri sine deo non potest, ne in sphaeraspher. GRV sper. K quidem eosdem motus Archimedes sinesine V divino ingenione V potuisset imitari.