14 Cic. Mur. 30–32

30Duae sint artes igitursint artes igitur scripsi: sint artes (ante lac. 4 litt. Σ) ΣA: sunt artes cett. quae possintpossint ΣAπ: possunt cett. locare homines in amplissimo gradu dignitatis, una imperatoris, altera oratoris boni. Ab hoc enim pacis ornamenta retinentur, ab illo belli pericula repelluntur. Ceterae tamen virtutes ipsae per se multum valent, iustitia, fides, pudor, temperantia; quibus te, Servi, excellere omnes intellegunt. Sed nuncnunc] non nunc Σ: non ψ2 de studiis ad honoremad honorem χ: ab honorem Σ: ab honore cett. appositis Lambinus: depositis (deposs. Σ) codd.: potissimis Kayser appositis, non de insita cuiusque virtute disputo. Omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur, simul atque aliqui motus novusnovus ψ2: novos cett. bellicum canere coepit. Etenim, ut ait ingeniosus poeta et auctor valde bonus, „proeliis promulgatis pelliturpellitur ψ2, Gellius xx. 10: bellitur Σ: tollitur cett. e medio“ non solum ista vestra verbosa simulatio prudentiae sed etiam ipsa illa domina rerum, „sapientia; vi geritur res, sperniturvi geritur res, spernitur Gellius: videtur (videre ω) respernitur ΣAπψ1ω: videtur et spernitur φ: videtur resperni χ: videtur respui spernitur ψ2 orator“ non solum odiosus in dicendo ac loquax verum etiam „bonus; horridus miles amatur,“ vestrum vero studium totum iacet. „Non ex iure manummanum Σπφ: manu cett. consertum, sed magemage Ascens. (3) ex Gellio: om. codd. ferro“ inquit „rem repetunt.“ Quod si ita est, cedat, opinor, SulpiciSulpici om. w, del. Halm, forum castris, otium militiae, stilus gladio, umbra soli; sit denique in civitate ea prima res propter quam ipsa est civitas omnium princeps. 31Verum haec Cato nimium nosnos ψ2: vos cett. nostris verbis magna facere demonstrat et oblitos esse bellum illud omne Mithridaticum cum mulierculis esse gestum. Quod ego longe secus existimo, iudices; deque eo pauca disseram; neque enim causa in hoc continetur. Nam si omnia bella quae cum Graecis gessimus contemnenda sunt, derideatur de rege Pyrrho triumphus M'. Curi, de Philippo T. FlamininiFlaminini Manutius: Flamini codd., de Aetolis M. Fulvi, de rege Perse L. Pauli, de Pseudophilippo Q. Metelli, de Corinthiis L. Mummi. Sinsin s: si mei haec bella gravissima victoriaeque eorum bellorum gratissimaegratissimae Lag. 13: gravissimae mei fuerunt, cur Asiaticae nationes atque ille a te hostis contemnitur? Atqui ex veterum rerum monumentis vel maximum bellum populum Romanum cum Antiochocum rege Antiocho Priscian. (K. iii. p. 74) gessisse video; cuius belli victor L. Scipio aequa partaaequa parta Kayser: si qua parta (partha Σ) codd.: aequiparata Madvig cum P. fratre gloria, quam laudem ille Africa oppressa cognomine ipso prae se ferebat, eandem hic sibi ex Asiae nomine adsumpsit. 32Quo quidem in bello virtus enituit egregia M. Catonis, proavi tui; quo ille, cum esset, ut ego mihiego mihi] fort. egomet statuostatuo s, Angelius: statuam mei, talis qualem te esse video, numquam cum Scipionecum Scipione] cum Glabrione Klotz (cf. Liv. xxxvii. 57): del. Ernesti esset profectus, si cum mulierculis bellandum arbitraretur. Neque vero cum P. Africano senatus egisset ut legatus fratri proficisceretur, cum ipse paulo ante Hannibale ex Italia expulso, ex Africa eiecto, Carthagine oppressa maximis periculis rem publicam liberasset, nisi illud grave bellum et vehemens putaretur.