12 Cic. Mur. 26–27

26Cum hoc fieri bellissime posset: „Fundus Sabinus meus est.“ „Immo meus,“ deinde iudicium, noluerunt. „Fundus“ inquit „qui est in agro qui sabinus vocatur.“ Satis verbose; cedo quidquid] … quid Σ: fort. ecquid postea? „Eum ego ex iure Quiritiumiure Quiritium Lambinus (cf. Gaium iv. 16): iureque codd. meum esse aioaios ΣA.“ Quid tum? „Inde ibiibi om. Aπ ego te ex iure manummanum Gellius xx. 10: manu codd. consertum voco.“ Quid huic tam loquaciter litigioso responderet ille unde petebatur non habebat. Transit idem iuris consultus tibicinis Latini modo. „Unde tu me“ inquit „ex iure manum consertum vocasti, inde ibi ego te revoco.“ Praetorpraetor πψ2: praeter cett. interea ne pulchrum se ac beatum putaret atque aliquid ipse sua sponte loqueretur, ei quoque carmen compositum est cum ceteris rebus absurdum tum vero in illo: „Suisin illo suis] nullo usui ψ2 utrisque superstitibus praesentibus istam viam dico; iteite Arusianus (s. v. it illam viam): inite codd. viam.“ Praesto aderat sapiens ille qui inire viam doceret. „Redite viam.“ Eodem duce redibant. Haec iam tum apud illos barbatosbarbatos ψ2: barbaros cett. ridicula, credo, videbanturvidebantur] rudebantur Σ: ridebantur A, homines, cum recte atque in loco constitissent, iuberi abire ut, unde abissent, eodem statim redirent. Isdem ineptiis fucatafucata ed. R: fugata codd. sunt illa omnia: „Quando te in iure conspicioconspicios ΣA“ et haecet haec Naugerius (2): et haec sed codd.: „Anne tu dicastu dicas Halm: tudiciis Σπ: tu dicus Aφω: tu dicis χψ: dicas Gaius qua exqua ex Gaius: qui codd. causa vindicaveris?“ Quae dum erant occulta, necessario ab eis qui ea tenebant petebantur; postea vero pervolgata atque in manibus iactata et excussa, inanissima prudentiae reperta sunt, fraudis autem et stultitiae plenissima. 27Nam, cum permulta praeclare legibus essent constituta, ea iure consultorum ingeniis pleraque corrupta ac depravata sunt. Mulieres omnis propter infirmitatem consili maiores in tutorum potestate esse voluerunt; hi invenerunt genera tutorum quae potestate mulierum continerentur. Sacra interire illi noluerunt; horum ingenio senes ad coemptiones faciendas interimendorum sacrorum causa reperti sunt. In omni denique iure civili aequitatem reliquerunt, verba ipsa tenuerunt, ut, quiaquia π1ψ2ω: cuia cett. in alicuius libris exempli causa id nomen invenerant, putaruntputarunt ed. R: putarent codd. omnis mulieres quae coemptionem facerent „Gaias“ vocari. Iam illud mihi quidem mirum videri solet, tot homines, tam ingeniosos, postpost Pluygers: per codd. tot annos etiam nunc statuere non potuisse utrum „diem tertium“ an „perendinum,“ „iudicem“ an „arbitrum,“ „rem“ an „litem“ dici oporteret.