6 Cic. Balb. 14–16

14Gratificatur mihi gestu accusator: inscientem Cn. Pompeium fecisse significat, – quasi vero leviuslevius codd. (Cl. Qu. iv. 176): non levius om. vero b, et ita Lamb. (peius, nequius, turpius et similia edd.) sit, cum in tanta re publica versere et maximis negotiis praesis, facere aliquid quod scias non licere, quamquam Pantagathus: an codd. praeter G2 (aut) omnino non scirenescire Hbk ed. R quid liceat! Etenim utrum qui inqui in suppl. Lamb. (etenim cum in Hk et mg. Σ) Hispania bellum acerrimum et maximum gesserat quo iure Gaditana civitas esse nesciebat, an, cum iuscum ius Madv.: cuius PB: cui GE (cuius linguam populi non nosset Hbk ed. R.) illius populi nosset, interpretationem foederis non tenebat? Id igitur quisquam Cn. Pompeium ignorasse dicere audebit quod mediocres homines, quod nullo usu, nullo studio praediti militari, quod librarioli denique scire sese ante scire add. Lamb.: post scire Zielinsk.: abesse malit Reid profiteantur? 15Equidem contra existimo, iudices, cum in omni genere ac varietate artium, etiam illarum quae sine summo otio non facile discuntur, Cn. Pompeius excellat, singularem quandam laudem etet codd.: suam et b: eius et ed. Hervag.: eius Bait. praestabilem eiuseius hic addidi (suam c) esse scientiam in foederibus, pactionibus, condicionibus populorum, regum, exterarum nationum, in universo denique belli iure atque pacis; nisi forte ea quae nos libri docent in umbra atque otio, ea Cn. Pompeium neque cum requiesceret litterae, neque cum rem gereret regiones ipsae docere potuerunt.

Atque, ut ego sentio, iudices, causa dicta est. Temporum magis ego nunc vitiis quamvitiis quam Baiter: vitiis (ut iis P, ut his BH) inquam codd. (§ 9): vitio quam Madv. genere iudiciNum iudici ⟨inductus⟩? plura dicam; est enim haec saeculi quaedam macula atque labes, virtuti invidere, velle ipsum florem dignitatis infringere. Etenim si PompeiusCn. Pompeius HGEbς abhinc annos quingentos fuisset, 16is vir a quo senatus adulescentulo atque equite Romano saepe communi saluti auxilium expetisset, cuius res gestae omnis gentis cum clarissima victoria terra marique peragrassent, cuius tres triumphi testes essent totum orbem terrarum nostro imperio teneri, quem populus Romanus honoribushonoribus hic supplevi: ante decorasset Angelius insignibus singularibusqueinsignibus singularibusque Madv.: in singularibusque codd. decorasset, – si nunc apud nos id quod is fecisset contra foedus factum diceretur, quis audiret? Nemo profecto; mors enim cum exstinxisset invidiam, res eius gestae sempiterni nominis gloriagloria s. l. P2 niterenturniterentur codd.: niterent Nuerenberg: nitescerent Klotz (utrumque improbat Zielinski). Cuius igitur audita virtus dubitationi locum non daret, huius visa atquehuius visa atque Halm: huius atque codd. praeter G2 (huius nota atque) et Hbς (huius experta atque) perspectaperfecta PB, corr. Σ obtrectatorum voce laedeturlaedatur Bait., Muell.?